Paul Jambers toonde in 1986 met deze reportage hoe de zogenaamde 'Millet-generatie' eruit zag. Jongeren zetten hun ouders onder druk om dure merkkledij te kopen zodat ze 'erbij konden horen'. De gewatteerde Milletvest werd zo het icoon van het tienersnobisme in de jaren 80.
Rechtstreekse Pano uit Lint over opvang politieke vluchtelingen met Xavier Van Rooy, Jos Kempeneers, Marc Van Den Stock, Kris Coenegrachts en Miet Smet.
Reportage over vakantieliefdes in vakantiedorp op Mallorca met Vlaamse en Nederlandse toeristen.
Eind jaren 80 en begin jaren 90 van de vorige eeuw behaalt het Vlaams Blok (later Vlaams Belang) zijn eerste successen. Vooral in Antwerpen schieten de cijfers van het Blok de hoogte in. Reportageprogramma Panorama gaat in 1988 langs in de Antwerpse volkswijk de Seefhoek en stoot er op enkele 'kleurrijke' figuren.
Rechtstreekse Panorama-uitzending over de opvang van politieke vluchtelingen in Lint. Er vinden gesprekken plaats met politici, actiecomités en burgers. Isabelle A bracht tijdens dit gebeuren haar antiracismelied 'blank of zwart', maar werd er uitgejouwd door aanwezigen van het Vlaams Blok.
De Eurozone is een bont allegaartje. Er zijn strebers, middenmoten en flierefluiters. Aan het ene uiterste is er Duitsland met een ijzersterke exportgerichte eco-nomie en gezonde staatsfinanciën. Aan het andere uiterste treffen we de Grieken, ei zo na failliet en amper in staat om nog iets te exporteren. De vraag of het wel zo’n geweldig idee was om deze zeer verschillende landen in één muntunie op te nemen, is zo oud als de euro zelf. De discussie gaat niet alleen over gigantische staatsschulden of falende economieën van vandaag, maar ook over de chronische problemen die achter de cijfers schuilen.
Al Qaida ten spijt, moet terrorisme het nog altijd afleggen tegen het verkeer als het op aantal slachtoffers aankomt. Niet echt verwonderlijk dus dat de auto-industrie aan veiligere wagens werkt. Auto’s die de gemiddelde chauffeur in ons corrigeren en die het misschien beter zelf doen. Panorama achter het stuur van de slimme auto
In april van vorig jaar ontplofte er een boorplatform van oliegigant BP in de golf van Mexico. Het lek dat geslagen werd, zorgde voor een milieuramp zonder weerga. Over het milieu willen we het deze keer minder hebben. Panorama vertelt het verhaal van de maatpakken, de olie, de winst en de politiek.
Het telefoonhok is een uitstervende soort. Mensen zonder mobiele telefoon zijn een curiosum geworden. En de mobiele telefoon wordt met een rotvaart vernieuwd, verbeterd en geavanceerder. Grondstoffen voor de batterij van die telefoon komen uit Afrika, die batterijen worden veelal in China gemaakt en als je toe bent aan een ander model, veel kans dat je oude toestel naar China gaat om ontmanteld te worden. Panorama over de levenscyclus van uw mobieltje.
Is Vlaanderen groot genoeg voor de vos? Of is het te klein voor de jacht? Traditioneel staan natuurverenigingen en jagers in het groen tegenover elkaar : de laatsten vinden dat zij door ‘het oogsten van wild’ aan natuurbeheer doen, de eersten vinden het een ongeoorloofde verstoring van de natuurlijke gang van zaken. Panorama richt het vizier op een omstreden bezigheid in het buitenleven
Kleine jongens worden groot. Om in de terminololgie van president Sarkozy te blijven: het tuig is doorgegroeid, heeft zich kunnen organiseren en beheerst nu het zwaar banditisme in Frankrijk. Gewapende overvallen, drugsmokkel en wapenhandel. De nieuwe generatie daders komt uit de cités. Panorama mocht op pad met de zware jongens.
De tijd dat preparaten in de drinkbus gingen, ligt lang achter ons. De afgelopen decennia werden sportlui medisch omringd en putten uit een kast al dan niet verboden middelen. Maar tegen de lamp liepen ze altijd. Tot nu? De volgende generatie doping dient zich aan en is ingrijpend anders dan alle voorgaande. Panorama over genetische doping.
Een relatief propere aftocht, zoals Ben Ali en Moebarak, moeten we van hem blijkbaar ook niet verwachten. Het bloed gutst van de schamele beelden die ons uit Libië bereiken. Het is geen gemakkelijke tijd voor de man, net zomin als voor de meeste westerse leiders. Want die stonden begin deze eeuw in de rij om de kolonel de hand te schudden. In Panorama: Moe’mmar al-Khaddafi, van paria tot vriend van het westen.
Als het elektriciteitsbeleid van onze overheid niet onmiddellijk verandert, dan dreigt bij ons de stroom letterlijk afgesneden te worden. België heeft namelijk gewoon elektriciteit tekort omdat onze regeringen te weinig centrales hebben laten bouwen en de hoogspanningslijnen die de extra stroom moeten invoeren uit het buitenland de groeiende vraag niet meer aankunnen. Door dat chronische tekort gaan de elektriciteitsprijzen bij piekverbruik nu al door het dak. Dat blijkt uit rapporten van energiewaakhond CREG die Panorama kon inkijken en de data van de gekoppelde Belgisch-Nederlands-Frans-Duitse elektriciteitsbeurzen.
U en ik, we gooien tamelijk veel weg. We nemen de achterste potjes yoghurt, groenten en fruit moeten er uit zien zoals we denken dat ze er moeten uitzien en brood is al slecht als de zak twee keer is open geweest. We zijn verwend en vertrouwen meer op de datum op de verpakking dan op ons gezond verstand. Panorama over voedsel en wanneer het afval wordt.
Voor alles hebben de Japanners een scenario maar wat zich de afgelopen dagen afspeelde in de kerncentrale van Fukushima kreeg niemand op papier. Frankrijk ligt bezaaid met nucleaire installaties. De IRSN –Institute Radioprotection de Sureté Nucléaire- zorgt er voor de rampscenario’s.
In Gent wonen officieel meer dan vijfduizend Bulgaren, van wie vijfhonderd OCMW-steun trekken. Naar schatting verblijven er nog eens vijfduizend niet-geregistreerde Bulgaren. En ze blijven komen, door mond-aan-mond-reclame en door de actieve inbreng van gewiekste Turkse zakenmensen. Die buiten de kersverse immigranten in sommige gevallen uit
We kennen het microkrediet van Mohammed Yunus als een eenvoudig maar daarom niet minder briljant idee. Een idee dat voor de eerste keer de armen van deze wereld niet benadert als arme stekkers. Geef ze een kleine lening waarmee ze een onderneminkje kunnen opstarten en zich kunnen opwerken op de economische ladder. Mooi verhaal, topidee, Mohammed Yunus kreeg er de Nobelprijs voor
Er komt een dag dat we onze geen zorgen meer hoeven te maken over onze jongens die ergens naar een ver slachtveld trekken om een oorlog toe voeren die niet helemaal aanvoelt als de onze. Want er komt een dag dat we enkel nog robots naar het front sturen. Maar misschien hebben we dan wel veel meer om ons zorgen over te maken. Panorama over de onbemande oorlog.
Terwijl Fukushima het Tsjernobil van deze generatie lijkt te worden, wordt in Oekraïne de bedenkelijke 25ste verjaardag gevierd van de kernramp. Armand Pien mag ondertussen al dood zijn en de busladingen Tsjernobil-kinderen minder frequent, Tsjernobil is nog niet voorbij. Met gemengde gevoelens wordt in Oekraïne uitgekeken naar de nieuwe sarcofaag die de reactoren veilig moet opbergen, of moeten we ons grotere zorgen maken over wat daar letterlijk wordt toegedekt? Panorama in de zone.
‘Als je foto’s van mijn kinderen te pakken krijgt en mijn bankuittreksels, dan voel ik me pas echt in mijn privacy aangetast’, zei nieuwsanker Freek Braeckman. ‘De eerste staan alleen op mijn harde schijf, de tweede zijn een geheim tussen mij en mijn bank.’ Panorama zette, met het akkoord van Freek, hacker Filip aan het werk. Wij zijn gezien, over privacy of het gebrek eraan.
6 mei 2010 is u misschien voorbijgegaan als een dag als een ander, maar dat was het niet. Die dag vorig jaar staat in beurskringen bekend als de dag van de flashcrash. De Amerikaanse beurzen gingen in vrije val en de Dow Jones maakte de snelste en diepste daling door in haar bestaan. De zoektocht naar de crash is een thriller in het hart van de geautomatiseerde financiële wereld. Een reconstructie
Osama bin Laden is dood, Amerika juicht maar eigenlijk was zijn rijk al over, horen we her en der. Of Al Qaida dood is met het overlijden van haar leider zal de toekomst uitwijzen.
Ze zetten het Schengen-akkoord op losse schroeven en laten de lente in hun land graag aan zich voorbijgaan. Nu hun dictators’ macht tanend is, staan de poorten naar Europa meer dan ooit open. Met duizenden komen ze aan op de stranden van het Italiaanse eiland Lampedusa. Om dan met de hulp van mensensmokkelaars verder Europa in te geraken. De vluchtelingen van de revolutie.
an elk merk bestaat er ondertussen een namaak versie. En het gaat lang niet meer alleen over handtassen van Delvaux en jeans van Dolce&Cabana. De namaak is een industrie geworden. Bedrijven waar je grote loten namaakgoederen kan bestellen en eerst een catalogus onder de neus krijgt geschoven van verschillende verpakkingen waaruit je kan kiezen, allemaal bijzonder overtuigend namaak. Insecticide, auto-onderdelen, cosmetica, gsm-batterijen, … allemaal nep in Panorama
De gezochte oorlogsmisdadiger Ratko Mladic is donderdag aangehouden. Hij werd onder andere gezocht voor de massamoord in Srebrenica, daarbij werden achtduizend moslims gedood.
In Reyerslaat solliciteerde hij nog naar een tweede ambtstermijn en dat terwijl hij tot op het laatste ogenblik de job afwees. Herman van Rompuy is sinds 1 januari 2010 de eerste Europese president. Een eer die hem te beurt viel omdat hij, zo zegt Wilfried Martens, een man is zonder verleden. Als je van een president charisma en leiderschap verwacht , ligt dat in Europa iets anders. In het spel van de evenwichten is Europa’s president verworden tot een grijze figuur
Ilse, 35-jarige verpleegster, is blij verwonderd dat haar pensioen later nauwelijks beneden haar huidige wedde zal liggen. Maar Roger, goedverdienende manager, valt straks met zijn wettelijk pensioen terug op een derde van zijn huidig inkomen. Hoe zit het nu écht met ons pensioen, vraagt Panorama zich af. Zijn we tot de bedelstaf veroordeeld? Of valt het allemaal nog wel mee?
Nederland worstelt met zijn gedoogbeleid tegenover softdrugs. Terwijl de rest van de wereld stilaan meer begint te zien in dat gedoogbeleid, lijken de Nederlanders er steeds meer vanaf te willen. De repressie neemt toe en de vanzelfsprekendheid van het mogen blowen wordt in vraag gesteld.
Panorama speelt vanavond het voorprogramma van de live uitzending van Rock Werchter op Canvas. We willen het dan ook graag met u over muziek en andere kunsten hebben.
Ons financiëel systeem heeft klappen gekregen de laatste jaren. De overheid moest de banken te hulp schieten. En die banken deden na die reddingsactie gewoon verder zoals ze bezig waren. Er lijkt geen alternatief. Toch worden er in grote delen van de wereld anders aan bankieren gedaan.
Lampedusa is een klein Italiaans eiland in de Middellandse zee tussen Sicilië en de oostkust van Tunesië. Zijn helblauw water, parelwitte stranden en romantische baaien trekken al jaren veelal welgestelde toeristen. Maar de laatste tijd komt het eiland in het nieuws vanwege andere bezoekers. Echte gelukszoekers die een tussenstop maken op het eiland om een toekomst te zoeken in West-Europa. De Lampedusanen zijn daar niet altijd gelukkig om. Een eiland dat kreunt onder het uitblijvend Europees migratiebeleid.
In België zijn er zo’n vierduizend geïnterneerden, mensen die strafbare feiten hebben gepleegd maar -soms op erg twijfelachtige gronden- ontoerekeningsvatbaar werden verklaard. Eén op vier geïnterneerden zit voor onbepaalde tijd in de gevangenis zonder noemenswaardige behandeling. Panorama dook onder in de wereld van de geïnterneerden en ontdekte hoe willekeurig psychiatrische deskundigen soms werken. Panorama toont ook de schrijnende toestanden in de gevangenissen, door het tekort aan opvang in de psychiatrie.
In de dagen na het ontslag van de Brugse bisschop Vangheluwe melden zich ineens honderden andere slachtoffers van seksueel misbruik binnen pastorale relaties. De meesten zijn vijftigers en zestigers die een stilzwijgen doorbreken dat vele tientallen jaren heeft geduurd. Hoe is het zover kunnen komen? Hoe komt het dat zoveel mensen zo lang zwegen? Konden zij niet bij hun ouders terecht? Heeft de kerkelijke hiërarchie, als behoeder van morele waarden, dit soort misdrijven in eigen rangen bewust toegedekt? Wilde of kon de Kerk gewoon niet luisteren, waardoor de slachtoffers geen aanspreekpunt hadden waar men hen au sérieux nam? En hoe is het mensen vergaan die wel klacht indienden bij de kerkelijke hiërarchie? Voldeden de ondertussen opgerichte aanspreekpunten? Dat zijn de vragen die Panorama wil stellen. Ondertussen hebben de bisschoppen aangekodigd dat er schadefonds komt voor de slachtoffers. We zijn in blijde verwachting.
Het gaat niet beter met stiptheid van de treinen, integendeel. Panorama ging op zoek naar de oorzaken van die vertragingen.
Een rommeltje dat dringend moest worden opgeruimd. Met een ferme handtekening besliste president Obama dat het gevangenenkamp op Guantanamo Bay moest sluiten. Zo eenvoudig bleek dat allemaal niet. Na de aanslagen van 11 september, ondertussen al tien jaar geleden, trok Amerika ten strijde tegen het kwade en vond in Guantanomo een plek om verdachte sujetten te stationeren en te ondervragen. Weg van het internationaal recht en het oog van de internationale gemeenschap.
Gejuich klonk in de straten van New York afgelopen mei. Het brein achter de aanslagen van 11 september, het gezicht van het kwaad was neergeschoten. Speciale eenheden spoorden hem op en bij de bestorming van het huis waar Bin Laden zich schuil hield werd hij neergeschoten. Het uitschakelen van Bin Laden kaderde in de grotere operatie die de VS Kill/Capture doopte en waar liever niet te veel ruchtbaarheid aan wordt gegeven.
Een land waar de sociaaldemocratie bij het landschap lijkt te horen wordt op 22 juli opgeschrikt door een gigantische knal. Een bom in Oslo. De jongeren op het nabij gelegen eilandje Utøya schrikken als ze het bericht horen. ‘Wat als dat hier gebeurt?’, denken sommigen. Maar ook, ‘Veiliger dan hier kunnen we niet zitten.’ Tot er een man van het veerpont stapt.
Het is intussen tien jaar geleden. Drie vliegtuigen worden boven de Verenigde Staten gekaapt. Twee boren zich elk in een toren van het World Trade Center in het hartje van New York. Het derde toestel vliegt in op het Pentagon, het gebouw van het minitsterie van defensie, in de buurt van Washington DC.
Op 23 september start het proces tegen Ronald Janssen, de man die de moorden op Annick Van Uytsel, Kevin Paulus en Shana Appeltans heeft bekend. Eerder onderzocht het Comité P al het moordonderzoek van de politie. Het is een lange oplijsting van gemiste kansen, een afwezige leiding, slechte informatiehuishouding, manke afspraken. Panorama stelt nauwgezet de chronologie op, vanaf de verdwijning van Annick op 28 april 2007, tot de opheldering van de moord op Shana en Kevin, bijna drie jaar later.
‘Page One – een jaar op de redactie van The New York Times’. Het hectische verhaal van een krant die moet strijden om zich staande te houden in tijden van nieuwe media en internet. The New York Times is meer dan een krant. Het is een instituut van kwaliteitsjournalistiek. Maar zelfs een instituut is niet immuun tegen de gevolgen een veranderende wereld. Terwijl informatie zich steeds sneller en wijder verspreidt, wordt het steeds moeilijker om er iets aan te verdienen. Een jaar op de redactie van The New York Times of hoe een krant zich staande houdt in tijden van nieuwe media en internet. ‘Na verloop van tijd is het publiek overgeschakeld naar het web. Het publiek dat op papier een dollar waard is, is op het net een stuiver en soms maar een penny waard. Want in veel gevallen concurreren we tegen ons eigen werk, dat door anderen hergebruikt is.’ – David Carr, journalist The New York Times. Het krantenbedrijf is een bedrijf, de krant heeft zijn monopolie op dagverse informatie al lang verloren en bovendien wordt het in snelheid geklopt door de informatiestroom die het internet is. En toen kwam Wikileaks, waar ze niet meteen wisten hoe mee om te gaan. En toen kwam de iPad en was er weer even hoop. Maar de NY Times moet op zoek naar vers geld en worstelt met het internet. ‘Informatie is nooit gratis geweest. Je moest er altijd voor betalen op een of andere manier.’ – Richard Perez-Pena, journalist The New York Times. Dat de krant als bedrijf worstelt met de nieuwe media is niet verwonderlijk maar ook de journalisten die voor de krant werken doen niet onder. ‘Ik zou niet weten waarom je als reporter niet op Twitter zit. Ik hekel collega’s die er niet van willen weten. Ik word er echt gek van als ik collega’s ’s middags hoor praten over een verhaal dat ik middernacht op Twitter heb gelezen. Dan denk ik: ‘Waarom mag dat?! Waarom zitten wij niet op het nieuws?!” – Brian Stelter, journalist bij The New York Times.
Vier klokkenluiders die de graaicultuur en de vriendjespolitiek bij het Hasseltse politiekorps aan de kaak willen stellen, worden systematisch weggepest, gebroodroofd, zelfs gerechtelijk vervolgd. Het lijkt niet van deze tijd, maar het gebeurt, in 2011. De camera van Panorama doorbreekt de ons-kent-ons-sfeer in het vredige Hasselt en toont hoe het werkelijk toegaat in en rond het politiecommissariaat.
Drie jaar na het failliet van Lehman Brothers en de redding van andere banken met overheidsgeld maakt de bankensector opnieuw grote winsten, terwijl de publieke sector kreunt onder de bezuinigen en landen dreigen failliet te gaan. Heeft het één iets met het ander te maken? De crisis die we doormaken is niet alleen een financiële en economische maar ook een sociale en culturele crisis, één die Europese en Amerikaanse samenlevingen fundamenteel zal veranderen.
Syrië is een beetje het stiefkind van de Arabische revolutie. In Tunesië, Egypte en zelfs Libië ging de revolutie tamelijk gestaag op doel af. Dat is in Syrië even anders. Het land is gesloten, buitenlandse media kunnen er niet aan verslaggeving doen zoals dat in de andere revolutielanden ging. De media zijn in handen van het regime, de berichtgeving is navenant. President Bashar al-Assad weet tot nu het vuur van de revolutie telkens met ijskoud water te blussen, maar smeulen blijft het. Journaliste Sofia Amara trok als toeriste naar Syrië en volgde drie weken de revolutionairen in Damas, Rastan, Homs en Hama. Een ontluisterend verslag over de revolutie en de brutaliteit waarmee die wordt neergeslagen. Verschillende officieren hebben het leger van het regime de rug toe gekeerd in een poging een vrij leger op te richten dat de revolutie zou moeten ondersteunen. Maar systematisch worden de deserteurs door het regime uitgeschakeld. Bombardementen, vuurgevechten, willekeurige arrestaties, executies en martelpraktijken zijn dagelijkse kost. Bovendien krijgt Assad hulp van Hezbollah en Iran.
Geen heldhaftig ‘We’ve got him’ maar toch gejuich in de straten van Washington en New York afgelopen mei. Tien jaar na de aanslagen van 11 september hadden ze hem te pakken, Osama bin Laden. President Obama en sleutelfiguren in de Operatie Geronimo vertellen over de operatie en geven een inkijk in wat er gebeurde in de dagen en uren voorafgaand aan de eigenlijke operatie.
In het voorjaar van 2007 vertrekt het 3de peloton van de 1ste Royal Anglian naar Afghanistan. Jong waren ze toen en ze keken er naar uit om aan het echte werk te beginnen. Oorlog daar waren ze eigenlijk toch voor bij het leger gegaan
Donderdag 18 augustus 2011, in Kiewit bij Hasselt begint Pukkelpop onder een stralende zomerzon aan zijn 26ste editie. Maar om kwart over zes kleurt de lucht gifgroen, vallen regen en hagel met bakken uit de lucht en spelen rukwinden met alles wat los en vast zit.
November 2010. Grote delen van ons land staan heuphoog onder water. Vooral de Dendervallei krijgt – alweer – de volle laag. Duizenden huizen worden – alweer – zwaar beschadigd, inboedels vernield. En alweer belooft de politiek doortastende maatregelen.
De natuurlijke zoetstof, honderden keer zoeter dan suiker en geen joule calorie, mag gebruikt worden in voedingsmiddelen. Terwijl grote voedselconcerns er voor zorgden dat er hoe langer hoe meer suiker in ons eten terecht kwam, stond het plantje langs de zijlijn een alternatief te zijn zonder dat er iemand aan mocht komen. Na een proces van jaren mag het nu dus toch. Diezelfde voedselconcerns haasten zich nu de steviatrein op.
De nieuwslezeres was in tranen en kondigde met de grootste smart aan dat het hart van de grote leider het begeven had. De Noord-Koreaan in de straat barst in tranen uit, een curiosum waar de rest van de wereld graag naar kijkt. Maar het curiosum heeft wel atoomwapens en kan voor een bijzonder instabiele situatie zorgen in de regio
Volgens Time is de demonstrant de persoon van het jaar 2011. En daar zit de Arabische lente zeker voor iets tussen. Het volk rekende af met dictators als Mubarak, Ben Ali en Khadaffi. Panorama gaat twee weken lang op zoek naar de mensen achter de revolutie en hun methodes.
Volgens Time is 'de demonstrant' de persoon van het jaar 2011. En daar zit de Arabische lente zeker voor iets tussen. Het volk rekende af met dictators als Mubarak, Ben Ali en Khadaffi. 'Panorama' gaat twee weken lang op zoek naar de mensen achter de revolutie en hun methodes. Een zoektocht langs verschillende landen in Noord-Afrika en het Midden-Oosten. Op bezoek bij mensen die tevreden terugblikken en hoopvol naar de toekomst kijken. Maar we treffen ook mensen die met de moed der wanhoop het einde van de revolutie nog niet in het zich hebben. Wat maakt deze revoluties anders dan de vorige en welke rol speelde nieuwe media in het van de grond komen en welsagen van deze Arabische lente? Jongelui van Tunesië en Egypte tot Bahrain, Libië en Syrië staken elkaar aan met een modern soort revolutie. Gewapend met hun mobiele telefoon en internetaansluiting nemen ze het op tegen een regime dat minstens even oud is dan henzelf. Twee derde van de Arabische wereld is jonger dan 25 en een kwart is werkloos. Maar op het internet ontdekten ze een nieuwe werkelijkheid, één met perspectief. Begrippen als vrijheid, welvaart en mensenrechten kregen vorm. De sociale en politieke verandering wordt gedreven door een jonge generatie die blogt, facebookt en twittert. Een jonge generatie die, in sommige gevallen, de oude garde leiders het land uit flikkerde. En dat allemaal dankzij internet? De jongelui vertellen het verhaal, hun beelden laten het zien: hoe het internet bijzonder efficiënt kan zijn als megafoon voor de straat. Originele titel: 'How Facebook changed the world' - BBC, 2011.
Wat doe je als je dolgraag een kind wil maar tijdens de zwangerschap te horen krijgt dat het met een zware handicap door het leven zal moeten? Er zijn al vaker reportages geweest over mensen die de moeilijke beslissing namen om door te gaan, om te proberen hun kind, mét handicap, toch nog een waardig leven te geven. Mensen die ervoor kozen de zwangerschap af te breken komen zelden in beeld. Panorama volgde enkelen van hen in de verscheurende keuze tussen een leven vol hindernissen en de dood. An was zes maanden zwanger, en toen hoorden zij en haar man Hans dat hun kindje, waar ze al jaren naar verlangd hadden, het syndroom van Down zou hebben. Simon - hij was er nog niet maar had wel al een naam - zou mentaal en fysiek gehandicapt zijn en zou wellicht nooit zelfstandig kunnen leven. Hans: "Moest hij nu zo erg hulpbehoevend zijn dat wij het niet alleen kunnen en wij moeten hem ergens plaatsen, dat zou ik gewoon niet kunnen." An: "Ja, en wat als wij er niet meer zijn?" Simon sterft in de buik van zijn mama door een naaldprik in zijn hartstreek. Als de foetus een zware ongeneeslijke aandoening heeft, mag zwangerschapsafbreking in België tot zelfs in de laatste week van de zwangerschap. Het zijn de dokters die bepalen wat een zware handicap is. Ga er maar aan staan: syndroom van Down wel, dwerggroei niet? En dan blijkt dat elk ziekenhuis er zijn eigen regels op nahoudt. En dan is er Chieltje. Die kwam ter wereld met een ernstig en zeldzaam syndroom, dat niet tijdens prenataal onderzoek was vastgesteld. Hij overleed toen hij zeven maanden oud was. Zijn moeder Nele krijgt het moeilijk als ze erover praat: "Hij deed zeer grote stuipen, zijn motoriek nam voortdurend af. Hij kon zijn mondje niet meer toehouden, hij kreunde enorm veel." En toch: "Wij zijn blij dat we Chiel gekend hebben. Voor ons is dat ons zoontje, we zien hem echt enorm graag. Maar als je in Chiel zijn plaats denkt, is het niet goed. Hij heeft er niks aan gehad, en hij heeft enorm afgezien." Wanneer zie j
De rolmodellen van uw dochters. Ze zijn jong, mooi en hip. Beroemd op het internet, thuis in de mode en in glossy bladen. Naar deze meiden wordt gekeken. Ons is niet meteen duidelijk wat ze doen maar ze zijn de rolmodellen van uw dochter. It-girls heten ze. Deze jonge vrouwen lijken uit te blinken in oppervlakkigheid maar ze zijn trendsettend en een rolmodel voor meisjes over heel de wereld. Het zijn geen professionele modellen, maar meisjes die worden opgemerkt voor hun look en hun houding. En omdat ze op het juiste moment op de juiste plek zijn. Want soms is dat genoeg om opgemerkt te worden door modebladen en hippe merken en gebombardeerd te worden tot nieuwste it-girl. Tamelijk wat it-girls zijn van goeden huizen en kunnen het zich dus permitteren om met het juiste kleedje op de juiste plek op het juiste moment te verschijnen. Maar het werkt ook andersom. Als It-girl word je gevraagd om op feestjes te verschijnen. Je wellustig te laten fotografen om te laten zien wat voor top feestje het wel is. Een open onderzoek naar een oppervlakkig fenomeen. Oorspronkelijke titel: 'Profession: it-girl' - Arte, 2011.
Ding Yu maakt reality-tv voor een miljoenenpubliek in China. Elke week zit ze tegenover een veroordeelde om te praten over het leven dat hem naar de cel dreef. Praten met Din Yu betekent ook dat je binnen enkele dagen geëxecuteerd zal worden. Li Jingcai neemt afscheid van zijn dochter, per telefoon met tussen hen in plexiglas en tralies. Nog een keer wilde hij zijn dochter zien, voor hij geëxecuteerd werd. Het enige dat hij kan uitbrengen is dat hij spijt heeft, dat papa spijt heeft. Een hartverscheurend afscheid met meteen de eerste aflevering in de serie die Ding Yu maakt voor de Chinese televisie. 'Van zodra ik het te veel aan mijn hart laat komen, denk ik aan de levens die hij op zijn naam heeft staan. Dat brengt me meer in evenwicht. Die eerste aflevering, ik herinner ze me goed.' - Ding Yu, programmamaakster. In China staan op vijfenvijftig misdrijven, van moord tot smokkel, de doodstraf. Officiële cijfers worden niet vrijgegeven, maar geschat wordt dat er elke jaar duizenden mensen geëxecuteerd worden. China heeft er ook nooit een geheim van gemaakt de doodstraf uit te voeren, getuigen daarvan het televisieprogramma van Ding Yu. De reeks is intussen aan zijn vijfde jaargang toe. Reality-tv op het scherp van de snee. Een reportage van LIC/ PBS, 2011.
57,6 euro. Dat is wat een ambulancedienst krijgt voor een interventie, met een uitgeruste ziekenwagen en twee ambulanciers, die 24 op 7 paraat moeten staan. Als ze naar een auto-ongeval worden gestuurd en een reanimatie moeten uitvoeren zijn ze gauw twee uur onderweg. In vele gevallen kan hun snelle en adequate interventie levens redden. Maar de overheid heeft geen geld voor hen. Panorama onderzoekt hoe gevaarlijk dat is. --- Iran was het enige buitenland dat president Obama kende in zijn State of the Union van afgelopen week. Hij liet er geen twijfel over bestaan: geen scenario wordt uitgesloten om Iran van de atoombom te houden. Panorama overloopt met u graag een paar van die scenario’s. Hoe komt Iran aan zijn nucleair materiaal en wat doet het westen om hen ervan af te houden?
Wanneer je actrice Aimee Mullins door de straat ziet flaneren kan je nauwelijks onderscheiden waar haar benen van vlees en bloed eindigen en haar protheses beginnen. Mens en machine groeien naar elkaar toe, en Mullins ziet dat als een voordeel. "De enkels van mijn prothesebenen zijn véél beter dan de enkels die ik zou gehad hebben aan mijn échte benen." Ook voor Nathalie Sacco is de technologische vooruitgang een zegen. Onder haar sleutelbeen draagt ze een implantaat dat haar hersenen stimuleert. Op die manier kan ze haar dwangneurose onder controle houden. "Ik voel me weer normaal, zoals in 2000 en alle jaren vóór mijn ziekte." Maar de wetenschap is tot veel meer in staat. Zo kan je perfect het geslacht van je kind kiezen. In de meeste landen is het verboden, maar in Los Angeles is het big business. Je zoon of dochter kiezen kost er 14.000 euro, en dat is inclusief IVF behandeling. Mensen met een handicap helpen en ziektes bestrijden, daar heeft niemand iets op tegen. Maar waar ligt de grens? Panorama stelt de vraag aan wetenschappers, toekomstige ouders en patiënten die de elektronica in het verlengde van hun lichaam niet meer kunnen missen. Oorspronkelijke titel: 'I Evolve / Human 2.0' - Een reportage van Dissidents and Wood TV, 2011.
Ratingbureaus. Kredietbeoordelaars. Dingen met namen als Moody’s, Standard & Poor’s en Fitch maken tegenwoordig deel uit van het dagelijks nieuws. Regeringsleiders liggen wakker van de rating van hun land. De financiële markten marcheren achter de vlag van de rating aan. Panorama vraagt zich af wie die kredietbeoordelaars zijn en van waar ze de expertise halen om een oordeel te vellen.
Net voor de vorige Vlaamse regering in 2009 de boeken dicht doet, keurt ze hals over kop nog de bouwvergunning goed voor Uplace, een megashoppingcenter in Machelen, onder het viaduct van Vilvoorde. Nu blijkt dat ze de kosten voor de sanering van het terrein, voor de aanpassing van de Brusselse Ring en voor het nodige extra openbaar vervoer toen niet heeft berekend. Dat doet Panorama nu wel. Bart Verhaeghe was in zijn jonge jaren een ambitieuze en veelbelovende voetbalspeler van voetbalclub Grimbergen. Toen al had hij mateloze ambitie. Op het veld is hij niet doorgebroken, ernaast wel: voorzitter van Club Brugge is hij nu. En ook ondernemer: de man achter het nieuwe Club-stadion-annex-commercieel-centrum, én achter Uplace. Krijgt hij straks zijn begeerde milieuvergunning? En tekent de Vlaamse regering daarmee een blanco check? Feit is dat de tegenstand tegen Uplace groeit: van Unizo tot de burgemeester van Leuven, ze lusten Uplace rauw, want het zal de middenstand in de wijde omgeving verstikken, zeggen ze. Maar ook de milieubeweging ziet Uplace niet zitten: weer maar eens een mensenstroom uit de stad weg, naar een plek waar openbaar vervoer schaars is. En intussen maken anderen op een boogscheut van Machelen gelijkaardige plannen. In Brussel, net over de gewestgrens, zouden er nog twee grote shopping malls komen. Een koers tegen de tijd, want wie eerst is, bezet de markt. Een reportage van Lode Desmet.
Terwijl Koffie Annan als VN-gezant verwoede pogingen doet om het conflict te ontmijnen, neemt het geweld in Homs alleen maar toe en plooit Bashar al-Assad zich terug op zijn traditionele bondgenoten. Maar dat is ooit anders geweest. 'Panorama' buigt zich deze week over het grillig parcours van president Assad, vanaf de dood van zijn vader, zijn wisselvallige relatie met het Westen tot het oproer van vandaag. Ondertussen een jaar geleden kreeg Syrië ook te maken met burgers die op straat kwamen, het land werd aangestoken door de Arabische Lente. Maar Assad zou niet dezelfde weg opgaan dan Mubarak, Khadaffi of Ben Ali. Assad sloeg terug. En plots werd duidelijk wat we eigenlijk al lang weten: deze leider heeft geen mededogen met zijn volk. Al jarenlang maakt foltering een structureel deel uit van zijn manier van regeren. In 'Panorama' een schokkend en pijnlijk onderzoek naar de systematiek ervan. Oorspronkelijke titel: 'Syrie: le crépuscule de Assad' - Andana, 2011 en 'Syria's Torture Machine' - Channel4, 2011.
Een kleine Napoleon met een vrouw als trofee, verongelijkt door het leven en alomtegenwoordig. Nicolas Sarkozy zal al zijn gewicht in de schaal moeten werpen om er een ambtstermijn als president van Frankrijk bij te doen. 'Panorama' is langsgegaan bij 18 buitenlandse journalisten in Parijs met maar één vraag: Wie is Nicolas Sarkozy? Het antwoord is een prikkelend portret van de president en zijn presidentschap tot nog toe. Hoe kijken buitenlandse journalisten naar zijn sterrenstatus, naar de manier waarop hij de touwtjes in handen houden wil, zijn blunders, zijn pogingen om de berichtgeving naar zijn hand te zetten en zijn rol in de financiële en politieke crisissen tijdens zijn eerste ambtstermijn? Nicolas Sarkozy was in ieder geval een president als geen ander, maar of hij dat nog een keer over kan doen is nog maar de vraag. Oorspronkelijke titel: 'Looking for Sarkozy' - William Karel, 2012.
Jongeren van 13 à 17 hebben nooit de wereld gekend zonder gsm of zonder internet. De meesten staan voortdurend in contact met elkaar. Deze reportage brengt hun leefwereld in beeld. We doen ook een proef: drie jongeren proberen vrijwillig een week zonder internet en gsm te leven. Ze worden gefilmd en gevolgd door hun klasgenoten, huisgenoten en door de ploeg van panorama. Phara interviewt de jongeren, hun vrienden, hun leerkrachten, hun familie, ouders maar ook specialisten.Eeelaba sava? Zo beginnen veel sms-conversaties tussen pakweg 15-jarigen. En zo'n conversatie kan lang duren. Zo goed als alle tieners zitten ook op Facebook, veel van hen staan er mee op en gaan er mee slapen. Panorama zette drie doorsneegebruikers een week lang droog: geen gsm, geen internet. Hoe komen zij dat experiment door? Een reportage van Phara de Aguirre en Mark De Visscher.
Tegen 2030 komen er in Vlaanderen 330.000 huishoudens bij. Als we het officiële Vlaamse beleid mogen geloven, wordt dat geen probleem, want de Vlaming moet sinds het Structuurplan Vlaanderen van 1997 kleiner gaan wonen, en meer stedelijk. Alleen blijkt uit de feiten dat de Vlaming daar feestelijk zijn laars aan lapt. We blijven met z'n allen onze ultieme droom nastreven: een ruim huis midden in een uitgestrekte tuin, buiten de stad. En dat terwijl ons landje nu al tsjokvol zit. Waar gaat dat eindigen? Een reportage van Ann Mulders.
Beleggen in voedsel, het blijkt een bijzonder interessante manier van beleggen. Want eten moeten we allemaal. Maar mag je wel speculeren op voedsel, want dat leidt tot stijgende voedselprijzen en tot armoede. Panorama nam de proef op de som en ging zelf speculeren in graan, om een zicht te krijgen hoe de abstracte werkelijkheid van financiële producten ingrijpt in ons dagelijks leven. Beleggen in voedsel, het blijkt een bijzonder interessante manier van beleggen. Want eten moeten we allemaal. Maar mag je wel speculeren op voedsel, want dat leidt tot stijgende voedselprijzen en tot armoede. Panorama nam de proef op de som en ging zelf speculeren in graan, om een zicht te krijgen hoe de abstracte werkelijkheid van financiële producten ingrijpt in ons dagelijks leven. Een reportage van VPRO - Tegenlicht, 2012.
Ons voetbal stond op zijn kop en nog steeds wordt er naar die ene Chinees gezocht. Maar ondertussen is het aantal Aziaten dat zich mengt in ons voetbal niet meer te tellen. De winst die momenteel kan gemaakt worden met online weddenschappen op wedstrijden in Europa, overstijgt die van de drugstrafiek. Geen wonder dat de georganiseerde criminaliteit er haar oog op heeft laten vallen. Verhalen over omkoping in de sport zijn van alle tijden. Maar de schaal waarop nu gegokt kan worden is geweldig toegenomen. De georganiseerde misdaad maakt van het legale circuit gebruik om er haar zwart geld wit te wassen, en door hier en daar een sporter naar haar hand te zetten minimaliseert ze het risico. Oorspronkelijke titel: 'It's a bet' - Hervé Martin Delpierre en Jérôme Schmidt, 2012.
Misschien is het Eurovisiesongfestival niet meteen het platform om aan politiek te doen, zoals de organisatie beweert. En inderdaad: 'Running Scared' van Ell en Nikki was van die orde dat Azerbeidzjan het verdient het Songfestival dit jaar in Baku te organiseren. Maar we kunnen het toch niet laten daar een paar vragen bij te stellen. Panorama ging naar Azerbeidzjan en kreeg glimpen te zien van het liedjesfeest dat er gehouden zal worden. We spraken er met opposanten van de regering, twee van hen kregen het na ons gesprek bijzonder hard te verduren. Ze werden opgepakt, afgeranseld, hun huis werd afgeluisterd en hun seksleven op straat gegooid. Maar Baku is een prachtige stad, het nieuwe Dubai hoorden we zelfs zeggen. En dat is misschien zelfs niet eens zo overdreven. Azerbeidzjan is bijzonder rijk aan olie en gas uit de Kaspische zee, een ernstig alternatief voor leverancier Rusland. Maar als een voormalige Sovjetsatelliet heeft het zijn weg naar de democratie nog niet echt gevonden. Van vader op zoon zijn de Aliyevs er al twintig jaar aan de macht en voorlopig houdt zoon Ilham er aan toch nog even te blijven zitten. Europa heeft na elke verkiezing in Azerbeidzjan kritiek op het verloop, maar tot echte sancties komt het nooit. Een seculiere republiek als buur van Iran, die moeten we alle kansen geven. De andere kant van Baku 2012, juichen we tegelijk voor Iris en Aliyev? Oorspronkelijke titel: 'Amazing Azerbaijan!' - DR, 2012.
Www is oppermachtig aan het worden, maar niemand weet wie het stuur in handen heeft. Hackers kunnen bij bedrijven zo ongeveer alle informatie wegkapen die ze willen, of productieprocessen in de war sturen. Er worden ook regelrechte oorlogen uitgevochten tussen staten. Geheime diensten zijn in staat van op afstand het Iraanse kernprogramma een serieuze klap toe te brengen. Zover gaat Panorama niet, maar onze reporter blijkt toch een verbazend snelle leerling in Cyberspace. Een reportage van Peter Brems.
De titel klinkt absurd, België hééft toch geen kernwapens of kernwapenfabrieken? Twee keer neen, is het antwoord. Die van Kleine Brogel zijn Amerikaans, en kernwapens maken doen we al helemaal niet. En toch zit er veel Belgische grondstof - van uranium tot technologische kennis - rond kernwapens wereldwijd. Panorama neemt de proef op de som.
Een grote zus, een oog en een paar vingers, een vriend en het vertrouwen. Allemaal verloren ze iets op 22 juli 2011 op het eiland Utoya. Panorama volgde Viljar, Lara en Woria een jaar lang volgend op de raid van Anders Breivik. "Als één man met zoveel haat tot dit in staat is, moeten wij met liefde tot veel grotere dingen in staat zijn." Noorwegen rechtte de rug na de aanslagen van vorig jaar en zou zich er niet door laten intimideren. Schouder aan schouder, zonder onderscheid, zouden ze deze tragedie verwerken. Maar er is naast de tragedie die het land overkwam ook de tragedie van de individuele slachtoffers. Zij moesten hun leven weer op de rails krijgen. Sommigen, zoals Viljar, stond eerst een loodzware fysieke revalidatie te wachten. Anderen kwamen er zonder kleerscheuren vanaf, maar moesten het wel een plaats geven in hun leven. En ondertussen kreeg Breivik zijn proces. Originele titel: 'Aftermath' - NRK, 2011.
De fine fleur van het financieel bedrijf JP Morgan was op een bepaald moment samengebracht in een fijn resort in zonnig Californië. De creatieve en innovatieve geesten van het bedrijf zouden het er over van alles hebben en waar ze uiteindelijk mee thuiskwamen bracht de financiële sector in 2008 op de knieën en de wereld in een crisis waar we nog altijd de gevolgen van dragen: rommelkredieten. (oorspronkelijke titel: 'Money, Power and Wall Street' - PBS Frontline, 2012)
Terwijl overheden hard nadenken hoe ze de bankwereld beter kunnen reguleren, doet Wall Street voort zoals het altijd heeft gedaan. Aan het einde van het rampjaar 2011 is er 20 miljard opzijgezet voor bonussen. De crash van 2008 heeft niets veranderd aan de bonuscultuur die er mee verantwoordelijk voor was. Wall Street had iets uitgevonden: derivaten. Ofte oplossingen voor grote problemen. En de banken van Wall Street zagen die problemen ook in Europa. Grote en kleine overheden die niet echt meer rondkwamen en propere boeken konden gebruiken. Eerst om bij de euro te komen en dan om het voor Brussel goed te blijven doen. (oorspronkelijke titel: 'Money, Power and Wall Street' - PBS Frontline, 2012)
De wereld is veranderd. En ook de verhoudingen in de wereld zijn veranderd. Het Westen kan de wereld niet meer onderling verdelen, maar heeft nu meer dan ooit rekening te houden met wat de rest van de wereld wil. Geen wonder dus dat het drummen is voor de straat van Hormuz. Voor de kust van Somalië patrouilleren Navo-boten om schepen een veilige doorgang door piratenland te bezorgen. Iets verderop liggen Russische, Amerikaanse, Chinese en Iraanse schepen. Allemaal om cargo een veilige doorgang te waarborgen. Die cargo is in hoofdzaak olie. Want ondanks dat zij opgeraakt, draait het daar nog altijd om: olie. Originele titel: 'The new great game' - Mundovision, 2012
Sinds 2009 huurt België een gevangenis in Tilburg. De huur van het gevangeniscomplex in Tilburg is een noodmaatregel om de overbevolking het hoofd te bieden. Maar hoe lang kan een tijdelijke oplossing meegaan? Het masterplan om nieuwe gevangenissen te bouwen loopt immers achterop. En het is bovendien de vraag of de geplande nieuwbouw zal volstaan om het probleem van de overbevolking fundamenteel aan te pakken. Verlegt de gevangenis van Tilburg de grenzen van de rechtsstaat? België kampt al jaren met een enorm tekort aan gevangeniscapaciteit, Nederland heeft een overschot aan cellen. Vraag en aanbod vonden elkaar en eind 2009 had België een nieuw origineel exportproduct: gevangenen! België en Nederland sloten een verdrag waarbij Belgische gedetineerden hun straf zouden kunnen uitzitten in een Nederlandse gevangenis, in Tilburg. Het is een unicum in de wereld: nergens elders zitten gedetineerden hun straf uit in het buitenland. Het huurcontract werd onlangs nog met een jaar verlengd. Prijskaartje: 44 miljoen euro per jaar. Er verblijven zo’n 650 veroordeelden in Tilburg en daarmee behoort de Belgische strafinstelling in Nederland tot de top vijf van de grootste Belgische gevangenissen. Ze wordt geleid door een Belgisch directeur maar bewaakt én bejegend door Nederlandse cipiers. Die zogenaamde bejegening kennen we niet in België. Het is een soort begeleiding van de gevangenen. Gedetineerden kiezen niet zelf om naar Tilburg gestuurd te worden. In de praktijk zitten er ook Franstaligen, met alle communicatieproblemen vandien. En Nederlandse gevangeniskost lijkt ook niet hetzelfde als Belgische. Hoe ervaren de gedetineerden de Nederlandse aanpak en wat kunnen de Belgische gevangenissen leren uit die Nederlandse manier van werken? Een reportage van Dirk Leestmans.
In Luik loopt een wetenschappelijk experiment dat uniek is in België: heroïneverslaafden kunnen er in het centrum 'Tadam' twee à drie keer per dag diacethylmorfine komen roken: zuivere heroïne, uit papavers verkregen, die in een Nederlands lab is vervaardigd. Maximaal een jaar mogen de patiënten deelnemen aan het project, dat continu wordt opgevolgd door een team van de Luikse universiteit. Ze kunnen kiezen tussen proberen om geleidelijk af te kicken of verdergaan met hun verslaving. Een ploeg van de RTBf volgde een aantal patiënten van Tadam. (orig. titel: 'Tadam, une année de dragon')
"Er is weinig plaats hoor, je moet vechten voor een plaatsje tegenwoordig." Rietje nam wat ze krijgen kon toen ze haar hoogbejaarde man niet meer thuis kon verzorgen. Het rusthuis waar hij werd opgenomen, zag er op het eerste gezicht goed uit, maar na enkele dagen had ze door dat schijn bedriegt. "Doe maar in je pamper," hoorde ze een verpleegkundige tegen haar man zeggen, "wij hebben geen tijd om u te laten plassen." Wilfried hield een dagboek bij in de jaren die zijn ouders in het rusthuis doorbrachten. "Ofwel had mijn vader zijn hoorapparaat aan, maar de batterijen waren plat, ofwel had hij het niet aan. Zijn tanden waren zoekgeraakt. Het eten werd gewoon op tafel gezet. Als er niemand was om je te helpen, dan werd het - onaangeraakt - weer weggenomen." "Je kan niet meer de zorg verlenen die je zou willen. Het is de hele tijd tegen de klok werken," zegt een verpleegkundige die het aandurft om te praten. Werkdruk, personeelstekort, het zijn veelgehoorde klachten in een sector waar veel gezwegen wordt, door bewoners, door familieleden, door personeel, uit angst voor represailles. In Vlaanderen verblijven op dit moment zo'n 70.000 bejaarden in rusthuizen. De volgende vijf jaar moeten er 20.000 plaatsen bijkomen, want we worden alsmaar ouder. Een sector met toekomst dus, dat weten ook investeerders. Commerciële groepen hebben de markt ontdekt, nemen bejaardenhuizen over of bouwen er nieuwe. Krijgen we een 'vermarkting' van de ouderenzorg en zal dat gevolgen hebben voor personeel en bewoners? Een reportage van Phara de Aguirre en Hilde De Windt
De bewijslast tegen zevenvoudig tourwinnaar Lance Armstrong stapelt zich bijzonder overtuigend op. Mensen uit zijn entourage spreken openlijk voor de camera over het jarenlange systematische dopinggebruik. (originele titel: 'The world according to Lance' , een reportage van Quentin McDermott voor ABC Four Corners, Australië, 2012)
Vijf dagen voor hij er misschien vier jaar bij krijgt, houdt Panorama vier jaar Obama tegen het licht. Over het enthousiasme van de eerste dagen, de hoge verwachtingen, zijn ambitieuze plannen en de onverbiddelijke realiteit van een financiële en economische crisis en politieke oppositie. Aan de hand van interviews met de belangrijkste adviseurs van Barack Obama, politiek analisten en journalisten en vooral exclusieve beelden van binnen het Witte Huis, schetst Panorama een bijzondere analyse van de eerste vier jaar van de eerste zwarte president van Amerika. We zien hem aan het werk, onder druk van hoge verwachtingen. ('Barack Obama' - William Karel & ZED, 2012)
België heeft de meest progressieve wetgeving ter wereld rond holebi's, maar op straat lijken ze wel vogelvrij. Geregeld worden holebi's in elkaar geslagen, gewoon omdat ze bijvoorbeeld hand in hand lopen. Wie doet zo iets? Waarom?
Vijf jaar geleden werden in Duisburg zes Italianen, allemaal uit Calabrië, in ouderwetse maffiastijl neergelegd. Het voorval verdween uit de nieuwsberichten zoals het er was opgedoken, met veel vragen die onbeantwoord bleven. Zoals bijvoorbeeld al: wat doet de Italiaanse maffia in Duitsland? Als elke moderne organisatie heeft ook de georganiseerde misdaad het pad van de globalisering gekozen. Dat is al even zo. Het aanhoudende succes van pizzatenten is niet alleen een zegen voor de maffia, maar het maakt ook gretig gebruik van de financiële en economische crisis om zich verregaand te nestelen in de reguliere economie. Want de bergen misdaadgeld waar ze op zitten is momenteel meer dan welkom in die tanende economie. Panorama gaat waar de georganiseerde misdaad al een voet aan de grond heeft en hoe ze, in tijden van crisis, zich opwerkt als een onvermijdelijke economische macht. (originele titel: 'Argent sale', SHK-2012)
Drie scenario's legde Elio Di Rupo zijn ministers voor, drie scenario's die moeten leiden naar een budgettair evenwicht. Panorama zou er graag nog een bij leggen. Voor dat scenario zijn we gaan kijken bij een aantal andere Europese landen en durven we het aan even te wijzen op een gemiste kans. We leggen het de federale regering maar voor, ter inspiratie. Noorwegen bijvoorbeeld bespaart op de kosten voor ouderenzorg door bejaardentehuizen op te trekken in Spanje. De oudjes genieten er van een uitstekend klimaat, Spanje ziet de extra inkomsten graag komen en de Noren kost het haast de helft minder. Duitsland heeft nog niet zo gek lang geleden voor duurzame energie gekozen. En dan gaat het niet om '100% groene energie' op de factuur, maar om een plan met verregaande investeringen en radicale keuzes met de neus naar de toekomst. Ja, dat kost inderdaad geld, maar het maakt wel dat Duitsland meteen voorop ligt als het over duurzame energie gaat. Bovendien krijgt de tanende economie daardoor een boost. Het Fins onderwijs systeem is van het beste wat er op de wereld te vinden is, bovendien is het goedkoper dan het onze. En toch staat er voor elke Finse kleuter, leerling, scholier of student een universitair opgeleid iemand. "Schoolinspecteurs kennen we hier niet, wij vertrouwen leerkrachten.", zegt een student die op uitwisseling kwam naar ons land. En ja, dan is er ook nog het kiwi-model. Het model waar Nieuw-Zeeland voor koos en dat een eind moest maken aan de kosten voor medicijnen die de pan uit swingden. De Senaatscommissie trok er voor op studiereis naar Nieuw-Zeeland. Maar nog voor ze terug waren in België was duidelijk dat dat niet de weg was die ons land zou opgaan. Nochtans lijkt het systeem te werken en krijgen ze down-under veel geneesmiddelen met een bescheiden budget en wordt geneeskunde veel minder marketing dan anders het geval is. (Originele titel: 'Expeditie Beter Nederland' - VPRO Tegelicht, 2012)
Er gaat nog altijd veel zwart geld om in de Belgische voetbalcompetitie. Dat blijkt uit deze onderzoeksreportage van Panorama. In eerste en tweede klasse lijkt de situatie de laatste jaren op het eerste gezicht verbeterd, maar vanaf derde klasse zijn veel clubs zonder meer financieel afhankelijk van zwarte inkomsten. Een ploeg van Panorama heeft undercover ‘zwart geld’ aangeboden aan zeven clubs. Zes daarvan wilden zonder aarzelen op de illegale voorstellen ingaan, voor in totaal minstens 600.000 Euro. Kevin (fictieve naam) voetbalde jaren bij club X in vierde klasse. Club Y wou Kevin overkopen. Om hem over de brug te halen kreeg hij 2000 Euro, in ’t zwart, het zogenaamde ‘tekengeld’. Ook de winstpremies krijgt Kevin onder tafel. “In vierde nationale, als je een goede speler bent, verdien je gemakkelijk 2500 à 3000 Euro in het zwart per maand.” Een ruim verbreide praktijk, zo blijkt. Waar halen de clubs hun zwart geld? Dat de inkomsten van de pintjes bier in de kantine niet altijd volledig in de boekhouding terecht komen is een publiek geheim. Ook inkomtickets worden dikwijls niet officieel geboekt. Maar het meeste zwart geld komt van illegale sponsoring, dikwijls afkomstig van zelfstandigen of bedrijfsleiders die hun eigen zwart geld willen witwassen. Bij een derdeklasser ging de undercover-operatie als volgt. Panorama bood aan om voor 15.000 Euro te sponsoren, in ruil voor reclameborden langs het veld. Maar op de factuur hebben we liever 5.000 Euro, kan dat? De clubverantwoordelijke: “Dat kunt ge in het zwart. Dat is geen enkel probleem. Ik heb er nog een paar die mij zo betalen. En ik regel dat hier intern met de commerciële dienst.” Maar er zijn nog veel meer mogelijkheden. En ook tweede en zelfs eerste klasse zijn, in tegenstelling met wat in voetbalkringen gezegd wordt, verre van clean. Voor deze reportage bundelden de redacties van Panorama en Koppen (Eén) hun krachten.
Sinds de jaren zeventig worden in ons land KID-kinderen geboren, kinderen verwekt via kunstmatige inseminatie met donorzaad. Hoeveel het er precies zijn, weet niemand, want er is geen centrale registratie van het aantal donorkinderen. In Nederland wordt het aantal donorkinderen geschat op 45.000, wat meer is dan het aantal adoptiekinderen. Veel donorkinderen worstelen met hun identiteit, en gaan op zoek naar hun vader. Panorama zoekt mee. Driekwart van de donorkinderen in ons land groeien op in een gezin met lesbische ouders of met een alleenstaande moeder. Voor die kinderen kan het verhaal van de spermabank niet verzwegen worden. In een heteroseksuele relatie kunnen de ouders wel beslissen om het 'geheim' niet aan het kind te vertellen, soms op advies van de fertiliteitskliniek waar ze behandeld worden. "Er lopen massaal kinderen rond die niet weten dat ze van een spermadonor zijn", zegt dokter Herman Tournaye van de fertiliteitskliniek van het UZ Brussel. Panorama praat met drie jonge vrouwen, die op volwassen leeftijd te horen kregen dat ze een donorkind zijn. Voor elk van hen was het een emotionele schok: "Je staat voor de spiegel en je denkt: wie ben ik nu eigenlijk. Ik ben gewoon een leugen". Alle drie zijn ze op zoek gegaan, naar meer informatie, ook over de donor. Alle drie zijn ze van een kale reis thuisgekomen. Heel anders gaat het eraan toe in Nederland. Daar worden donorkinderen geholpen om hun donor te vinden. Sinds een wetswijziging in 2004 is het trouwens in Nederland onmogelijk om een anonieme donor te zijn. Zodra ze zestien zijn, kunnen Nederlandse donorkinderen, als ze dat willen, identificeerbare informatie opvragen over hun donor. Die openheid zouden de donorkinderen in onze reportage ook graag in ons land zien, maar niet iedereen is het daarmee eens. Doen ouders er goed aan om te zwijgen over hoe een kind verwekt is? Hebben donorkinderen het recht om te weten door wie ze verwekt zijn?
Dan ben je beroemd, laat je stadions vollopen, gaan meisjes voor je in zwijm en dan blijk je nog een hart te hebben ook, en gevoelig voor het onrecht in de wereld. Al dertig jaar zetten supersterren als Bono en Bob Geldof zich in voor de goede zaak. Het was ook een verfrissend concept, zo in de jaren tachtig: popsterren die zich het lot van de wereld aantrokken. Een hartverwarmend plaatje maken met heel de bende, dat verkoopt dan als zoete broodjes en met de opbrengst redden we de kinderen van Afrika. Uiteindelijk volgden er over de jaren heen een aantal campagnes, niet allemaal met evenveel succes. Panorama gaat een kijkje nemen achter de schermen. Bono en Geldof wordt verweten arrogant te zijn, op te trekken met de groten der aarde maar de Afrikanen waar het om gaat links te laten liggen. En uit Afrika komt het verwijt dat campagnes als Live Aid ervoor gezorgd hebben dat het hongerig Afrikaantje het beeld van het continent hebben bepaald. ('Give us the Money! - Why Poverty?' - Bosse Lindquist, 2012)
2012 was het jaar van de Arabische lente. Dictators werden van hun troon gestoten, het volk sprak, riep uit dat het anders moest. Het democratisch optimisme, de euforie van de eerste dagen maakte al snel plaats voor de realistische vaststelling dat democratie niet altijd een eenvoudige oefening is. Verruilt de Arabische wereld de ene dictatuur voor de andere of is revolutie sterk genoeg? Oorspronkelijke titel: Islam radical: les djihadistes en embuscade – Java, 2012.
Als ze in China over 'De Grote Sprong Voorwaarts' spreken, hebben ze het niet meer over Mao of het communistische China. Honderden landelijke dorpen moeten nu wijken voor megasteden. Want alleen economische groei kan de massa welvaart brengen. Panorama registreert hoe in een dorp in een afgelegen vallei een nieuwe stad uit de grond rijst en hoe de boerenbevolking met zachte dwang warm wordt gemaakt voor dit gigantisch project. Originele titel: 'The fastest changing place on earth' - BBC, 2012.
Op 7 februari 2005 werd Hatun door haar broer Ayhan doodgeschoten aan een bushalte in Berlijn. Ze had de familie eer geschonden, vond hij. Ayhan zit ondertussen achter de tralies en praat in detail over de omstandigheden van de moord. "Ja, het was eremoord. Het wat toen een obsessie voor mij, de eer van de familie. De manier waarop ze leefde kon echt niet." Maar niet alleen Ayhan spreekt. Ook zijn familie, vrienden en zijn broer spreken vrijuit. Die laatste werd van medeplichtigheid verdacht, hij zou het wapen hebben gekocht. De vroegere vriendin van Ayhan was kroongetuige in de zaak en leeft nu met een nieuwe identiteit in een getuigenbeschermingsprogramma. Zij is ervan overtuigd dat de moord een beslissing van de familie was. "Ze wisten er allemaal van. Daar ben ik 100% van overtuigd." Verloren eer is de deprimerende zoektocht naar bewijzen in Berlijn, Istanboel en Oost-Anatolië en in de parallelle samenlevingen van Koerden en Turken. Originele titel: 'Verlorene Ehre' - Matthias Deiss en Jo Goll, 2011.
In België worden gezinnen met kinderen, die het grondgebied moeten verlaten, begeleid door een terugkeercoach en lokaal opgevangen in gewone huizen. Voor het eerst gaf de Belgische Dienst Vreemdelingenzaken toestemming om van zeer nabij coaches en gezinnen te filmen. Tinne Jansen en Eve Rondou werken voor de Dienst Vreemdelingenzaken in het Belgische Sint-Gillis-Waas. Het zijn duizendpoten, goed geschoold in de Belgische en Europese wet- en regelgeving voor vreemdelingen. Ze beheren een netwerk van advocaten, artsen, scholen en hulpverleningsinstanties. Maar net zo goed ontstoppen ze de gootsteen en maken ze de huizen klaar voor nieuwe gasten. De Terugkeerwoningen in België worden internationaal gezien als een voorbeeld van humaan terugkeerbeleid. In België zelf zijn de terugkeerwoningen nog altijd onderwerp van politieke controverse. Tegenstanders noemen de woningen laatdunkend 'Turtelhuisje', naar de toenmalige minister Annemie Turtelboom, die in 2008 besloot om uitgeprocedeerde gezinnen met kinderen niet langer op te sluiten, maar lokaal in gezinswoningen onder te brengen onder intensieve begeleiding. En met succes. Intensieve en persoonlijke begeleiding vergroot de kans op een duurzame terugkeer naar het land van herkomst. Het logenstraft de simpele gedachte, die in Nederland nog altijd overheerst, dat alleen 'drang en dwang' in een sober verblijf mensen kan motiveren om te vertrekken. De praktijk wijst anders uit. Angst, ontbering en opsluiting maken mensen integendeel juist ontoegankelijk en onverzettelijk. In 'De Terugkeercoach' volgt Kees Vlaanderen de coaches Eve Rondou en Tinne Jansen in soms hartverscheurende gebeurtenissen, die ook de coaches niet gemakkelijk los laten. "In een gesloten centrum zijn de mensen dossiers en vind je het jammer als ze het niet redden, maar wij hebben een band met ze gekregen en dan denk je, nee, nee, nee!" De kern van hun werk is het winnen van vertrouwen van gezinnen, die vaak al veel ellende hebben meegemaakt. "
De Verenigde Staten heeft zijn nieuwe minister van Buitenlandse Zaken en in Israël blijft Netanyahu aan de macht. Die kaarten zijn geschud, dus kan er verder gespeeld worden. Het pokerspel waar we ons vanavond op concentreren is het spel rond de nucleaire capaciteit van Iran. Al 33 jaar zijn de verhoudingen tussen Iran en het Westen gespannen. Deze aflevering van Panorama focust op het nucleaire aspect ervan. Met zin voor evenwicht en objectiviteit hebben de makers alle misverstanden, hoopvolle bijna-akkoorden en mislukte compromissen op een rij gezet. Hamvraag blijft: heeft Iran de technologie in huis om een kernwapen te maken, of is de officiële uitleg ook de juiste: dat het land alleen maar met het oog op vreedzaam gebruik van kernenergie centrifuges bouwt die uranium verrijken? "We zullen er alles aan doen om Iran ver weg te houden van een nucleair wapen." -president Barack Obama. En dat terwijl Iran vindt ook over een nucleaire installatie te mogen beschikken, als landen als Israël dat ook hebben. Veertig jaar lang al wordt er druk onderhandeld over de nucleaire capaciteit van Iran. En telkens als er niet meer gesproken wordt, loopt het fout. Stevenen we af op een gewapend conflict met Iran of wint de diplomatie opnieuw de overhand? Originele titel: 'Fall-out: 40 years of nuclear dispute with Iran' - BBC, 2012.
Er komt een tijd waarin we niet moeten wachten op een orgaandonor om het ons mankerende orgaan te vervangen, maar waarin het orgaan opnieuw wordt gemaakt met onze eigen stamcellen. En die tijd is dichterbij dan we denken. De 34-jarige Julia kreeg afgelopen zomer een nieuw stuk luchtpijp ingeplant. Een stuk precies hetzelfde zoals ze na een auto-ongeval verloor, opgebouwd uit haar eigen cellen. "We nemen een scan van haar slokdarm, maken op basis daarvan een replica en daar zaaien we stamcellen op." - David Green, Harvard Bioscience. "We geloven inderdaad dat we in de nabije toekomst op maat van de patiënt gemaakte organen zullen kunnen maken." - Philipp Jungebluth, chirurg en stamcelspecialist. Panorama volgt het team rond stamcelonderzoeker en chirurg Paolo Macchiarini. Ze weten waar ze aan beginnen en hebben op wetenschap gestoelde hoop dat het lukt, maar zeker zijn ze pas op het einde van de operatie. Een reportage van Wolfram Giese, 2012.
Jonathan Jacob overleed op 6 januari 2010 in een cel van de lokale politie in Mortsel ten gevolge van politiegeweld. Eerder die dag was geprobeerd Jonathan Jacob te laten colloqueren. Maar een psychiatrisch ziekenhuis weigerde de man op te nemen. Hij zou te agressief geweest zijn. Om die reden moest hij platgespoten worden. Maar daar liep het fataal af. De raadkamer verwijst de directeur en een psychiater van de instelling en één politieman naar de correctionele rechter. Maar zijn zij de juiste mensen? Panorama reconstrueert het verhaal op de grens van psychiatrie en ordehandhaving, het verhaal van een jongeman die zorg nodig had maar slaag kreeg en stierf.
Hij stopt op 28 februari om 20 uur. Het heeft geen zin daar enige symboliek achter te zoeken, eerder Duitse Gründlichkeit, klaar en duidelijk. Toen kardinaal Ratzinger, Benedictus XVI werd sloeg bij velen de angst om het hart. Benedictus had als tweede man in het Vaticaan al een bijzonder conservatief verhaal, en had Johannes Paulus dan nog een menselijk gelaat, dan ontbrak dat bij zijn opvolger. Maar al snel bleek ook dat deze paus meer is dan conservatief. Hij herstelt de Latijnse mis, verwerpt het gebruik van condooms, haalt een aantal fundamentalistische bisschoppen de kerk weer in, steunt het Legioen van Christus en maakt zijn bezoek aan Israël tot een diplomatieke ramp. Terwijl hij in zijn geschriften -Benedictus blijft een academicus- opvallend liberaal uit de hoek kan komen. Hij stimuleert ook de dialoog tussen de verschillende religies. Panorama kijkt terug op het pontificaat van Benedictus de XVI, een conservatieve paus in een veranderende wereld. Originele titel: 'The world according to Benedict XVI' - Doc en Stock, 2010.
Minister Smet heeft plannen om het secundair onderwijs te hervormen, Er zijn scholen die die plannen deels al uitvoeren. Panorama gaat drie dergelijke scholen bezoeken.
Het is een oud zeer: Brussel is te ingewikkeld om vlot te besturen. Een gewest, negentien gemeenten, drie gemeenschapscommissies en nog zoveel meer bestuurslagen maken van bijna elk groot project in de hoofdstad van Europa een lange lijdensweg. Zo wordt het dorp Broekzele nooit een wereldstad, een metropool. Ze werken er aan een interne staatshervorming, die een aantal pijnpunten moet wegmasseren. Panorama onderzoekt of er beterschap op komst is. Een reportage van Greet Pluymers en Hilde De Windt
Het is ondertussen tien jaar geleden dat de Amerikanen voor het laatst Irak binnentrokken en Saddam van zijn sokkel sleurden. Het is echter één ding een dictator omver te werpen, een democratie opbouwen bleek een ander verhaal. In het kader van de opbouw van een politiemacht werden ook speciale politiecommando's in het leven geroepen. Het zijn die commando's die informatie moesten verzamelen over de opstandelingen. Ze stonden bekend om hun brutaliteit, noch schuwden ze foltering om aan informatie te geraken. Op een bepaald moment hadden ze een netwerk van geheime gevangenissen uitgebouwd.Het is ondertussen tien jaar geleden dat de Amerikanen voor het laatst Irak binnentrokken en Saddam van zijn sokkel sleurden. Het is echter één ding een dictator omver te werpen, een democratie opbouwen bleek een ander verhaal. In het kader van de opbouw van een politiemacht werden ook speciale politiecommando's in het leven geroepen. Het zijn die commando's die informatie moesten verzamelen over de opstandelingen. Ze stonden bekend om hun brutaliteit, noch schuwden ze foltering om aan informatie te geraken. Op een bepaald moment hadden ze een netwerk van geheime gevangenissen uitgebouwd. Zij die er geweest zijn getuigen van het extreme geweld en de mensonterende behandeling van de gevangen. Uit onderzoek van de Britse krant The Guardian en BBC Arabic blijkt nu dat twee vooraanstaande Amerikaanse militairen als adviseurs verbonden waren aan die commando's: Kolonel James Coffman rapporteerde rechtstreeks aan Generaal Petraeus, maar vooral James Steele, toen al kolonel op rust en dus al burger in Irak, overzag de commando's en hoe ze tewerk gingen. Hij had zijn strepen al verdiend in El Salvador en Nicaragua, Amerika's vuile oorlogen in Centraal-Amerika. De contrarevolutie is door Steele tot een militaire strategie verheven. De top van de Amerikaanse defensie, van Petraeus tot Donald Rumsfeld, was op de hoogte van de folterpraktijken in Irak en heeft ze zelfs mee ondersteund. Een
Wanneer de Ethiopische kindjes Masho en Roba in Denemarken landen, komt de droom van adoptieouders Gert en Henriette in vervulling. Maar voor de biologische ouders begint de nachtmerrie nog maar pas. Zij dachten dat ze contact zouden kunnen houden met hun kinderen. Maar dat was buiten het adoptiebureau gerekend. Het verhaal van de beide ouderparen en de kinderen in Panorama. Originele titel: 'Mercy Mercy' – Denemarken, 2012.
Italië, land van blakende cultuur, mooie mensen en lekker eten. Maar ook een land op de knieën. Politiek in een impasse, economisch niet minder. De jarenlange corruptie en fraude hebben hun sporen nagelaten, een premier die zich denkt alles te kunnen permitteren doet er geen goed aan. En toen was er de economische crisis, Griekenland werd gegrepen, Italië zou volgen. En plots leek het land te beseffen dat het zo niet verder kon. De crisis in de laars en hoe ze er willen uitkomen. Originele titel: 'Girlfriend in a coma' - Mercury Media, 2013.
Hoe langer hoe meer mensen gebruiken de meditatietechniek mindfulness, oorspronkelijk afkomstig uit het boeddhisme. Mindfulness wil mensen terugbrengen naar het hier en nu, en hen onvermijdelijke, negatieve ervaringen leren aanvaarden. Is mindfulness meer dan een hype? Helpt het mensen echt depressies, angsten of pijn te verwerken?
1,9% belastingen betaalt Apple in de VS. Dat zou normaal 35% moeten zijn. Ondertussen roepen andere multinationale bedrijven premier Di Rupo op niet te morrelen aan het belastingbeleid. Een mens zou zich voor minder afvragen waar die multinationals hun belastingen betalen? Een eenvoudige vraag, maar in de zoektocht naar een antwoord stuitte Panorama op een complex systeem van belastingparadijzen, onderlinge belastingverdragen en transacties die legaal lijken maar het bij nader inzien niet zijn. ‘Ik hou van de uitdrukking: zoeken naar een neutrale belasting, dat betekent trouwens gewoon geen belastingen.’ – Richard Murphy, boekhouder. Als multinational is het gewoon zaak te shoppen. Daar te zijn waar je het minst belast wordt. En als je op een slimme manier de voordelen combineert, betaal je zo goed als niets. Zoals Apple of Amazon of Google of Starbucks … ‘Dat is het hart van het mechanisme: het wegsluizen van publieke middelen naar een heel andere wereld.’ – Eva Joly, Europees Parlementslid. In de Tax Free Tour nemen we u langs bekende belastingparadijzen als de Kaaimaneilanden en langs Ierland, Kenia en Nederland. Maar u kan zelf ook in de huid van een multinational met belastingvrees kruipen, speel het taksspel Taxodus. De Tax Free Tour - VPRO-Tegenlicht, 2013.
Of we willen of niet, we zullen met z'n allen langer moeten gaan werken om de pensioenen betaalbaar te houden. In Denemarken en Zweden doen ze dat al veel langer. En dat heeft daar geen massaal protest ontketend. Panorama ging aan beide zijden van de Öresundbrug kijken hoe de overheid de pensioenleeftijd daar fameus heeft opgetrokken zonder de bevolking tegen zich in het harnas te jagen. Dat lijkt daar te lukken omdat een job in Scandinavië soepeler te combineren valt met het gezinsleven dan bij ons. Een reportage van Greet Op de Beeck, Hilde De Windt en Tine Van Doninck.
De recente conflicten en zelfmoorden bij Apple hofleverancier Foxcon maakten het pijnlijk duidelijk: de Chinese arbeiders pikken het niet meer. Ze willen evenveel rechten als een arbeider in het westen, zij willen ook profiteren van China's economische vooruitgang. Dan kan je als Chinese werkgever kiezen: of je betaalt je werkvolk beter of je gaat op zoek naar een plek waar je nog wel die lage lonen en die flexibiliteit vindt. Veel productie die in China terecht is gekomen omwille van de lage loonkosten, vindt nu zijn weg naar andere Aziatische landen als Cambodja en Bangladesh. Dat laatste land zat dan weer voor een andere reden recent in het nieuws. Originele titel: 'Le reveil ouvrier' - Ampersand, 2013
"Zij hebben messen, wij hebben blaffers. Dus zij gaan naar het ziekenhuis of naar het dodenhuisje." Zo beschrijft Mylco vanuit de gevangenis de sfeer onder de zwarte stadsbendes in Brussel. Je moet de sterkste zijn, en dat ook tonen, dat is de spirit. Pas als je wat ouder wordt, al of niet tussen gevangenismuren, krijg je spijt van je daden. Het wordt een rauwe Panorama. 'Biso' is de titel, dat is Lingala voor 'Wij'. Bendeleden en ex-bendeleden vertellen hoe ze voor het makkelijke geld kiezen of kozen, hoe ze als drugdealer in het spinnenweb van de criminaliteit geraakten, en hoe moeilijk het is om daar weer uit te geraken. De redactie van Panorama had deze reportage niet zelf kunnen maken. Frank Kasadi heeft ze gemaakt, een man van Congolese afkomst, opgegroeid in Matonge, de Afrikaanse wijk in Elsene. Hij was er een tijdje straathoekwerker en kent ze allemaal, de jongens die op straat rondhangen, schijnbaar aan het nietsen, maar eigenlijk zijn ze druk doende hun duistere handeltje op gang te houden. Frank heeft hen aan de praat gekregen. Het resultaat zijn veel harde maar eerlijke getuigenissen over het bendeleven. Frank Kasadi werd bij de redactie van Panorama geïntroduceerd door Elke Van Hellemont. Zij deed veldwerk bij een bende in Evere, voor haar doctoraatsthesis criminologie aan de KUL. Via een ‘ancien’ uit Evere, Verniers, geraakte ze binnen in het milieu. Vier jaar lang ging ze mee op stap met hen, ze leefde er bijna. Daardoor kreeg ze een ander beeld van de Afrikaanse bendes, die voornamelijk bekend zijn om hun brutaal geweld. Tijdens haar onderzoek ontmoette ze ook Frank, die het milieu kent als zijn binnenzak, maar toch de juiste afstand kan bewaren. Biso. De zwarte stadsbendes in Brussel is een reportage van Frank Kasadi.
Eén op de tien Vlaamse kinderen en jongeren groeit op in armoede. In een klas van twintig zitten dus gemiddeld twee arme kinderen. Panorama toont de werkelijkheid achter die cijfers. Vijf gezinnen met kinderen vertellen hoe ze creatief zijn met weinig, blij zijn met wat ze krijgen, maar ook dromen van wat niet kan : op reis gaan, lid worden van een voetbalclub, een eigen kamer, een computer. Ouders vertellen hoe ze worstelen met schaamte en schuldgevoelens en hoe ze hopen dat hun kinderen het beter zullen hebben. Een reportage van Phara de Aguirre en Jeremy De Ryckere.
De ene reeks bekentenissen over dopinggebruik volgt op de andere, maar het lijkt niets uit te maken. De liveverslagen van wielerwedstrijden trekken nog altijd miljoenen kijkers. Waarom blijven mensen sporters omarmen die hen op grote schaal bedriegen? En waarom zenden wij de Tour nog altijd live uit? Panorama duikt in de wereld van het wielrennen. Een wereld waarin journalisten worden geïntimideerd en bedreigd; een wereld waarin het publiek, vaak tegen beter weten in, blijft geloven in hun helden. In Tour de Silence ziet u waarom u de waarheid niet kon, mocht en wilde zien. "De enige reden waarom je 'het' niet weet, is omdat je het niet wil weten," aldus David Walsh. (HUMAN-VPRO, 2013)
Anwar is 28 en leraar in Asas, een stad in Syrië nabij de Turkse grens. Hij is vooral bezig met zijn pril gezin en met zijn zoontje van nog geen jaar. Maar dan breekt de opstand in Syrië uit. In het begin blijft het nog rustig bij hem in de buurt. Ook Anwar komt op straat, voor meer vrijheid en democratie, voor zijn zoontje. Anwar besluit om de wereld te laten zien wat er in zijn land gebeurd. Hij filmt betogingen en oproer met zijn kleine camera en speelt informatie door aan mensenrechtenorganisaties. Een jaar lang zullen we met Anwar optrekken en zien we hoe de oorlog hem verandert. Want als de opstand in een oorlog verandert en de beelden die hij schiet confronterender worden, krijgt hij meer en meer het gevoel dat het Westen en de Arabische wereld hem in de steek laat. Originele titel: 'No more tears - How Anwar Became a Radical,' Kurt Pelda/WDR - 2013.
Een hele generatie politici heeft zich door het abortusincident 20 jaar blindgestaard op de inperking van de grondwettelijke macht van de koning. Maar omdat koning Albert zo'n gehoorzame vorst is gebleken, zijn er geen noemenswaardige incidenten meer geweest. Dat is de conclusie van de Panorama-reportage De Gehoorzame Koning. Panorama ging praten met Jean-Luc Dehaene, Guy Verhofstadt, Yves Leterme, Herman Van Rompuy en Elio Di Rupo, de vijf premiers die het land hebben geleid tijdens de regeerperiode van Albert II. Deze generatie politici heeft wel degelijk op verschillende momenten geprobeerd om de grondwettelijke machten van de koning in te perken. In 1990 weigerde koning Boudewijn de abortuswet te ondertekenen, en moest de regering een grondwettelijke truuk toepassen. De koning werd in de onmogelijkheid om te regeren verklaard, en de voltallige regering ondertekende de wet. Het zadelt een generatie politici met een trauma op. Het is dus niet verwonderlijk dat verschillende premiers pogingen zullen ondernemen om de mogelijkheid te voorzien dat een koning niet alle wetten zou moeten ondertekenen. Er zijn twee concrete pogingen ondernomen (in 1994 en in 2010). Guy Verhofstadt geeft toe dat er een politieke consensus was om een incident vergelijkbaar met dat rond de abortuswet te vermijden. Met het artikel 195 van de grondwet in het achterhoofd zegt Verhofstadt dat hij een noodprocedure klaar had. Ook Yves Leterme bevestigt dat die consensus bestond. Door zich blind te staren op de grondwettelijke rol van de koning, is deze generatie politici wel erg gul geweest in de financiële verplichtingen tegenover de koning en zijn familie. 'Toen Koning Albert koning geworden is, heeft hij gezegd dat zijn kinderen ook een functie zouden vervullen en hij vroeg dat ze daarvoor een zekere dotatie zouden krijgen. Daar is de regering toen in de emotionaliteit van het moment op ingegaan', zegt Jean-Luc Dehaene 'Moest het vandaag te herbeginnen zijn dan zou ik dat niet meer doen'. Pa
Ondertussen kreeg ze politiek asiel in Frankrijk en stond ze met de nodige controverse model voor Marianne op de nieuwe postzegels. Panorama zit deze week in het zog van Inna Sjevtsjenko, Femen-boegbeeld en bekend om haar topless protest. Wat schijnbaar begon als een goed gevonden ludieke manier om te protesteren, is uitgegroeid tot een internationale feministische beweging. Een beweging ontstaan in Oost-Europa geënt op West-Europese waarden. Maar het is net in dat West-Europa dat ze tegenwind krijgt, meer bepaald in het Frankrijk van de vrijheid. Staat daar een nieuw soort conservatisme op? Ook moslimvrouwen zoeken hun heil bij Femen. Maar durven ook vragen te stellen bij de manier van protesteren. Want provoceren om te provoceren, daar zou een beweging als Femen toch lang voorbij moeten zijn, toch? ZED, 2013
De laatste jaren produceren we meer informatie dan de mens in 2000 jaar heeft voortgebracht. Sociale media, zoekresultaten op internet, wetenschappelijke experimenten, de aandelenmarkt, het zijn maar enkele van de kollossale databanken, schatten van informatie. Maar die informatie moet eerst aangeboord worden voor je er iets mee kan. De sleutel tot elke databank die ons petje te boven gaat is het algoritme. In Los Angeles worden misdaden voorspeld, in de Londense City is het de wiskundige die het meeste geld schept, en in Zuid-Afrika wordt naar elke ster in de ruimte geluisterd. En dat kan allemaal omdat we eindelijk om kunnen met die enorme hoeveelheid aan informatie. 'The Age of Big Data' - BBC, 2013.
Hoe ziet de toekomst van de journalistiek eruit? Tot nog toe lijken Vlaamse kranten wonderwel stabiel terwijl ze elders in sneltempo afkalven. Christian Van Thillo, baas van De Persgroep noemt het letterlijk ‘het dorp van Asterix en Obelix’, maar hoe blijf je overeind tegen gratis en instant nieuws op smartphone of tablet? En vooral, wat komt er dan in de plaats? Panorama trok naar Amsterdam, Parijs en New York en vond het embryo van journalistiek voor de 21ste eeuw. De bekende Amerikaanse nieuwssite Huffington Post lijkt te bewijzen dat het kan: gratis online nieuws op hoog niveau. Maar veel krantenuitgevers vervloeken hun eerdere beslissing om een uitgebreide gratis nieuwssite uit te bouwen. Ze willen af van dat gratis, maar de weg terug naar betalend online-nieuws is keihard. Peter Vandermeersch (ex-De Standaard, nu NRC-Handelsblad) windt er geen doekjes om: “Dit huis heeft 200 journalisten. Gaan we die operaties kunnen in stand houden, daar heb ik hele grote vragen bij.” En dan bloeit er iets moois. In Denver bijvoorbeeld is uit de as van de falliete krant The Rocky Mountain News een kleine maar wel zeer degelijke nieuwssite herrezen, met stevige onderzoeksjournalistiek. Of kijk naar Mediapart in Parijs. Met meer dan 70.000 betalende abonnees financieren deze journalisten keiharde en spraakmakende journalistiek. Begin dit jaar dwongen ze de minister van Financiën tot ontslag na onthullingen over geheime Zwitserse rekeningen. Ondertussen in New York voelt Huffington Post al aan als ‘oud nieuws’. Buzzfeed is het nieuwste monster online: een nieuwssite die compleet technologisch gestuurd is. Hun computers voorspellen welk ‘nieuws’ mensen op Facebook en Twitter verder zullen verspreiden en zo duwen ze het aantal bezoekers naar ongekende hoogtes. Worden algortimes de sleutel tot succes voor journalistiek in de 21ste eeuw? Gert Ysebaert, de nieuwe CEO van Het Mediahuis (De Standaard, Het Nieuwsblad, Gazet Van Antwerpen en Het Belang van Li
Hoe hou je als lokaal Nederlands warenhuis stand in een globaliserende markt? Hoe blijf je trouw aan je beginselen als je in handen bent van een Amerikaans investeringsfonds? En hoe blijf je overeind tussen de concurrentie van buitenlandse ketens? Panorama zoekt een antwoord op deze vragen in Het geheim van Hema. Hema is zo Hollands als klompen, tulpen en koeien. Maar tegelijk zoekt het zich een weg naar het buitenland. Want wil het die goedkope, fijne winkel waar je alles vindt blijven, dan moet het groeien. Produceren en verkopen in het buitenland. Cijfers halen. Reporter Yan Ting Yuen zette zich een jaar lang in het kielzog van CEO Ronald van Zetten om op zoek te gaan naar het geheim van Hema. Ze volgde hem naar Nederlandse filialen van de warenhuisketen, naar nieuwe filialen in Parijs, naar China en tot aan de deur van de Amerikaanse eigenaars van de keten. Blijft Hema overal Hema? En hoe speelt het best in op de snel veranderende markt?
Bijna twintig jaar lang al wordt Oost-Congo geteisterd door massale vluchtelingenstromen, geweld, verkrachtingen, oorlog. Zowat één op vier inwoners van de provincies Noord- en Zuid-Kivu is op de vlucht in eigen land: meer dan twee miljoen vluchtelingen, nu al jarenlang. Waarom kan dat geweld niet stoppen? Wie vecht er daar en waarvoor eigenlijk? Panorama zocht en vond diep in Oost-Congo de verklaringen voor de aanslepende oorlogen. Een reportage van Peter Verlinden, regie Jeremy De Ryckere.
Alibaba en Izatullah waren allebei nauwelijks 15 toen ze in België aankwamen, alleen en op de vlucht voor het oorlogsgeweld in hun moederland Afghanistan. Beiden volgden ze heel kronkelige wegen om te overleven in onze samenleving. Panorama volgde de kleine en grote stappen die de twee jongens zetten. Het resultaat is een bijwijlen rauw maar zeer realistisch portret van hun gevecht voor een menswaardige toekomst. Alibaba zwierf bijna drie jaar van opvangcentrum naar opvangcentrum, hij maakte een heel moeilijke tijd door. Hij had moeite om zichzelf onder controle te krijgen, ging geregeld op de vuist met andere asielzoekers of met begeleiders. Even verzeilde hij in de gevangenis. Hij worstelde ook met een zware identiteitscrisis, en had psychiatrische begeleiding nodig. Izatullah is ook een vechter, maar van een ander type. Hij vluchtte weg uit Afghanistan toen de druk om Talibanstrijder te worden te groot werd. Hier vecht hij voor een vaste job en een stabiele situatie. Allebei kregen ze een tijdlang intensieve begeleiding van het Antwerpse OCMW, dat niet-begeleide minderjarige asielzoekers wegwijs maakt in onze samenleving. Nu ze de kaap van de meerderjarigheid bereikt hebben, moeten ze op eigen vleugels verder. Het had het verhaal van de Afghaans-West-Vlaamse loodgieter Navid Sharifi kunnen zijn. Een reportage van Peter Heymans, Tim De Ridder en Jo Vandevenne.
Frank zit al zo'n dertig jaar in de gevangenis. Hij is geïnterneerd na een reeks zedenfeiten, waarvan één met moord. Frank wil zelf nooit meer vrijkomen, hij vreest dat hij dan zou kunnen hervallen. Hij beschouwt zichzelf als een gevaar voor de maatschappij. Maar zijn leven in de gevangenis is uitzichtloos. Als geïnterneerde is Frank niet gestraft. Hij is ontoerekeningsvatbaar verklaard en daardoor heeft hij recht op behandeling van zijn probleem, maar die krijgt hij nauwelijks. Nu al bijna drie jaar geleden vroeg Frank euthanasie, omdat hij naar eigen zeggen ondraaglijk psychisch lijdt. Het was de eerste keer dat die vraag vanuit de gevangenis geformuleerd werd. Tot nu toe kreeg hij nog geen antwoord. De behandelende geneesheren vragen zich af of het lijden veroorzaakt is door het individuele probleem van Frank dan wel door de gevangenisomstandigheden. En ze zoeken ook naar alternatieve mogelijkheden om het lijden van Frank te verlichten. Hij zou eventueel overgeplaatst kunnen worden naar Nederland, maar dat is om juridische redenen niet evident. Panorama interviewde Frank al in de gevangenis begin 2000. Toen al vroeg hij een menswaardige invulling van zijn situatie. Ruim tien jaar later is die alleen maar uitzichtlozer geworden. Daarom wil Frank op een humane wijze uit het leven stappen. Panorama kon Frank en zijn omgeving al die tijd volgen in zijn strijd om uit zijn lijden verlost te worden. De reportage zoomt ook in op de overwegingen en twijfels van het team dat de beslissing moet nemen. In welke mate is de vraag van Frank een precedent? En kan je zijn vraag ook zien als een zelfgekozen doodstraf? Heeft een geïnterneerde het recht om deze vraag te stellen? Een reportage van Dirk Leestmans.
Perfect legaal kan je chemische producten online bestellen. 'Niet voor humane consumptie' staat pro forma op het pakje, maar wat er op de deurmat valt, is een nieuwe harddrug. In 'Legally High' trekt Panorama naar gebruikers, die al dan niet weten waarmee ze spelen, en naar een man die zich Dokter Z laat noemen. Hij creëert aan de lopende band nieuwe chemische producten elk voor een specifieke high, in de hoop de volgende uitgaanshit te hebben gecreëerd. De overheid maakt zich grote zorgen om deze legaal te krijgen harddrugs. Maar omdat de producten gebruikt worden in de industrie of voor medisch onderzoek zijn ze moeilijk te verbieden. Vat krijgen op de verkoop ervan lijkt de enige optie. Baxter doet zich graag te goed aan het ganse palet drugs dat tegenwoordig ter beschikking is. Dat een heel deel ervan legaal via het internet te bestellen is en aan huis wordt geleverd, is mooi meegenomen. Regelmatig organiseert hij feestjes voor vrienden, proeverijen voor nieuw spul. Nieuw spul dat wel eens van Dokter Z zou kunnen komen. Hij ontwikkelt chemische stoffen, telkens specifiek gericht op een bepaald effect. En hij gaat er prat op zijn eigen producten zelf te testen. Om te zien of het inderdaad het beoogde effect heeft en omdat hij het eerste proefkonijn voor zijn nieuwe producten wil zijn. Legally High - Scorpion TV, 2013
Europa werkt aan een nieuwe wetgeving om de privacy van de Europese burger beter te beschermen. Door de komst van het internet is die dringend aan vernieuwing toe. De belangen zijn gigantisch. Denk maar aan de winst die bedrijven als Facebook of Google kunnen maken met de privégegevens van hun klanten. Er woedt in Brussel dan ook een nooit geziene lobbyoorlog, met de grote internetbedrijven in de hoofdrol. Panorama schetst een beeld van die oorlog, die vaak met heimelijke en heel slinkse middelen, en in elk geval met heel veel geld, wordt gevoerd. Max is een 26-jarige Oostenrijker, die een vraagje had voor Facebook : “Wat weten jullie over mij?”. Het heeft 22 mails heen en weer gekost, voor hij de informatie kreeg. Groot was zijn verbazing toen bleek dat Facebook 1222 pdfdocumenten over hem had. Max is nochtans geen fervente Facebooker, verre van, maar ze wisten zelfs nog welke berichtjes hij ooit gewist had. EU-commissaris Viviane Reding wil nu ondermeer “het recht om vergeten te worden” in de EU-wetgeving inschrijven. Maar de lobbying tegen deze en andere privacy-regels is nog nooit zo fel geweest. En de lobbykantoren gaan ver. Neem nu Erika Mann, tot 2009 Europarlementslid, zij staat nu – met al haar achtergrondkennis en met haar rijkgevulde adresboek – op de loonlijst van…. Facebook. Draaideurpolitiek heet dat. Tegen de ontwerp-regelgeving hebben EU-parlementsleden meer dan 3000 amendementen ingediend. En soms blijkt het gewoon om copypaste-teksten van de grote internetbedrijven te gaan… Maar wat Belgisch Europarlementslid Louis Michel heeft meegemaakt, tart toch alle verbeelding. Onderzoek van Panorama had uitgewezen dat hij op nummer twee stond bij het indienen van privacy-onvriendelijke amendementen. Hiermee geconfronteerd voor de Panorama-camera valt hij compleet uit de lucht. Na onderzoek blijkt – zo beweert Michel – dat een overijverige medewerker van hem zonder zijn medeweten een hele rist teksten had geamendeerd, die de besc
Gemoederen raken snel verhit als het gaat over genetisch gewijzigd voedsel. De angst dat het slecht is voor onze gezondheid, de woede dat ons eten en de natuur volledig in handen komen van machtige multinationals als Monsanto. Biotechnologen die in hun lab erop uit zijn om de boeren aan een betere oogst te helpen, begrijpen de commotie niet. Zij volgen de regelgeving en in Europa is die streng. Panorama zoekt uit wat we in de toekomst op ons bord krijgen. Een reportage van Greet Pluymers en Rinke Cautaerts.
In België komen er bij de politie elke dag zo'n acht klachten binnen voor verkrachting. Dat is veel. Zeker als je weet dat naar schatting maar tien percent van de seksueel misdrijven wordt aangegeven. De politie wordt aangemaand omzichtig om te gaan met zulke klachten en het parlement denkt na over verdere wetgeving in verband met seksueel overdraagbare aandoeningen als gevolg van verkrachting. In Groot-Brittannië is resoluut gekozen voor de integrale aanpak. Elk slachtoffer van seksueel geweld kan terecht in een van 46 gespecialiseerde referentiecentra voor seksueel geweld. St-Mary in Manchester is zo'n centrum dat slachtoffers begeleid, van de aangifte, over de forensische onderzoeken tot aan het proces. Een jaar lang konden we slachtoffers en hulpverleners, medisch personeel en politie volgen in een soms pijnlijke zoektocht naar gerechtigheid en herstel. ('Raped' - BBC, 2013)
Europa wil het reizigersverkeer liberaliseren. Het wil dus dat de NMBS concurrentie krijgt. De veelgeplaagde Belgische treinreiziger zal dat niet noodzakelijk slecht nieuws vinden, maar is dat ook terecht? In sommige buurlanden zijn de staatsmonopolies voor reizigersvervoer al een tijdlang opgeheven. Panorama ging kijken hoe het daar loopt, en tekent uit wat de liberalisering in België kan betekenen. “De staat mag geen treindiensten aanbieden, de private sector doet dat efficiënter”, zegt EU-commissaris voor transport Siim Kallas. In Groot-Brittannië is dat allang zo: een openbare spoorwegmaatschappij bestaat er niet meer, de privatisering is er totaal. Spoorwegspecialist Christian Wolmar : “Het vreemde is dat de ticketprijs hoog ligt maar evengoed nog altijd de subsidies.” En hoe zit het daar nu met de veiligheid? Duitsland en Nederland hebben wel nog hun eigen ‘NMBS’, respectievelijk DB en NS. Maar die krijgen op verschillende trajecten geduchte concurrentie. Manu Lageirse van spoorwegmaatschappij Veolia : “We hebben een groei doorgemaakt op de trein tussen de 25 en 30 procent.” Welke invloed heeft dat op de prestaties? Hebben de treinen ook minder vertragingen? Panorama zocht ook uit tegen welk soort concurrentie de NMBS zich moet wapenen. België kan opgeknipt worden in verschillende zones, waar concessies uitgeschreven worden. Of op sommige lijnen kunnen verschillende maatschappijen toegelaten worden. Of is België te klein voor al dat opknippen? En hoe hard zullen de machtige vakbonden tegenwringen? Een reportage van Rob Heirbaut en Hilde De Windt
Het olympisch vuur passeerde langs de ruimte om over een kleine maand in Sotsji terecht te komen, de meisjes van Pussy Riot hoefden niet langer in de cel, zelfs aartsrivaal Khadorkovsky mag zich na tien jaar een vrij man noemen. Putin wil de wereld in Sotsji hebben voor de komende Winterspelen en spaart er kosten noch moeite voor. Panorama gaat achter de schermen van de Olympische Spelen in Sotsji. Ons zei de stad initieel niets, maar menig Rus keek vreemd op van de keuze voor Sotsji als gaststad van de Winterspelen. Er is namelijk één plek in heel Rusland dat een subtropisch klimaat kent en dat is Sotsji. Geen van de officiële bewindvoerders achter het organiserend comité van de Spelen had tijd om ons te woord te staan: "Veel te druk met de voorbereidingen van de Winterspelen", uiteraard. Maar een tijdlang kamperen in de zuidwestelijke uithoek van Rusland en een paar trips naar Londen leren veel over het hoe en waarom van deze Spelen op deze plek. Putins Spelen is een verhaal van grove corruptie en plat opportunisme, van een megalomaan president in een land waar met geld alles te koop lijkt. ('Putin's Games', Cinéphil - 2013)
Onder druk van een aantal ngo's is Belfius onlangs gestopt met fondsen die hun winst halen uit beleggingen in grondstoffen. Als het over beleggen in grondstoffen gaat, betreft het niet alleen of in de eerste plaats olie, maar ook tarwe, katoen, koffie of mais. Het is bij die speculatie in landbouwproducten dat je je vragen kan stellen. Dat speculatie het gezond verstand soms ver achter zich laat, bewezen bijvoorbeeld de voedselrellen in een aantal ontwikkelingslanden in 2008. Het is niet alleen omdat we met méér zijn op deze planeet of omdat de vraag naar grondstoffen in China zo groot is dat de prijs van die grondstoffen zo hoog ligt. Er zit daar nog een zwarte doos tussen, die zwarte doos heet speculatie. Panorama klopte bij een aantal handelaars aan, de grote en de kleine jongens. Traders die de koffie die ze verhandelen eerst geproefd willen hebben of het katoen eerst tussen de vingers willen én heren die niet van achter hun scherm komen en waarvoor koffie net zo goed mais of rundsvlees zou kunnen zijn. Het risico en de prijs van brood. ('Traders' - Jean Crépu - Roche Productions - 2014)
Voor sommige belangrijke stappen in het leven hebben we een notaris nodig, voor een huwelijkscontract, om een huis te kopen of te verkopen, of bij een erfenis. In dat laatste geval blijkt het geregeld fout te lopen. Boedelscheidingen blijven soms jaren aanslepen, soms omdat de familie maar niet uitgeruzied geraakt, maar soms ook omdat de notaris laat aanmodderen, met desastreuze gevolgen voor de familierelaties. Panorama ging op zoek naar zin en onzin van het notariaat. Een reportage van Wim Van den Eynde.
Het is de eerste keer dat een land dat geen skitraditie heeft de Olympische Winterspelen organiseert. Dat zegt wellicht veel over Poetins ambitie, maar ook over de ski-industrie zelf, die aan een echte globalisering bezig is. Want in de Alpen, waar het allemaal begon, is geen groei meer te maken. Daarom zet de ski-industrie in op export. Naar de Russische Kaukasus, naar China en zelfs Zuid-Afrika. Dat is wat een skistation ondertussen geworden is: een totaalpakket dat veel verder gaat dan de liftjes met een kantine. Het skistation is een pretpark geworden dat je tegen zo goed als elke bergflank kan uitrollen. Maar heeft skiën dan niet veel van zijn charme verloren? Is het nog wel altijd die sport in de gezonde berglucht te midden van de natuur? Of is het een geconstrueerde beleving waar vooral veel geld mee te verdienen valt? Maar wat is daar dan weer mis mee? (Artline Films, 2014)
Om de misdaad efficiënt te kunnen bestrijden mag de politie informanten gebruiken. Informanten zijn mensen die vaak erg dicht bij het criminele milieu staan of zelf crimineel zijn. Maar hoe kan je de wet handhaven door een beroep te doen op wetsovertreders? Waar ligt de grens en wie overschrijdt ze? Wat krijgt de informant in ruil voor informatie? Panorama werpt een licht op politiewerk in een grijze zone. Een reportage van Dirk Leestmans.
Enkele honderdduizenden tonnen oorlogsmunitie liggen op de bodem van de wereldzeeën. Niemand weet precies hoeveel, en niemand weet hoeveel daarvan geladen zijn met gifgas. Ook voor onze kust, hooguit een kilometer van het strand van Knokke-Heist, ligt een voorraad. En daarvan weten we sinds kort wel zeker dat het allemaal gifgasbommen zijn. Het gevaarlijke goedje bergen of vooral onaangeroerd laten, voor die keuze staan de overheden, bij ons en elders. Panorama onderzoekt of ze de goede keuze maken. Een reportage van Hilde De Windt, in co-productie met Georama TV.
Brazilië is een onrustige puber met aan het hoofd een voormalige 'guerrillera'. Het land is 's werelds belangrijkste voedselproducent, heeft olie voor zijn kusten gevonden, bouwt vliegtuigen en heeft een belangrijke mijngroep in zijn rangen. Presidente Dilma Rousseff is op een na de machtigste vrouw ter wereld. Brazilië boomt en daar willen de Brazilianen van profiteren: zij willen meer inspraak, betere scholen en een betere transportinfrastructuur. Met het WK haalt het land de spots van de wereld naar zich toe, maar wat krijgen we dan te zien? ('Brasilien auf dem Weg zur Weltmacht?' - Bildersturm Filmprodution, 2013)
Eén op de acht Vlamingen neemt dagelijks antidepressiva, bij de bejaarden is dat zelfs ruim één op de vier. Ons land is en blijft wereldwijd een koploper in de consumptie van antidepressiva. En dat terwijl ze voor milde depressie nauwelijks meer dan een placebo-effect hebben, maar wel veel schadelijke nevenwerkingen. Panorama vraagt zich af hoe dat te verklaren valt. 'Het vieze kleine geheimpje van de psychiatrie', zo noemt placebo-wereldautoriteit Irving Kirsch het placebo-effect bij antidepressiva. Uit zijn onderzoek zou blijken dat antidepressiva in veel gevallen nauwelijks meer effect hebben dan placebopillen. De verwachting van de depressieve patiënt dat een pil zal helpen volstaat in veel gevallen om voor beterschap te zorgen. Voor ernstige depressies zouden antidepressiva wel zinvol zijn. 'Het is een grove fout ze dan niet te geven,' zegt psychiater Dirk De Wachter. Maar ook dan is het vaak een moeilijke afweging, want de mogelijke nevenwerkingen zijn nochtans niet min: misselijkheid, gewichtstoename, verminderd libido, in zeldzame gevallen zelfs agressie en zelfmoordneigingen. Panorama probeert het waarom van het dubieuze succes van antidepressiva te achterhalen en peilt naar mogelijke alternatieven. Een reportage van Peter Brems
David Bond is vader van twee kleuters. Hij probeert het goed te doen, tijd door te brengen met zijn kinderen, ze iets bij te brengen in het leven, een evenwicht te zoeken. Maar er blijkt iets waar zijn kinderen veel meer geïnteresseerd in zijn: als betoverd hangen ze voor schermpjes. De televisie, de tablet, alles lijkt goed om niet buiten te komen. Want dat herinnert Bond zich vooral van zijn kindertijd: van school komen, boekentas in de hoek en buitenspelen, het veld in, in bomen klauteren en kampen bouwen. Waarom doen kinderen van nu dat niet, buiten spelen? Bond zoekt een antwoord op die vraag. Maakt hij zich zorgen om niets, doen zijn kinderen het gewoon anders maar daarom niet slechter? Of is er echt iets aan de hand en weerhoudt een scherm ons ervan buiten te spelen en contact te hebben met de natuur? Moeten we onze kinderen leren buiten te spelen? Wij hebben dat toch nooit geleerd, of wel? Maar misschien houden we onze kinderen wel liever voor het scherm. Veilig binnen, dicht bij ons. Ver van de gevaren van de wereld buiten. Spelende kinderen maken ook vooral lawaai, of toch zeker die van anderen. Dus verdrijven we kinderen liever van pleintjes en straten. En ondertussen wordt obesitas een steeds groter probleem bij Westerse kinderen en wordt de buitenwereld steeds meer een synoniem voor gevaar en onveiligheid. Naast een zoektocht naar antwoorden is 'Project Wild Thing' ook de campagne van David Bond om kinderen het plezier van het buitenspelen terug te geven. Hij wil het buiten leven bij het jonge grut verkopen zoals spelconsolefabrikanten en andere binnenspeel-commerciëlen dat doen. Hij wordt marketingmanager van de natuur! ('Project Wild Thing' is op 6 mei ook te zien op Docville in Leuven)
Over de toekomst van ons financieel systeem Het internationale bankensysteem lijkt gered na de storm die er sinds 2008 doorheen raasde. Wereldwijd moesten tientallen banken met belastinggeld gered worden, zoals Dexia en Fortis bij ons. Er kwam nieuwe Europese en Belgische wetgeving die een nieuwe bankencrisis moet voorkomen. Niet dus: Panorama constateert dat alle structuren die de crisis veroorzaakt hebben nog altijd intact zijn. De nieuwe Belgische bankenwet verplicht banken om hogere kapitaalbuffers aan te leggen, en om de bonussen te beperken. Europa gaat de banken strenger controleren, en biedt spaarders een betere bescherming aan. Het klinkt geruststellend, maar is het dat ook? Sony Kapoor, een onafhankelijk expert die Europa tijdens de crisis adviseerde, zegt daarover: 'Het EU-antwoord op de crisis getuigt van incompetentie, is duurder dan nodig, en is far too little far too late.' En misschien is dat niet verwonderlijk, want, vult ex-Dexia-directeur Dirk Bruneel aan: 'Een keer dat men in de crisis zat, moest men oplossingen zoeken. En die oplossingen, door wie werden die aangereikt? Door die investmentbanks.' En dat zijn nu net de instellingen die de vorige crisis veroorzaakten. Joris Luyendijk, Nederlands journalist die de Londense financiële wereld onderzocht, is pessimistisch: 'We zijn er beroerder aan toe dan in 2008. Toen vermoedden de banken dat ze gered zouden worden, nu wéten ze het.' Ook Philip Stephens van de Financial Times besluit heel somber: 'De banken blijven een bedreiging. Niet dit of volgend jaar, maar over vijf, tien of vijftien jaar gebeurt wellicht opnieuw wat in 2008 gebeurde.' Een reportage van Wim Van den Eynde en Peter Rondou
Na de goedkeuring van de wet die euthanasie bij minderjarigen mogelijk maakt, blijven nog heel wat vragen over. Euthanasie kan enkel voor wilsbekwame kinderen, maar wat als wilsonbekwame kinderen ondraaglijk lijden? Welke moeilijke beslissingen moeten artsen en ouders dan nemen? En ook bij wilsbekwame kinderen blijft het aartsmoeilijk de knoop door te hakken. Panorama praatte met ouders van kinderen die ongeneeslijk ziek zijn, en voor wie de pijn ondraaglijk wordt. De wereld keek toe toen de Kamer van volksvertegenwoordigers in februari euthanasie voor minderjarigen wettelijk mogelijk maakte. Wilsbekwame minderjarigen die ongeneeslijk ziek zijn en ondraaglijk lijden, kunnen aan een arts vragen hun leven te beëindigen. Als aan de wettelijke voorwaarden voldaan is, kan die wens worden ingewilligd. In Nederland is euthanasie bij minderjarigen wettelijk mogelijk sinds 2002. Anders dan in de Belgische wet is er een leeftijdsgrens voorzien. Euthanasie kan daar vanaf 12 jaar, tussen 12 en 16 is toestemming van de ouders vereist, na 16 kan het zonder die toestemming. Sinds 2002 hebben in Nederland 5 minderjarigen euthanasie gekregen. Eén van hen was Marlies. Ze was negen toen ze leukemie kreeg, werd behandeld, maar herviel en vroeg op haar 16de euthanasie. Panorama sprak met de ouders van Marlies en met haar dokter. En ook met de ouders van een Belgisch meisje, dat na een hersenvliesontsteking totaal verlamd was en enkele jaren later niet verder wilde leven. Maar het grootste deel van de kinderen dat voor de leeftijd van achttien jaar overlijdt is wilsonbekwaam. In 2010 overleden in ons land 771 kinderen. 556 kinderen waren jonger dan 5 jaar. Ook bij die kinderen moeten ouders of dokters soms moeilijke beslissingen nemen om hen waardig te laten sterven. Het palliatief thuiszorgteam Kites van het UZ Leuven probeert hen daarbij te begeleiden. Panorama volgt het wedervaren van Femke, een meisje van acht met een hersenaandoening. Een reportage van Phara de Agui
Met Franciscus nu goed een jaar als paus lijkt er een nieuwe wind te waaien door de Rooms-Katholieke Kerk. De Rooms-Katholieke Kerk lijkt een vriendelijker gezicht te hebben gekregen, meer op mensenmaat in vergelijking met Franciscus' voorganger Benedictus, die toch de naam had vooral streng in de leer te zijn. Dat beetje pr kan de Kerk goed gebruiken, want was het niet met seksueel te actieve priesters, dan kwam de kerk de laatste jaren wel in het nieuws met financiële schandalen. Soms ook met een combinatie van de twee. Het is het spoor van het geld dat we in Panorama dit keer volgen. Professor John Dickie is historicus aan de University College van Londen en heeft zijn sporen al verdiend in onderzoek naar de maffia. Maar voor Panorama onderzoekt hij het geld van de Kerk. Waar komt het vandaan, waar gaat het naartoe en waar verdwijnt het? Het onderzoek brengt hem van de collectes in de lokale parochiekerk tot duizenden hotelbedden in Rome. Volstrekte naïviteit op het vlak van financieel-economische bestuur en regelrechte witwascarrousels langs de bank van het Vaticaan. ('Holy Money' - GA&A, 2014)
Tikkende tijdbommen worden ze wel eens genoemd, de jongelui die uit geloofsovertuiging in een ver buitenland zijn gaan vechten en terugkeren naar hun thuisland. Geradicaliseerde jongeren zijn het, die soms ook hier hun jihad willen doorzetten. De schutter in het Joods museum in Brussel, net voor de verkiezingen, bleek zo een geval. En meteen volgt het vurige pleidooi dat zulke teruggekeerden streng in de gaten moeten worden gehouden. Waarna de minister bevestigt dat dat inderdaad zal gebeuren. Maar het probleem van geradicaliseerde moslimjongeren is geen uniek Belgisch probleem. Met name in Frankrijk en Groot-Brittannië vragen ze zich ook af hoe ze moeten omgaan met jongeren die radicaliseren en hoe ze die jongelui ervan moeten weerhouden geweld te gebruiken. Elk land heeft zo zijn eigen aanpak, ook Pakistan, een land dat verscheurd wordt door fundamentalisme. Panorama zoekt een antwoord op de vraag: is er een weg weg van het fundamentalisme? ('Fanatacism: Is there a way back?' - Terranoa, 2014)
Israël houdt elk jaar tussen de 500 en 700 Palestijnse kinderen aan. Ze worden slecht behandeld in de gevangenis en berecht voor militaire rechtbanken. Het zijn veelal jongens die van de straat worden geplukt of 's nachts uit hun bed worden gelicht. Om dan ondervraagd te worden en gedwongen tot bekentenissen. Waarna ze voor een aantal maanden in de cel verdwijnen. Panorama gaat naar de Westelijke Jordaanoever op zoek naar die jongens en probeert het structurele, zelfs institutionele van dit misbruik te achterhalen. Heeft in het Israëlisch-Palestijns conflict Israël inderdaad zijn focus gelegd op kinderen? Volgens een rapport van de kinderrechtenorganisatie Unicef worden Palestijnse kinderen bedreigd met de dood, fysiek geweld, eenzame opsluiting en seksueel misbruik. De verhalen die Panorama in de Westelijke Jordaanoever vond bevestigen dat rapport. Het zijn verhalen van willekeur en intimidatie, angst en foltering. ('Stone Cold Justice' - ABC 4Corners, 2014)
Homoseksuelen hebben het niet gemakkelijk in het Rusland van Poetin. Dat wist u al en dat is niet fraai. Maar er is meer aan de hand. Panorama zocht een aantal groepen homohaters op. Mannen zoals Timor, die 'Ouders voor Rusland' oprichtte. "Ik trek mij inderdaad de verloedering van de Russische kinderen aan. Ik had het nooit gedacht, maar sinds ik zelf een kind heb, ben ik beginnen nadenken over de zuiverheid van deze wereld." Timor organiseert een actie aan de ingang van een holebi filmfestival. "We delen geschenkzakjes uit met daarin een strop, zeep en een kaartje waarop staat: Maak jezelf van kant en zuiver de wereld!". In heel Rusland zijn groepen actief vergelijkbaar met die van Katja uit Sint-Petersburg, 'Occupy Paedophilia'. Het onderscheid tussen pedofilie en homofilie maken ze niet. Via sociale media zoeken ze contact met homofiele mannen. Ze spreken met de mannen af waarna ze hen molesteren en onderwerpen aan een vernederend 'interview', zoals ze het noemen. Alles wordt gefilmd en op internet gezet, om de gevolgen voor hun slachtoffers nog groter te maken. Die ongegeneerde homohaat wordt gevoed door de kerk en de staat. Het is in Rusland bijvoorbeeld verboden tegenover iedereen jonger dan achttien positief of neutraal te praten over 'niet-traditionele relatievormen'. Het hoofd van de Orthodoxe Kerk ziet in het homohuwelijk de voortekenen van de Apocalyps. ('Cold Fear - Gay Life in Russia', BBC - 2014)
Driedelige documentaire over de handel en wandel van het NSA, het Bureau Nationale Veiligheid van de VS, die een ander licht werpt op de recente geschiedenis van 11 september tot nu. 11 september was een schok. Ook voor het Amerikaanse intelligentiesysteem. Het was, en is, een geldverslindende machine in het leven geroepen om dit soort dingen voor te zijn, maar ze wisten van niets. Na eerdere afluisterschandalen opereerde de NSA aan de hand van strikte procedures, procedures die uiteindelijk levens hebben gekost volgens analisten zoals Edward Loomis. Hij leeft met de last dat hij misschien meer moeite had moeten doen bij zijn oversten om de procedures te versoepelen voor 11 september. "Ik geloof echt dat we het hadden kunnen voorkomen, als onze manier van werken zou zijn herzien voor 911." Groot is dan ook de verbazing van NSA-ers met een staat van dienst als Wiebe en Loomis, als ze merken dat in de maanden na 11 september er dingen gebeuren die voordien niet mogelijk waren en waar bovendien het wettelijke kader voor ontbreekt. Een gevaarlijk spel van geheimen en leugens begint. (United States of Secrets - PBS Frontline 2014)
Driedelige documentaire over de handel en wandel van het NSA, het Bureau Nationale Veiligheid van de VS, die een ander licht werpt op de recente geschiedenis van 11 september tot nu. Het had echt niet veel gescheeld of de verregaande spionageoperaties van de NSA zouden ophouden. Vanuit verschillende hoeken werden de praktijken van na 11 september, waardoor ook Amerikaanse burgers in de gaten werden gehouden, aangeklaagd. Er waren de lekken naar de pers geweest van een groepje rechtgeaarde NSA-ers, de wettelijkheid van de hele operatie werd op hoog niveau getoetst. Maar met de aanslag in de metro van Madrid in 2004 kreeg het programma het zetje dat het nodig had. Anders dan de vorige klokkenluiders wist Edward Snowden dat hij met informatie naar buiten moest komen, veel informatie. Zeggen wat er aan onaanvaardbaars gebeurt, was niet genoeg gebleken. Dus besluit Snowden met een berg informatie onder de arm contact te zoeken met een aantal journalisten. En dan barst de bom... (United States of Secrets - PBS Frontline 2014)
Driedelige documentaire over de handel en wandel van het NSA, het Bureau Nationale Veiligheid van de VS, die een ander licht werpt op de recente geschiedenis van 11 september tot nu. In het laatste deel onderzoekt Panorama de rol van de grote newtechbedrijven, als Google, Facebook en Yahoo!, in de hele NSA operatie. Het is ook bijzonder ironisch dat waar we huiveren iets aan de overheid te vertellen, we het wel en breeduit aan een particulier bedrijf vertellen. Welke rol speelden die bedrijven in heel de operatie en hoe reageren ze als de overheid bij hen aanklopt voor informatie in het belang van het land? (United States of Secrets - PBS Frontline 2014)
In de eerste eigen reportage van het nieuwe seizoen onderzoekt Panorama de strijd op leven en dood tussen supermarkten om de goedkoopste te zijn. Op het eerste gezicht is dat leuk nieuws voor de consument, maar iemand betaalt de prijs. De Delhaize-werknemer bijvoorbeeld die zijn job verliest. Maar zeker ook de toeleverancier, die voortdurend zijn prijzen moet verlagen. En het wordt stilaan zo erg dat het ook niet meer leuk wordt voor de consument: die eet aan het eind van de rit een minderwaardig product. Panorama trok na hoe onverbiddelijk dat mechanisme werkt.
De gruwelijke misdaden in Syrië lijken onbegrijpelijk. En toch zijn er ook Belgische Jihadi's die er aan deelnemen. In Panorama belichten onderzoeksjournalisten Dirk Leestmans en Peter Brems dé belangrijkste vragen: hoe is het zo ver kunnen komen? Wat bezielt 'onze jongens'? Zijn het idealisten, terroristen of sadisten? Uniek bronnenmateriaal en verschillende nationale en internationale contacten laten een diepgaand licht schijnen op wat in Syrië precies is gebeurd en nog steeds gebeurt. Wie zijn die geradicaliseerde landgenoten die er vechten? Sommigen keerden terug, anderen doen dat misschien later. En wat is eigenlijk de grootste dreiging: een terreuraanslag of de toenemende polarisering in onze samenleving? Panorama belicht de rol van Sharia4Belgium en Fouad Belkacem. Is hij de frontman van een terreurorganisatie of niet meer dan een gemediatiseerd cultfiguur? Moeten we straks ook vrezen voor moslimterreur op eigen bodem, of blijft alles binnen de grenzen van het kalifaat? Panorama verduidelijkt.
De ziekte spreekt tot de verbeelding, je sterft er inderdaad een vreselijke dood aan. Maar het is pas de huidige epidemie die echt schrikbarende vormen aanneemt. Het hek lijkt van de dam. Professor Peter Piot ontdekte half jaren '70 samen met een team van het Tropische Instituut in Antwerpen ebola. Met de branie van een 27-jarige dokter kondigde hij in Afrika aan de eerste patiënten aan dat hij daar was om de epidemie te stoppen. Vandaag vreest hij voor het ergste. Er wordt nochtans hard gewerkt aan een behandeling voor het virus. Zo werd de afgelopen maanden het experimenteel geneesmiddel Zmapp met succes voor het eerst getest op mensen. Twee Westerse hulpverleners liepen het virus op toen ze patiënten in Afrika verzorgden. De twee werden meteen proefkonijnen. Zmapp is niet het enige geneesmiddel dat zich aandient als antwoord op ebola. Op verschillende plekken in de wereld wordt naarstig gezocht naar iets om het virus klein te krijgen. De huidige epidemie zet druk op de ketel en stuwt het onderzoek voort, maar gek genoeg deden de aanslagen van 11 september 2001 dat ook. We wisten het toen nog niet, maar op 6 december van vorig jaar maakte ebola zijn eerste slachtoffer. Drie weken later was er sprake van een epidemie. Nu bijna een jaar later zijn we die nog niet de baas. In Panorama het verhaal ebola, van a tot z. Van Antwerpen tot Zmapp. Van september 1976 tot nu.
Terwijl onze F16's de eerste niet-Amerikanen zijn die stellingen van IS bombardeerden, gaat op de grond de strijd om het dagelijks leven gewoon voort. Panorama zette zich in het zog van Sarhad Qader, de lokale politiechef van Kirkuk in het noorden van Irak. Hij probeert er zijn stad, zichzelf en zijn regio recht te houden tussen rivaliserende bevolkingsgroepen en het oprukkende IS. En over die laatste is hij duidelijk: "They don't stop untill you kill them." Op de grond liggen de zaken, zoals vaak, iets gecompliceerder dan in de lucht. Kirkuk is een lappendeken van etnische groepen: sjiieten, soennieten, Turkmenen, koerden, ... Tussen de nieuwe rekruten van Qader zit ook van alles wat. Maar allemaal weten ze waarvoor ze zich aandienen: ze zullen de plaats innemen van de collega's die sneuvelen in de gevechten met IS. Dat gevecht wordt echter niet alleen op het slagveld gevoerd. Kidnappings en politieke chantage zijn evengoed dagelijkse kost, in Kirkuk is een mensenleven de enige valuta die telt. Wat maakt dat diplomatie er op het scherp van de snee wordt gevoerd en diegene die je bekampt ook meteen zij zijn waarmee je praat. "De meeste IS leiders waar ik nu mee onderhandel, zaten ooit in mijn cel." De confronterende werkelijkheid in de strijd tegen IS. ('The Most Dangerous Job in the World' - BBC Arabic, 2014)
Stel u eens 400 kinderen voor. Een volle speelplaats die het elk jaar heel moeilijk heeft om een pleeggezin te vinden. Panorama wil onderzoeken hoe dat komt. Want het vinden van goeie pleegzorg is in het belang van elk kind in moeilijkheden. Wat is er aan de hand in Vlaanderen? Het grote probleem van pleegzorg vandaag is dat het veel te onbekend is. "Het statuut van pleegouder is te onduidelijk en dat schrikt kandidaat-ouders af", zegt ook Lorin Parys, zelf pleegouder van 2. Hij schreef over deze problematiek ook het boek De vergeetput. Pijnpunt is dat er vandaag wél genoeg kandidaat-adoptieouders zijn, maar pleegzorg stiefmoederlijk lijkt te worden behandeld. Dat moet veranderen. Panorama vond inzicht bij Rosette en Bruno, het Vlaamse oer-pleeggezin. 53(!) kinderen brachten zij in alle liefde groot. We geven u een unieke inkijk hoe mooi pleegzorg kan zijn. Van het met spanning wachten op een kind tot de beslissing over zijn/haar verdere toekomst. "Er is niets mis met het hechten aan een pleegkind en het dan weer los te laten", aldus Rosette. Toch zijn kandidaat-pleegouders vaak bang zich te hechten aan kinderen die ze misschien snel weer moeten afstaan. Kinderen en jongvolwassenen komen op die manier sneller in de bijzondere jeugdzorg terecht, waar het plaatstekort nijpend is. Voor Nadia was dat een trauma: "Ik wilde een pleeggezin, maar dat was er gewoon niet". Hoe kan het nu beter? Waarom kunnen niet meer Vlaamse pleegouders gevonden worden? Samen met kinderpsychiater Peter Adriaenssens, jeugdrechters, jongeren in de bijzondere jeugdzorg, biologische ouders en Pleegzorg Vlaanderen wil Panorama een unieke inkijk geven in de pleegzorg-problematiek. En tot slot een stem geven aan hen die je bijna nooit hoort of ziet: het pleegkind zelf.
120 000 mensen, een stad zo groot als Leuven. Dat is naar schatting het aantal mensen dat zonder wettig verblijf leeft in ons land. Panorama onderzoekt hoe ze leven en overleven. Neem nu M. Met een kleine groep heeft hij in juni zijn intrek genomen in een leegstaand rusthuis in hartje Brussel. In een mum van tijd zaten de vijf verdiepingen vol met lotgenoten. 250 namen staan er nu al op de lijst van bewoners. Ze delen het weinige dat ze hebben en wat ze krijgen van buren en sympathisanten. Ze respecteren regels en verdelen de taken. M. noemt het een politieke bezetting. Hij heeft genoeg van het clandestiene leven, hij wil een oplossing voor alle mensen zonder papieren: regularisatie. Want de onzekerheid is ondraaglijk. Hoe leeft een andere Armeense uitgeprocedeerde familie waarvan de zoon naar school gaat? Hoe is het om als 15-jarige elk ogenblik opgepakt en uitgewezen te kunnen worden? Ook de Afghaanse familie R. in Oostende heeft een bevel gekregen om het grondgebied te verlaten. Ze hopen nog op regularisatie, maar de koffers staan klaar voor het geval de politie hen oppakt. De oudste dochter M. zat tot voor de zomer aan de universiteit in Gent, maar mag niet verder studeren nu ze geen papieren meer heeft. Werken mag ze evenmin. Hoe overleven die mensen dan? Er is de steun van vrienden of er is het clandestien werk. Maar dat is niet zonder risico's. Lonen worden niet betaald, bij arbeidsongevallen doet de werkgever of zijn neus bloedt. K. viel drie meter naar beneden toen hij isolatie aan het plaatsen was. Hij moest naar de rechtbank om zijn loon en een schadevergoeding te krijgen. Panorama verduidelijkt.
De immobusiness boomt. De opleiding is populair en makelaars draaien overuren door de woonbonus. Maar betalen we niet te veel voor de aankoop van ons droomhuis of -appartement? Wanneer u als consument duizenden euro's moet betalen aan uw makelaar bijvoorbeeld? Panorama onderzoekt de immobiliënsector en stelt vast hoe het gebrek aan transparantie de prijzen de hoogte injaagt. En ook vernieuwingen worden gefnuikt. En wie is de dupe? De consument: u en ik. Vooral de rol van het BIV (Beroepsinstituut van vastgoedmakelaars) wordt onder de loep genomen. Daarvoor trok Panorama ook naar Nederland waar duidelijk is dat makelaars er gemiddeld voor de helft van de prijs werken. Hoe komt dat? "Het systeem is ziek", legt Michel Dussart uit, vorig jaar nog voorzitter van het BIV. Vandaag is hij weggestemd. Het BIV speelt in geschillen ook vaak rechter én partij, en dat is niet goed voor de markt, klinkt het. Neem nu de start-up van Billionhomes, zij wilden het radicaal anders doen in België. "Een ratingsysteem wilden wij, een soort tripadvisor voor makelaars opstarten", legt oprichter Kim Coppens uit. Dat was niet naar de zin van het BIV. "We kregen een klacht aan ons broek, uiteindelijk zijn we vrijgesproken, maar het zegt wel veel", aldus Billionhomes. Vernieuwing wordt tegengehouden door corporatisme klinkt het hier streng. Vanzelfsprekend is natuurlijk niet elke makelaar slecht. Misschien kan het internet wel de alomtegenwoordige immosector omzeilen. Spontaan denken we aan Immoweb, waar de rol van de makelaar kan worden ingeperkt. Toch: ook de prijzen voor de immozoekertjes zijn de laatste jaren drastisch gestegen. Panorama onderzoekt in welke mate hier nog sprake kan zijn van vrije mededinging. Betalen we daarom zoveel voor ons vastgoed in België? Reportage: Wim van den Eynde en Laura Niclaes
Stel: iedereen krijgt maandelijks 1 500 euro op de rekening. Onvoorwaardelijk, of men nu werkt of niet. Voor u in hoongelach uitbarst: de afschaffing van slavernij, kinderarbeid en zelfs de oprichting van Europa waren ooit soortgelijke onmogelijke ideeën. Hét meest gehoorde tegenargument - dat het niet betaalbaar is - zette Panorama aan het denken. Wat doet gratis geld met een mensenleven? "Ik won 2000 euro per maand met Win For Life en ik werk nu meer dan ooit", legt An uit. An is een doorsnee Vlaamse vrouw. Extra geld zet mensen niet aan tot luiheid, zo blijkt. We trokken ook naar Namibië waar een experiment met een basisinkomen tot spectaculaire resultaten heeft geleid. Mensen zélf laten beslissen over hun leven door gratis geld werkt beter dan de conventionele ontwikkelingshulp. Het idee is niet nieuw. Meer nog, eigenlijk is het historisch half Belgisch. In de jaren '80 bouwde Philippe Van Parijs een beweging (BIEN) uit met o.a. ondernemer Roland Duchâtelet (Vivant) en Guy Standing (UK). Vandaag voelen ook zij de hernieuwde groeiende aandacht voor een basisinkomen, vooral door de schijnbaar onoplosbare sociale onrust. Tijd lijkt het om in actie te schieten. Zoals ... in Zwitserland. Inderdaad, Zwitserland, niet alleen het land van bergtoppen, banken en tennisgenie Roger Federer. In 2016 komt hier een referendum over een basisinkomen, betaald door de staat. Panorama wil ook de denkoefening concreet maken en liet het basisinkomen voor België berekenen. Het is het levenswerk van de Belgische therapeuten Axelle De Brandt en Pierre Catelin en ingenieur Ismaël Daoud, die samen met de VRT-factcheckers tot de wiskundige conclusie komen: het kan! Een reportage van Jozef Devillé en Alina Kneepkens.
Anat en Rola werken allebei in de logistieke sector, import-export, elk voor een ander bedrijf. Na een paar keer te hebben samengewerkt doet Rola Anat een voorstel: laat ons voor onszelf beginnen. Anat is Israëlische en Rola Palestijnse. Ze willen Palestijnse zakenlui bijstaan in de helletocht door de Israëlische bureaucratie. Van Ramallah naar de haven van Ashdod is het amper 50 kilometer, maar Palestijnse handelaars hebben de grootste moeite om hun waar die 50 kilometer te doen afleggen. "Jij werkt met de Israëli's, ik met de Palestijnen. Het is ons te doen om de Palestijnse cargo sneller los te krijgen, de wachttijd moet van een maand naar een week." Ambitieuze meiden zijn Anat en Rola. Zij zien een kans om zaken te doen, waar doorgaans vooral problemen worden gezien. Met doorzettingsvermogen en veel plantrekkerij, willen ze er zijn voor hun klanten. Maar hun omgeving verwijt hen te werken met de vijand. Hun gevecht met de absurditeit van de bezetting en de Israëlische bureaucratie is meteen ook een gevecht tegen vooroordelen en achterdocht en tegen hun eigen verschillen. Zakendoen in het Midden-Oosten. 'Partner with the Enemy' - Zygote FIlms, 2014
Terwijl wij het zeepeil met angst zien stijgen, komt er met het smelten van de ijskappen in landen als Ijsland, Groenland en Noorwegen goud vrij te liggen. Vers land en open zee met nieuwe mogelijkheden, kansen en onafhankelijkheid. Leve de klimaatsverandering! In Groenland zijn de winters korter dan ooit en verschijnt land waar we altijd ijs hebben geweten. Nu de bodem zich laat ontginnen wordt op verschillende plekken onderzoek gedaan naar wat er in zit en wat ze er mee kunnen, de Groenlanders. Door het afsmelten van de ijskappen ontstaat er in het noorden van Noorwegen een nieuwe vaarroute. Het stadje Kirkenes was vooral bekend van zijn gesloten, want onrendabele mijn en zijn stadsvlucht, maar het zou nu wel eens een erg belangrijke gashaven kunnen worden. En langzaamaan ontstaat er ook internationale, en dan vooral Chinese interesse in de uitgestrekte vlaktes van Ijsland. De ruimte en de natuurlijke energiebronnen maken dat de Aziaten partnership na partnership sluiten en dat de premier zich afvraagt waarom Europa of de VS geen interesse laten blijken. Het is niet alleen maar kommer en kwel, die klimaatopwarming. Of zijn ze in het noorden enkel uit op economische recuperatie op korte termijn van een globaal probleem dat we blijkbaar niet genoeg weten aan te pakken? 'Het Warme Noorden' - Tegenlicht, 2014
Jongelui die plots de weg van het fanatisme inslaan, bereid tot de grootste gruwel in naam van hun geloof. Er was een tijd dat Al Qaida het grootste kwaad was, maar ondertussen laat IS hen met een straatlengte achter. En sinds een paar weken weten we dat die jihadstrijders ook hier acties willen ontplooien. IS heeft ondertussen een aanzienlijk deel van Syrië en Irak in handen. Het kalifaat krijgt vorm en heeft strijders nodig. Die rekruten halen ze van overal in de wereld. Panorama infiltreert in het terreurnetwerk om zicht te krijgen op de ronselaars en de nieuwelingen. We volgen de route van West-Europa naar Turkije en merken in Syrië dat de werkelijkheid van het kalifaat heel anders is dan de propagandafilmpjes van IS doen vermoeden. 'Young, French and Jihadists: the new ISIS recruits / Voyageurs du djiad' - M6, 2015
Vorig jaar rond deze tijd stond op het Onafhankelijkheidsplein in Kiev een mensenmassa Europa verliefd in de ogen te kijken met de rug naar Rusland. Poetin had president Janoekovitsj zover gekregen een associatieverdrag met de Europese Unie niet te tekenen. Het meest overtuigende argument was gas. Het is Poetins favoriete wapen van vandaag. Na de val van het communisme in Rusland verloor de Beer veel van zijn invloed, maar wat hij nog wel had waren grondstoffen, met name gas. Het Russisch recept voor gas is eenvoudig: overspoel je invloedssfeer met te goedkoop gas en als ze het wat te democratisch in de bol krijgen, is het de gaskraan die het hem doet. Een verhaal over gas en revoluties, over Europa en zijn energievoorziening. 'The Gas Weapon' - Alex Shiriaieff/Deckert Distribution, 2014
Het was de zomer dat hij dertig werd. Als jongeman heb je dan misschien plannen, maar de onwettige praktijken van je werkgever -toevallig de Amerikaanse Staat- aan de grote klok hangen, dat stond toen niet op ons lijstje. In Panorama spreekt Edward Snowden voor het eerst, over waarom hij de klok luidde, hoe de Amerikaanse regering achter hem aan zat en hoe hij wist te ontkomen. Dit is het verhaal van de rol die de Europese lidstaten speelden, hoe China de VS op de kast joeg en hoe Wikileaks hem tot in Moskou wist te krijgen. ('Terminal F / Chasing Edward Snowden' - DR, 2015)
Heeft u intussen ook al uw goede voornemen voor 2015 opgeborgen, dat u gezonder ging eten? U bent niet alleen. We kunnen allemaal wel wat extra hulp gebruiken, want overal lonken lekkere, maar vaak ook ongezonde en dikmakende verleidingen. Op straat vliegen de hamburgers je in de mond, in de supermarkt staan de zakken chips recht voor je, in het station is er niets anders te krijgen dan zoet, in het bedrijfsrestaurant lokken vooral de frieten en op school staat enkel een frisdrankautomaat. Kiezen voor ongezond is eigenlijk veel te makkelijk en ondertussen worden we te dik. Maar het kan anders. Bij Google in Brussel bijvoorbeeld, moet je letterlijk door de knieën voor een klein stukje chocola. Kleine ingrepen, die blijkbaar écht het verschil maken. Wat als gezonde voeding nu eens een plek op de eerste rij zou krijgen? Panorama onderzoekt dat extra duwtje in de rug om voor gezond te gaan. Werkt dat, onbewust? Of is dat gewoon betuttelend? Peter Brems en Hilde de Windt zetten experimenten op in het bedrijfsrestaurant van de VRT, konden filmen bij Google in Brussel en zoeken antwoorden in Finland, waar de overheid via de school van jongs af aan bepaalt wat er op het bord komt.
Chronische lyme is the talk of the town. Komt er een epidemie aan of is het een onbestaande ziekte? De discussie tussen believers en non-believers is zo'n 15 jaar geleden begonnen in de VS. Sinds enkele maanden wordt ook in ons land het debat in de media uitgevochten. Zeker is dat de ziekte van Lyme een infectieziekte is die veroorzaakt wordt door een tekenbeet. Behandel de beet met een korte antibioticakuur en klaar is Kees. Dat is de ene stelling. Lijnrecht daartegenover staan de andere artsen. Zij geloven dat patiënten jarenlang met een verborgen infectie kunnen rondlopen vooraleer er symptomen optreden. Voor hen is chronische lyme een 'verklaringsziekte' voor een grote groep patiënten met onverklaarbare klachten. In Panorama getuigen slachtoffers over de gevolgen van de ziekte. Zoals Annelies (28). Zij hield voor Panorama zes maanden een videodagboek bij. Daarin getuigt ze over de helse pijnen, haar zoektocht naar de juiste diagnose en de zware behandeling. De verhalen van de zieken zijn soms schrijnend. Maar is er niet meer aan de hand? Als chronische lyme bestaat is meer onderzoek nodig en zullen de loopgraven moeten worden verlaten. Teken zijn in opmars door de opwarming van de aarde. Wordt het niet dringend tijd voor een betere registratie van het aantal tekenbeten? Het is verontrustend hoe onwetendheid regeert. Een reportage van Ilse Van Lysebeth en Laura Niclaes.
India heeft een probleem. Het is niet alleen een van de groeilanden van het moment, het heeft een probleem met zijn houding tegenover vrouwen. Verkrachting blijkt er schering in inslag, vaak erg brutaal, vaak ook in groep. Mannen, daders, durven er licht over gaan. "Een meisje moet zich maar niet zo laat op de avond buiten begeven." 'India's Daughter' vertelt het gruwelijke verhaal van Jyoti. Ze stond op het punt geneeskunde te gaan studeren, haar ouders hadden zich dubbel geplooid om hun dochter te kunnen laten studeren. Samen met een vriend ging ze naar de cinema, 'Life op Pi' gingen ze zien. Na de voorstelling nemen ze een bus naar huis. Jyoti wordt door een aantal mannen in de bus naar achteren gesleurd en brutaal verkracht. De vriend die bij haar was, krijgt klappen en kan niets doen. Nadat elk van de kerels zijn gang is gegaan, dumpen ze Jyoti aan de kant van de weg. Ze houdt het nog een paar dagen vol in het ziekenhuis, maar ze is zodanig toegetakeld dat ze uiteindelijk aan haar verwondingen bezwijkt. De verkrachting en dood van Jyoti worden wereldnieuws, niet omdat Jyoti de eerste Indiase vrouw is die verkracht wordt, maar net omdat ze de zoveelste is op de teller. De droom van een sterke jonge vrouw met ambities in een land dat met rasse schreden vooruitgaat is verkracht. Bijna drie jaar na de feiten wordt de documentaire over de verkrachting van Jyoti ook wereldnieuws. Niet alleen omdat de schokkende feiten er haarfijn in worden gereconstrueerd, maar zeker ook omdat de daders aan het woord komen. Hun getuigenis is minstens even schokkend als de feiten zelf. In India mag de documentaire niet vertoond worden. ('India's Daugther' - Leslee Udwin, 2015)
Terwijl IS de onthoofdingen zo filmisch mogelijk in beeld brengt, blijft Assad bomvaten uit helikopters duwen. De slachtoffers die er op de grond door vallen, hebben het idee dat de wereld hen vergeten is. Daarom gaat dokter David Nott terug. Net als onze Syriëstrijders gaat hij langs Turkije, daar de grens over, richting Aleppo. Alleen is David chirurg en heeft hij ondertussen genoeg ervaring opgedaan om zich frontlijnchirurg te noemen. Hij gaat terug naar Syrië om er dokters op te leiden en mee te draaien in een aantal van de vele ondergrondse ziekenhuizen die het land rijk is. Want tegen alle internationale verdragen in zijn ziekenhuizen in Syrië doelwitten geworden. In 2013 ging David voor de eerste keer naar Syrië, met steun van de ngo SyriaRelief. Nu zet hij zijn activiteiten in Groot-Brittannië weer even 'on hold' om te doen wat hij vindt dat hij doen moet. "Vorig jaar toen ik Syrië was, hebben we zo'n honderdvijftig patiënten gered die anders gestorven zouden zijn. Dit is mijn manier om hen te zeggen dat ze niet vergeten worden." 'Doctors in the warzone' - Dominic Ozanne & Jeremy Llewellyn-Jones, 2015 Waarschuwing: deze reportage bevat beelden die schokkend kunnen overkomen.
Met meer dan 400 zijn ze intussen, jonge Belgische moslims die vertrokken om te gaan vechten in Syrië. Een probleem dat te lang niet is aangepakt. Tot er ook terugkeerden. Tot Charlie Hebdo. Tijd voor Rudi Vranckx om voor Panorama op zoek te gaan naar het tegenverhaal dat de islamitische gemeenschap probeert te bieden. Want die 'andere' stemmen kunnen ook een antwoord geven op de problemen waarmee hun, onze samenleving wordt geconfronteerd. Beginnen doet Rudi in Vilvoorde, letterlijk onder de brug. Hij praat met ouders van Syriëstrijders, over hoe ze hun ervaringen willen gebruiken om anderen te sensibiliseren. Voor het eerst neemt een vooraanstaand imam ons ook mee naar een 'deradicaliseringssessie', en in de moskee horen we dat de islam en een westerse samenleving wél verenigbaar zijn. Tot slot gaat Rudi Vranckx ook in Libanon op zoek naar inzicht, om te zien hoe jonge Vlaamse moslims proberen om radicalisering te voorkomen. Een reportage van Rudi Vranckx, Mark De Visscher, Ariane Mertens en Ina Maes.
Patricia gaat nog snel met de fiets naar de winkel, maar op de terugweg wordt ze door een onoplettende chauffeur aangereden. Ze vliegt in de lucht, en haar aangezicht smakt tegen het asfalt. Anke rijdt achter een vrachtwagen, die zijn lading niet goed heeft vastgemaakt. Opeens wordt alles zwart. In een bocht verschijnt een tegenligger op Alains rijvak, die een inhaalmanoeuvre uitvoert. Een oorverdovende knal. En dan niets meer. Verhalen die ons allemaal kunnen overkomen. Vele slachtoffers van verkeersongevallen moeten van de ene moment op het andere hun leven helemaal opnieuw bekijken. Hun werk, hun relatie, hun financiële situatie, voor sommigen is het leven een zware beproeving geworden. Maar de verzekeringen staan klaar om de slachtoffers te helpen. Zo zou je toch veronderstellen. Maar de realiteit is vaak anders. Zowel bij Patricia, Anke als Alain ontkennen sommige verzekeringsmaatschappijen dat er letsels zijn, of dat ze veroorzaakt zijn door het ongeval. Gevolg: jarenlang aanslepende rechtszaken, waarin zogenaamd onafhankelijke en onpartijdige artsen-experten een advies aan de rechter moeten geven. Panorama onderzoekt de rol van deze experten: hoe kunnen zij onafhankelijk oordelen als ze soms in andere zaken voor verzekeringsmaatschappijen optreden? Is er een systeem denkbaar waarbij die experten écht onpartijdig kunnen oordelen? Panorama onderzoekt de rol van de onafhankelijke artsen-experten. Reportage: Wim Van den Eynde en Alina Kneepkens
Februari vorig jaar. Met Joaquín 'El Chapo' Guzmán had Amerika een grote vis te pakken. Een grote overwinning in de oorlog tegen drugs, zo heette het. El Chapo was de grote leider van het grootste Mexicaans drugskartel, het Sinaloa kartel. Sinaloa is eigenlijk een multinational, actief in 58 landen met een omzet in de miljarden. Een opsteker van formaat dus, maar de arrestatie van de grote baas leek het kartel geen pijn te doen. Integendeel, tot op de dag van vandaag boert het goed. De arrestatie blijkt enkel de façade van een bijzonder vuil en zwart hoofdstuk in Amerika's oorlog tegen drugs. Betrokken agenten klappen in Panorama uit de biecht over hooggeplaatste informanten, immuniteitsdeal, wapens die ze moesten doorlaten en mysterieuze tussenpersonen die pendelden tussen het kartel en Amerikaanse overheidsinstanties. Zij schilderen een onthutsend beeld van hoe Amerika in de strijd tussen de kartels voor de beste smokkelroutes naar de VS blijkbaar partij heeft gekozen voor Sinaloa, zonder weinig omkijken naar de slachtoffers en het escalerend geweld. ('Secrets of Mexico's drug war' - BBC, 2015)
Het zijn elementaire marktwetmatigheden: de prijs stijgt naarmate de goederen schaarser worden. En dat geldt ook als het om bedreigde diersoorten gaat. Ondertussen wordt er zelfs gespeculeerd op uitstervende dieren. Want als je een lading illegaal ivoor hebt zitten en morgen komt er geen nieuw ivoor de markt meer op, reken uit je winst! De illegale handel in bedreigde diersoorten boomt wereldwijd en is lang niet meer het werk van de gewetenloze eenzame jager. Met name de toegenomen vraag vanuit Azië naar bijvoorbeeld ivoor zorgt ervoor dat de handel erin aanschuift in het rijtje drugs- en wapenhandel. Illegaal, maar bijzonder lucratief. Panorama onderzoekt waarom ivoor en het hoorn van de neushoorn zo populair zijn, wie het verkoop en wie koopt. Wie zijn de grote spelers in deze illegale handel en hoe wordt die bestreden? ('Gambling on Extinction' - a&o buro, 2015)
Ze hakken hoofden af, verminken de geschiedenis en weten er zelfs jongeren mee te ronselen. IS is de laatste tijd niet meer uit het nieuws te denken. Panorama kijkt hoe de jihadbeweging in geen tijd een factor van betekenis werd. Hoe de extremisten gebruik maakten van sektarische spanningen en wankele regimes in Irak en later Syrië en hoe waarschuwingen in de wind werden geslagen. Journalist Martin Smith krijgt hooggeplaatste politici, ambtenaren en inlichtingenofficieren voor de camera en concludeert dat de spectaculaire opgang van IS begonnen is bij de val van Saddam Hoessein. Moe van langdurige interventies in sektarisch moeilijke gebieden, laat het Westen betijen en groeit IS als kool. Pas als de IS-strijders in augustus 2014 het Koerdische Erbil bereiken, waar miljarden worden verdiend door internationale energieconcerns, grijpen de Amerikanen in met luchtaanvallen.
"Bedrijven moeten hun werknemers loslaten", zegt de Amerikaanse managementprofessor Monique Valcour op een HR-event in Brussel. "Ze moeten hun werknemers begeleiden, niet controleren". Panorama gaat op bezoek bij enkele bedrijven in binnen- en buitenland die daarin zijn geslaagd. Nieuwe werkmodellen om werknemers meer autonomie te geven, want dat geeft meer goesting om te werken, zo blijkt. 9 op de 10 Vlamingen zijn tevreden met zijn/haar job. Dat liet de Vlaamse regering onlangs nog onderzoeken. Dat is fijn om te horen, maar van overal hoor je ook dat de oude systemen onder druk komen te staan. Stilaan komen we er achter dat niet alle heil van boven komt en dat er naar andere structuren moet worden gezocht. In Vlaanderen is het Wit-Gele Kruis een van de pioniers. Directeur Oost-Vlaanderen Katlyn Colman gooit haar organisatie met 1600 medewerkers helemaal om. "Waar we vroeger drie tot vier lagen hadden in de hiërarchie, is er nu één". Op alle niveaus werken zelfsturende teams, zonder baas. Het verpleegteam Knesselare-Ursel bestaat uit een tiental verpleegsters. Ria is een van hen. "Vroeger was er een hoofdverpleegkundige, nu regelen we alles zelf. En als het al eens niet lukt doen we beroep op een coach".
Maffiosi, zeker de Italiaanse soort, zijn doorgaans erg religieuze mensen. Maar ze zijn ook bijzonder cynisch in hoe ze hun geloof aanwenden om hun eigen macht te verantwoorden. En ze kwamen ermee weg, want jarenlang had de kerk een nauw politiek verstandshuwelijk met de georganiseerde misdaad. De maffia wist katholieke feesten te kapen, de Vaticaanse bank was een welkom vehikel om geld wit te wassen. Ja, het was dik aan. En priesters die een beroep deden op hun gevoel voor onrecht en durfden die ongezonde relatie aan te kaarten, werden uitgeschakeld. Maar daar lijkt verandering in te komen. In juni vorig jaar excommuniceerde paus Franciscus alle 'ndrangheta-leden en hij deed dat in Calabrië, geboortegrond van die maffiaclan. De vorige keer dat een paus dat deed ontploften er bommen voor kerken en veranderde er eigenlijk weinig. Waarom zou het nu dan anders zijn? John Dickie zoekt dat voor Panorama uit en gaat op zoek naar priesters die het durven opnemen tegen de maffia. ('The Cross and the Gun' - GA&A, 2015)
'We hebben de goede delen er uitgelicht.' De toenmalige minister van Financiën Wouter Bos klonk enigszins opgetogen toen hij kon vertellen dat hij er samen met toenmalig premier Balkenende in geslaagd was ABN Amro uit het zieltogende Fortis te halen. In de Wetstraat verslikten een paar mensen die ook aan die onderhandelingstafel zaten zich in hun koffie, toenmalig premier Yves Leterme bijvoorbeeld. Dit was net de reden waarom ze de Nederlanders niet meteen in de onderhandelingen wilden betrekken, niemand keek uit naar de Nederlandse arrogantie. In Panorama de reconstructie van een ouderwetse België - Nederland, niet om een bal, maar om een bank. In 2007 kocht Fortis samen met de Royal Bank of Scotland en Banco Santander ABN Amro voor 72 miljard euro. Een fantastische zet, wij content dat we zomaar een Nederlandse grootbank hadden binnengehaald. Maar toen brak de kredietcrisis uit en lag de deal Fortis bijzonder zwaar op de maag. Omwille van de crisis namen spaarders nog eens miljarden van de bank en op vrijdag 26 september 2008 bleek Fortis technisch failliet. Het weekend dat volgde zou cruciaal worden. Omdat geen andere bank zich aan Fortis durfde te wagen, moesten overheden in de bres springen. België nam hierin de leiding. De Nederlanders kwamen aanbellen bij de Lambermont. ('Geld stinkt niet' - AVROTROS, 2015)
Het was een mooie zomerdag, vakantie bovendien. Op Schiphol staan de passagiers voor vlucht MH17 om 12u te wachten op in te stappen. Laurens en Karleijn gaan voor de eerste keer samen op vakantie. Piloot Wan Amran Bin Wan Hussein moest de elfde verjaardag van zijn zoontje missen maar had beloofd dat ze nog zouden vieren als hij terug in Maleisië was. Later op de middag wordt het vliegtuig boven Oekraïne uit de lucht gehaald. Alle 298 mensen aan boord komen om. Het was onrustig in Oekraïne maar dit had niemand zien komen. Families in Oost en West staan met verstomming geslagen en worden in een oorlog gezogen waar ze helemaal niets mee te maken hadden. Panorama gaat op zoek naar wat er gebeurd is met vlucht MH17. Wie haalde het vliegtuig neer? En waar kwam de raket vandaan? Verwijten gaan over en weer, verdachtmakingen volgen elkaar op maar bewijzen blijven vaag. Wisten bepaalde geheime diensten wat er gaande was? Houden regeringen informatie achter? En wat met zij die achterblijven? Ook zijn blijven met vragen zitten.
Panorama duikt in de wereld van de wearables en health apps. Technologie die beweert ons beter te maken, maar is dat wel zo? En wat gebeurt er met al die data?
Swiss Leaks, het fraudeschandaal dat begin 2015 aan het licht kwam, is gebaseerd op Falciani's lijst. Hervé Falciani werkte bij de HSBC bank in Zwitserland toen hij een lijst verzamelde met 100 000 bankrekeningen uit 200 landen, goed voor 75 miljard euro aan belastingfraude. Een internationaal consortium van journalisten, waaronder Lars Bové van De Tijd, analyseerde de lijst. Wat is er intussen met de klokkenluider gebeurd? En hoe heeft zijn lijst de internationale financiële wereld veranderd?
Er worden muren opgetrokken, hekken gezet, bootjes onderschept en quota opgesteld. Allemaal om de stroom mensen die op zoek zijn naar een betere toekomst in goede banen te leiden. Oplossingen zijn het meestal niet, maar je moet iets. Hier en daar wordt ook naar de Australische oplossing verwezen. Want ook down-under kennen ze vluchtelingen, bootvluchtelingen doorgaans. Regering na regering, links of rechts, benadrukt dat er op een humane manier met de problematiek moet worden omgegaan, met respect maar doortastend. Gelijk hebben ze natuurlijk, maar de realiteit is vaak minder fraai. In Australië heeft het migratiebeleid een aantal belangrijke pijlers. Intensieve bewaking van de nationale wateren is er één van, maar het outsourcen van een groot aantal migranten een belangrijke andere. Premier Tony Abbott weet zijn migranten te ‘verkopen’ aan arme landen en eilanden in de buurt, zoals Papua Nieuw Guinea en Nauru, en onlangs wist hij ook Cambodja te overtuigen met een dikke cheque. Een nette oplossing maar waarom doet Abbott er dan alles aan om de pers van die migrantenkampen weg te houden? In Panorama een nadere blik op de Australische oplossing, het systeem en de confronterende stemmen van binnenuit. Australia No Way – Spicee, 2015
Burgemeesters uit het Limburgse hoor je er al een tijdje over: het groeiende probleem dat motorbende heet. Ze profiteren van het grenzenkluwen met Nederland en Duitsland. Vertonen er zich in groep en met ronkende motoren graag op straat, etaleren een vriendelijke stoerheid en gaan prat op het broederschap. Maar vaak verhult dat broederschap van de club hun aandeel in wapenhandel, afpersing en prostitutie. Regisseur Joost van der Valk kreeg uitzonderlijk bijzonder veel toegang tot de jongens van Satudarah en volgde hen in hun expansiedrift naar Duitsland. Waar ze niet alleen rivaliserende bendes tegen het lijf lopen, maar ook de wet op hun pad vinden. Bloededen moeten worden gezworen en een jas vol insignes getuigt van inzet voor de club. Een bijzondere inkijk in een doorgaans erg gesloten wereld.
Hormoonverstoorders bootsen de werking van onze hormonen na en kunnen ze tilt doen slaan. Je vindt ze in pesticiden, plastic of bewaarmiddelen zoals parabenen, maar ook in verzorgingsproducten. Vooral voor baby’s en zwangere vrouwen zijn ze te mijden. Maar bij ons kennen weinig mensen het gevaar, laat staan dat we weten waar die stoffen zoal in zitten. Panorama ging op onderzoek.
Aan de hand van pakkende verhalen onderzoekt Panorama de impact van verkrachtingen. En die impact is gigantisch. Uit schaamte of angst niet geloofd te worden, doen veel slachtoffers zelfs geen aangifte. Er zijn daders die zeggen: "Ik probeerde iets en er kwam geen verzet. Geen verzet is toestemming". Dat is een van de verontrustende vaststellingen in het Panorama-onderzoek naar verkrachting. Nog zo'n verontrustende vaststelling: slechts 3.690 mensen deden in 2014 een aangifte, terwijl het echte, dark number naar schatting tien keer zo groot is. Het aantal veroordelingen is dan weer veel kleiner: zo’n 500 à 600 per jaar. Pijnpunt is en blijft de moeilijke bewijslast, zelfs als er onmiskenbare sporen van seks zijn. Juridische procedures slagen er niet altijd in de complexe realiteit te vatten. “Ik denk dat de straffen die opgelegd worden heel vaak toch relatief laag zijn”, vult specialiste strafrecht Liesbet Stevens (KU Leuven) aan. Zij suggereert ook een voorstel om het fenomeen anders te gaan benaderen. Phara De Aguirre en Dirk Leestmans proberen een verklaring te vinden voor de kloof tussen het reële aantal feiten, het geringe aantal aangiftes en het nog kleinere aantal veroordelingen.
Een dik half jaar zat Panorama in het zog Wolfgang Schäuble, de Duitse minister van Financiën, en in die tijd het symbool geworden van het meedogenloze Europa dat de vinger op de knip hield. De man heeft zijn rolstoel te danken aan zijn politiek engagement en staat bij de Duitse christendemocraten te boek als een trouwe partijsoldaat en loyaal politicus. Die grijze muis werd in de hele eurocrisis uitgespeeld tegen de flamboyante Yanis Varoufakis, voormalig Grieks minister van Financiën. "Klopt, ik was niet zo aantrekkelijk voor de media. Ik ben een oude, vermoeide, soms wat norsig uitziende mens. Met een popster als hij kan ik niet concurreren, maar ik dacht: ach wat", aldus Wolfgang Schäuble. Die popster is ondertussen geen minister meer, maar haalt in Panorama wel zwaar uit naar de eurogroep, de vergadering van ministers van Financiën van de eurolanden, voorgezeten door Jeroen Dijselbloem. "Schäuble beschouwt de eurogroep als zijn creatie, zijn speeltuin. Hij heeft de groep gemodelleerd naar hoe die nu functioneert, ondersteund door de Trojka. Hij toont zich er ook alsof hij de boel runt" zegt Varoufakis. En ondertussen vliegen we van Berlijn naar Brussel, onderhandeling na onderhandeling om de euro op de sporen te houden. En van Berlijn naar New York en Washington DC, waar Schäuble in de kantoren van de Deutsche Bank handjes schudt met de haute finance. Een ontluisterende reis in het hart van de eurocrisis.
Het Wereldcongres van Gezinnen, gefinancierd door christelijk-rechts en ondertussen actief in meer dan 80 landen, zijn de stoottroepen van de homohaat.
Zwarte jongeren krijgen na school lessen in omgaan met de politie. Ze zijn bang voor de politie en dat is niet verwonderlijk als je weet dat er elke dag een Afro-Amerikaan omkomt door politiegeweld in de VS. "I can't breathe", herhaalde Eric Garner een tijd lang toen hij door drie politieagenten tegen de grond werd gedrukt. Het mocht niet baten, Garner stierf. De politie dacht dat hij met sigaretten leurde. Als we mee op patrouille gaan met de politie van Pittsburg merken we het aan de lijve: een zwarte op straat is verdacht, als die met zijn hand naar zijn zakken gaat, zou hij wel eens voor zijn pistool kunnen gaan. Er wordt gepatrouilleerd met de vinger op de trekker. Er bestaan workshops 'ras en vooroordelen', waar lustig wordt op ingetekend door politieoverheden. Agenten worden er geconfronteerd met hun eigen vooroordelen tegenover in hoofdzaak zwarte mannen. Aarzelend bevestigen ze hun eigen vooringenomenheid, maar dat vertaalt zich niet op straat. Ondertussen zit de tweede ambtstermijn van de eerste zwarte president van Amerika er bijna op, maar worden zwarten nog steeds geviseerd door de ordediensten.
"Mijn straf zit er op, ik moet toch iets." - Benno L. Hoe gaan we als samenleving om met pedoseksuelen die hun straf hebben uitgezeten? In Panorama het verhaal van de Nederlander Benno L. Na een veroordeling van zes jaar omwille van zedenfeiten met minderjarigen, komt hij na vier jaar vrij onder voorwaarden. Niemand wil hem en Justitie vraagt eerst of hij niet nog even wil blijven zitten. Zijn vrijlating wordt aan de vooravond druk besproken in menige talkshow op televisie. En als het eindelijk zover is, staan er ongeruste buurtbewoners voor zijn deur om zijn vertrek weinig subtiel te bepleiten. En dat is dan het begin van de rest van je leven. "Ik heb iets gedaan wat absoluut niet door de beugel kan, wat ik heel, heel erg vind. Waar ik terecht voor gestraft ben." -Benno L. (De Benno Tapes, Van Osch Film)
Is de opwarming van de aarde überhaupt nog wel onder controle te krijgen? En vindt u dat de overheid genoeg de handen uit de mouwen steekt? 'De Klimaatzaak', een burgerinitiatief waar onder meer Tom Lenaerts, Francesca Van Thielen, Nic Balthazar en Stijn Meuris de uithangborden van zijn, vindt alvast van niet. Daarom spannen ze, samen met bijna 10 000 burgers, een rechtszaak aan tegen de Belgische Staat. Ze eisen dat de Belgische regeringen voldoende maatregelen nemen om tegen 2020 een kwart minder CO2-uitstoot te hebben, volgens de internationale afspraken in Cancún in 2010. Een uitspraak in de zaak kan nog jaren op zich laten wachten, maar de Vlaamse Klimaatzaak put moed uit hun Nederlandse voorbeeld. Stichting Urgenda won, tegen alle verwachtingen in, op 24 juni hun zaak tegen de Nederlandse Staat. Roger Cox, de advocaat die de Nederlandse zaak pleitte, zal dat ook in België gaan doen. Is de rechtszaal de plek waar het klimaat zal gered worden? Of raakt de Klimaatzaak hier een fundamenteel probleem van de hedendaagse politiek: het gebrek aan langetermijndenken?
Economist Jeffrey Sachs heeft een vijftiental wetenschappers rond zich verzameld, met één duidelijke vraag: teken een aantal geloofwaardige, realistische scenario's uit, die bovendien economisch steek houden en die er voor zullen zorgen dat tegen 2050 de CO2-emissies zullen zijn gehalveerd. Met een bijzonder vooruitgangsgeloof gaat Sachs de boer op, naar overheden maar ook naar bedrijven. Want iedereen moet mee.
Panorama onderzoekt hoe het komt dat onze dokters blijkbaar makkelijker ten prooi vallen aan een burn-out. Zo zijn de meest 'bevlogen' artsen het gevoeligst. Toch blijven artsen hun job heel graag doen, ook al zijn ze emotioneel een wrak. 20 procent van de artsen in België loopt een groot risico op een burn-out. 22 procent is emotioneel uitgeput, een belangrijke pijler van burn-out. Sociologe Jean Wallace bestudeerde een aantal internationale studies, en kwam in The Lancet tot de conclusie dat 25% tot 60% van de artsen wereldwijd zelfs tegen een burn-out aanlopen. Ook zou het aantal zelfdodingen bij artsen wel eens zes keer hoger kunnen liggen dan bij de rest van de bevolking. We gingen kijken in Noorwegen waar dokters die emotioneel uitgeput zijn op een unieke manier geholpen worden. De beste garantie voor een goede geneeskunde is een gezonde, goed in zijn vel zittende dokter. "En toch, al die dokters samen hebben de dood van Katrijn niet kunnen vermijden", getuigt een arts over de zelfdoding van een collega. Burn-out bij artsen moet worden aangepakt. Om te beginnen door het taboe te doorbreken. Een reportage van Wim Van den Eynde en Hilde De Windt.
Melk is goed voor elk. Dat beweren de marketingslogans althans over 'de witte motor'. Maar melk is ook de inzet van een verhitte strijd tussen voor- en tegenstanders. Boeken met ongenuanceerde doemboodschappen over melk gaan over de toonbank, terwijl de melklobby euforische verhalen over het drankje de wereld instuurt. Panorama onderzoekt wat u mag geloven en bekijkt hoe de relatie tussen onderzoek en industrie u kan beïnvloeden.
“Nu we in Europa zijn, voelen we ons eigenlijk pas écht vluchtelingen. Het is alsof we nog steeds op de boot zitten.” Aan het woord is Nabil, een jonge Syriër die de oversteek naar Italië waagt om vervolging en oorlog te ontvluchten. De film volgt hem en een aantal mede-vluchtelingen vanaf het hartverscheurende afscheid van familie en vrienden tot hun verblijf in diverse opvangcentra verspreid over Europa. Is de meest gevaarlijke reis van hun leven de moeite waard geweest? Na maanden van wachten, verkassen en heimwee dreigen ze het belangrijkste te verliezen dat hen op de been houdt: de hoop. De opluchting is groot als de vluchtelingen na negen uitputtende dagen op zee worden opgepikt door een vrachtschip dat hen in Italië aan land brengt. Wat ze dan nog niet weten is dat het zwaarste deel van hun vlucht nog voor hen ligt. **Rami **probeert met zijn mobiele telefoon zoveel mogelijk in beeld te brengen. “Ik hoop dat ik daarmee duidelijk kan maken dat we niet zozeer vluchten om een beter leven te krijgen, maar om te kúnnen leven”, zegt hij. Samen met Mai en haar zoontje Marcel komt hij in Nederland terecht, waar het wachten alleen wordt onderbroken door gedwongen overplaatsingen. Musicus Nabil belandt, na maanden van het ene naar het andere opvangcentrum te zijn gestuurd, in Berlijn. Daar gaat hij op zoek naar een school waar hij de Duitse taal kan leren, maar alle taalklassen zitten vol. Toch lijkt hij zijn draai wel te vinden in de Duitse hoofdstad. Opmerkelijk is het verhaal van de jonge tv-correspondente Angela die uit Syrië vlucht omdat de oorlog steeds dichterbij komt. Eenmaal in Europa wordt ze overvallen door heimwee en eenzaamheid. “Ik had niet verwacht dat dit het paradijs zou zijn, maar dat het zo erg is, wist ik niet. Ik hoop dat ik ooit weer terug kan gaan naar Syrië”, vertelt ze huilend. Ook Alaf, die samen met haar 18-jarige zoon Mustafa is gevlucht, verliest steeds meer de hoop op een betere toekomst. Rokend slijt ze de d
Is het onderzoek van de FBI het beste dat voetbal ooit is overkomen? Dat vraagt Andrew Jennings zich af na zijn onderzoek naar de corruptie binnen de FIFA.
In 2006 kreeg de redactie van het satirische magazine Charlie Hebdo enkele cartoons van de profeet Mohammed in handen. Hoe ging de redactie er mee om? Je ontdekt het in deze documentaire.
Journalist Martin Smith had nog enkele contacten bij het regime in Syrië. Zij brachten hem achter het front, in de streken waar president Assad nog steeds de touwtjes in handen heeft. Wat Smith daar ziet, is toch iets anders dan hij verwacht had.
Pieter 0167 is de nickname van een man die verdacht wordt van het aanmaken en verspreiden van kinderporno. De Amerikaanse inlichtingendienst FBI infiltreerde in een gesloten netwerk van pedoseksuelen en kwam hem zo op het spoor. Journalist Dirk Leestmans reconstrueerde de zaak. Daarom trok hij naar de Filipijnen en Cambodja, maar praatte hij ook met kinderpsychiater Peter Adriaenssens en dadertherapeut Kris Vanhoeck.
Minderjarigen die van geslacht willen veranderen, of een operatie overwegen. Hoe gaat dat in zijn werk? Wanneer voel je als kind dat je in het verkeerd lichaam geboren bent? En hoe ga je daar als ouder mee om? Panorama gaat op bezoek bij enkele jongeren die van zichzelf vinden dat ze in het verkeerde lichaam geboren zijn.
Niets is voor niets. Ook in Belgische regeringskringen circuleert al even het idee om uitkeringstrekkers, leefloners of werklozen, een tegenprestatie te laten leveren. Vrijwilligerswerk. Een dienst naar de maatschappij, een signaal naar de samenleving. Een stimulans voor de uitkeringstrekker om zo snel mogelijk iets aan zijn situatie te veranderen en een signaal naar de rest van de samenleving: we geven die mensen niet zomaar wat, we verwachten ook wel iets van hen. Maar die vraag om een tegenprestatie is dat meer dan symboolpolitiek, is het symptoombestrijding of kunnen we die zelfs zinvol invullen?
Op zoek naar een oplossing voor het vluchtelingenprobleem valt vaak het begrip 'opvang in de regio': vang vluchtelingen op in hun eigen regio. Dat behoedt hen voor risicovolle reizen en maakt het minder druk aan onze voordeur. Voor de oorlog in Syrië is Libanon 'regio', daar is één vierde van de bevolking vluchteling. Als speciaal VN-gezant staat Sigrid Kaag regeringen uit de regio bij en fungeert ze als intermediair tussen de verschillende partijen. "Als Libanon nog fragieler wordt gemaakt door het uitblijven van voldoende financiële en politieke steun, of gewoon omdat de last te zwaar is geworden, dan is het einde zoek voor zowel Libanon als Europa." Hoe gaat een regio die voortdurend onder hoogspanning staat om met de instroom van vluchtelingen? Panorama op stap met Sigrid Kaag. ('Onderhandelaar in oorlogstijd/Negotiator in Times of War' - Shuchen Tan, VPRO Tegenlicht, 2016)
Abu is een dertiger uit Londen, heeft vier kinderen en verhuurt springkastelen. Maar hij maakt ook deel uit van een groepje radicale extremisten. Zo heeft de man in een rommelige garage enkele zwarte vlaggen, bekend van ISIS, liggen. "Ooit wappert deze vlag boven Downing Street", aldus Abu. Reporter Jamie Roberts portretteert het groepje extremisten en probeert hen te doorgronden.
Iedereen speelt (u misschien nog niet, maar dat zal niet lang meer duren). Videogames vertegenwoordigen een jaarlijkse omzet van bijna honderd miljard euro. In nog geen dertig jaar tijd, een generatie, is de videogame uitgegroeid tot de wereldwijde vrijetijdsbesteding nummer één, vóór film en vóór muziek. Meesurfend op technologische innovaties en op zoek naar een publiek, is de game-industrie erin geslaagd cultuurproducten te ontwikkelen aangepast aan de geglobaliseerde economie. Drie miljard uur wordt er wekelijks wereldwijd gespeeld. Je kan de klok rond spelen, overal, altijd en op elk apparaat. Een jongere van nu zal tegen zijn eenentwintigste evenveel op een scherm gespeeld dan gestudeerd hebben. Maar in tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht, is de gemiddelde speler geen puistige geek tussen de 15 en de 28. De speler van nu is een speelster, een moeder, een vrouw van in de veertig. Games hebben zich de laatste jaren aangepast en efficiënt ingespeeld op de korte aandachtspanne die we soms maar hebben voor een spel. Even de verveling doden met een spel, om er dan verslingerd aan te raken en elk moment te willen spelen. Videogames zijn niet alleen volwassen geworden, ze zijn ook de vrije tijd ontgroeid. Ze zijn binnengedrongen in de wereld van de arbeid en bepalen mee hoe we ons als consument gedragen. De gamificatie van de samenleving is stilaan een feit. Bewust of niet, we zijn allemaal gamers geworden, iedereen speelt.
Panorama volgt een jaar lang de jonge, beloftevolle scheidsrechter Bart Vertenten en ontdekt zo wat de lijn- en scheidsrechters zoal doormaken. Maar tegelijkertijd komen we zo ook meer te weten over onder andere het gebruik van videobeelden. De reportage geeft dus een unieke inkijk in wat een scheidsrechter zoal meemaakt op het veld.
Donald J Trump is echt hard op weg de presidentskandidaat van de Republikeinse partij te worden. De flamboyante zakenman mag er dan eerder uit rancune zijn aan begonnen, hij bepaalt steeds meer het politiek debat in Amerika. Maar wie is die man? Panorama zoekt een aantal mensen op die hem van dichtbij hebben meegemaakt. Studiemakkers bijvoorbeeld en de man die 'you're hired!' te horen kreeg van Trump aan het einde van de realityreeks 'The Apprentice'. We gaan ook langs Atlantic City. Een stad die Trump de vastgoedmakelaar en casino-uitbater naar zijn hand zette om dan voor dood achter te laten. En we gaan met Trump op campagne. ('Trump, l'apprenti Président' - David Muntaner, Babel Doc, 2016)
De kans is erg groot dat Donald Trump de Republikeinse presidentskandidaat wordt. Maar het Amerika dat Trump lijkt te zinnebeelden, bestaat niet meer. De muur die hij de Mexicanen gaat laten betalen, om hun verkrachters en uitschot tegen te houden, is de muur die tussen de VS en economische groei zou staan. Want demografen zijn het er over eens dat Amerika de jonge Latijns-Amerikaanse migranten nodig heeft om de economie draaiende te houden. Neem nu Otumwa in Iowa, een stad van landbouwers en slachterijen, waar ondertussen iedereen zowat bij Cargill werkte. Die Cargill voelde het steeds krapper worden op de arbeidsmarkt, want wie in Ottumwa geboren werd, trok er weg om te gaan studeren en er nooit terug te komen. Het overwegend blanke stadje zette de deur op tamelijk spectaculaire wijze open voor latino migranten. De stad leeft op en de kerken lopen vol. Ook als je jong bent in Californië is de kans groot dat je een Latijns-Amerikaanse achtergrond hebt. Tweetalige - Spaans en Engels - migrantenkinderen die hun ouders zich de naad uit het lijf zien werken. De druk op hun schouders is groot, zij kunnen studeren, zij kunnen het maken. De latino stem is verkiezing na verkiezing belangrijker geworden, de laatste president die er met twee woorden Spaans vanaf is gekomen is George W Bush. De latino's van nu verwachten meer. Maar hoe komt het dan dat Trump wegkomt met zijn uitspraken over Mexicanen? Panorama gaat op zoek naar de latino stem.
Vanaf het moment dat ze voet zetten op Europese grond wordt er aan hen verdiend. Busmaatschappijen zien een lucratieve lijn richting grens aanspoelen, hotels wisselen toeristen en nieuwkomers graag af, om nog maar te zwijgen over de grootschalige opvang. Niet alleen Erdogan heeft door dat er aan die vluchtelingen te verdienen valt. "Eindelijk, vrijheid!", zucht de man die we treffen op een strand op het Griekse eiland Kos. Met z'n drieën komen ze van Turkije in een rubberboot en nog maar net op het droge komt een behulpzame Griek hen vertellen dat ze verderop moeten zijn. Maar eigenlijk aast hij op hun bootje, daar valt vast nog iets aan te verdienen... ('Refugees - A lucrative business' - Point du Jour, 2015)
Dinsdag begon als een mooie lentedag, maar werd al snel 22 maart 2016, de dag dat Brussel een doelwit werd. De dag dat Brussel aan het rijtje werd toegevoegd van steden die een zware aanslag hadden te verwerken gekregen. Tien jaar geleden werd in Londen een even gewone werkdag opgeschrikt door een terreuraanslag. Het ene moment sta je een beetje verveeld in de krant te staren, schommel je met de metro mee, het ander moment is er enkel chaos en duisternis. En wat doe je dan? Maken dat je wegkomt? Of ga je in op de hulpkreten om je heen? Nog voor het stof was gaan liggen in wat ondertussen het wrak van het metrostel was geworden onder Edgware Road zochten pendelaars hulp bij elkaar. "Je doet dat niet om moedig te zijn, hoor. Je doet dat omdat je om mensen geeft." - Tim Coulson. Elk drama heeft zijn helden en dat kan zomaar ieder van ons zijn. The Angels of Edgware Road' - Testimony Films, 2010
Door het internet groeit het aantal nepmedicijnen die in omloop komen. De bestrijding van die illegale markt is moeilijk, want hoewel de gevolgen soms verregaand zijn, zijn nepmedicijnen voor de wet niet anders dan andere namaak. Vorig jaar werd door Interpol in het kader van 'Operatie Pangea 429' een onderzoek opgestart. Daarbij werden 2410 websites offline gehaald, 156 arrestaties verricht en 20,7 miljoen illegale namaakpillen in beslag genomen. Nu duikt ook Panorama in de wereld van de nepmedicijnen
Het is het noodzakelijk kwaad van de farma-industrie. En ze doen het enkel nog omdat het niet anders kan, omdat er geen alternatieven zijn. Elk jaar worden in Europa nog dik tien miljoen dieren ingezet in laboratoria. Een hele kinderboerderij om na te gaan of geneesmiddelen doeltreffend en veilig zijn. Maar sommige wetenschappers zetten grote vraagtekens bij de zin van proeven op dieren. Panorama gaat op zoek naar de zin en onzin van dierproeven.
Als oliestaten zich op duurzame energie gooien, dan weet je dat er iets verandert. Maar Westerse overheden hadden wetenschappers nodig om hen te waarschuwen dat het totaal zinloos was nog in steenkoolcentrales te investeren: wind en zonne-energie worden steeds goedkoper, investeringen in steenkoolcentrales om elektriciteit op te wekken zullen zich nooit meer terugbetalen. Als landen als Brazilië, Australië en Chili overwegen om over te schakelen op duurzame energie doen ze dat vooral uit economische overwegingen.
De Italiaanse maffia verdient fortuinen met het dumpen van illegaal chemisch afval. Het wordt begraven in landbouwakkers waarop broccoli en tomaten worden gekweekt voor onze markt. Campania, de streek rond Napels, is de grootste illegale stortplaats van chemisch afval in Europa. Hier dumpt de camorra, de lokale tak van de maffia, industrieel afval uit heel Europa en zelfs van daarbuiten. Ze gieten het in rivieren, begraven het in landbouwakkers of verbranden het langs de kant van de weg. Op de vervuilde grond worden groenten, zoals broccoli en tomaten gekweekt. Voor de bewoners van Campania is er geen ontsnappen aan het gif. Het zit in de lucht, in het grondwater, in hun groenten, in hun vlees en in het fruit dat ze eten. Het aantal gevallen van kanker ligt er viermaal hoger dan in de rest van Italië. Fabrieken die tijdens hun productieproces chemisch afval produceren, moeten dat op een milieuvriendelijke manier verwerken. Maar dat is ontzettend duur. Voor wie op grote schaal industrieel afval genereert, is het aantrekkelijk om met criminelen in zee te gaan die slechts een fractie van de reguliere kosten in rekening brengen. ('De gifcirkel' - Wilfried Koomen/Dieptescherpte, 2015)
Het is een plek van heerlijke herinneringen, voor velen van ons de plek waar we voor het eerst geconfronteerd werden met wilde dieren. Minstens één schooluitstap ging er heen. Maar toch rijst de vraag of we de dierentuin nog wel kunnen openhouden. Is dat nog wel van deze tijd, dieren opsluiten zodat wij er naar kunnen gaan kijken? Panorama zoekt antwoorden op de breuklijn tussen nostalgie, dierenwelzijn, vertier, educatie en conservatie. Hoe moet de zoo van morgen eruitzien? De dierentuin van Kopenhagen keek vorig jaar vreemd op van de vele reacties die ze kregen. Ze hadden een giraffenkalf over, dus versneden ze het opzettelijk voor de ogen van hun bezoekers en voerden het aan de rest van hun dieren. Deden ze al jaren. Maar plots was het wereldnieuws. Ook was er veel te doen rond de orka's in Seaworld in de VS. Kan je zulke grote dieren wel op de juiste manier in gevangenschap houden? Doen ze al jaren, maar plots is het even wereldnieuws. Heeft de zoo nog een functie of moet hij maar gewoon dicht? ('Is It Closing Time for Zoos?' - BBC, 2015)
Het is een koninkrijk waar we doorgaans enkel de façade van zien. Waar dissidente stemmen letterlijk tot verstomming worden geslagen. Dat zich opdringt als een bondgenoot, maar tegelijk terrorisme lijkt te sponsoren. "In Saoedi-Arabië heeft angst de hele bevolking in de tang. Maar de wereld moet zien hoe wij al decennialang in onderdrukking en slavernij leven. Ik zal doen wat ik moet doen om de gruwelijke realiteit te tonen." - Yasser. Yasser is een activist die deel uitmaakt van een ondergronds netwerk in Saoedi-Arabië. Als we een blik achter de façade kunnen krijgen, is dat voor een erg groot deel aan hem te danken. Stiekem maakt hij opnames. Saoedi-Arabië hanteert nog de doodstraf en publieke lijfstraffen. Yasser weet wat hem te wachten staat, mocht hij door de mand vallen. Raif Badawi is een Saoedische blogger die veroordeeld werd tot tien jaar cel en duizend zweepslagen omdat hij zich beledigend zou hebben uitgelaten over zijn overheid en het geloof. Zijn vrouw en kinderen zijn naar Canada gevlucht. Van daaruit probeert zijn vrouw Ensaf te ijveren voor Raifs vrijlating. Ondertussen hebben de Saoedi's hun zitje in de VN mensenrechtencommissie en staan ze met grote investeringen klaar voor de poorten van de Antwerpse haven. ('Saudi Arabia Uncovered' - Hardcash Productions, 2016)
Er bestaan grote bedrijven die legale constructies opzetten om zo min mogelijk belasting te betalen. Omdat ze zo groot zijn kunnen ze gaan shoppen en zich administratief vestigen daar waar het belastingtechnisch het beste toeven is. Een aantal lokale winkeliers uit het Welshe Crickhowell heeft daar genoeg van en besluit zich te verenigen om van een even gunstig belastingvoordeel te genieten.
Sara, een dertiger met een drukke job, fulltime mama van twee kinderen, wordt gekoppeld met Raphaël, een thuisloze twintiger met financiële problemen en een enkelband. Tom, een kansrijke veertiger die werkt als ingenieur bij BASF, wordt gekoppeld met Dirk, een kansarme leeftijdsgenoot, die als kind ook alleen armoede heeft gekend. "We willen 5.000 kansrijken als buddy koppelen aan 5.000 kanszoekenden. Ze gaan samen 2 jaar lang op pad. De enige opdracht die de kansrijke buddy meekrijgt, is de eigenwaarde van zijn kansarme buddy te herstellen", legt Theo Vaes uit, de oprichter van de VZW ArmenTeKort die als volbloed ondernemer de toenemende armoede niet meer kon aanzien, en iets wilde doen. Antwerpen krijgt 'de primeur', elke dag is kansarmoede er de harde realiteit voor 8.000 Sinjoren. Kan Sara het verschil maken in het leven van Raphaël? En hoe geeft Tom zijn buddy-schap invulling? Panorama geeft een unieke inkijk in een sociaal experiment waarbij VZW ArmenTeKort ook buddy's opleidt. Met als ambitieus doel: mensen helpen uit de - vaak hardnekkige - armoedeval. Panorama volgt twee buddykoppels een jaar lang op de voet
218 zijn er nog vermist. 218 van de 276 schoolmeisjes waarmee Boko Haram zich op de kaart zetten in april 2014. De massaontvoering zette een internationale mediacampagne op gang onder de titel #BringBackOurGirls. Meteen na de ontvoering konden 57 meisjes ontsnappen. Vorige week werd een volgend meisje, Amina Ali Nkeki, levend teruggevonden toen ze een baby de borst gaf in het Sambisowoud in Nigeria. Sinds 2009 probeert Boko Haram in het hart van Afrika een kalifaat te stichten, een paar jaar later verbonden ze zich uitdrukkelijk met IS. Meer dan twintigduizend dodelijke slachtoffers heeft Boko Haram ondertussen gemaakt en dik twee miljoen mensen zijn op de vlucht. Aangevoerd door Aboubakar Shekau heeft Boko Haram vanuit Nigeria ook stukken van Niger, Kameroen en Tsjaad ingenomen. Daar nemen ze het op tegen internationale Afrikaanse troepen met steun van Franse en Amerikaanse militairen. Panorama gaat naar de frontlijn met Boko Haram, naar kleine dorpen en grotere steden, over de zandvlakten van Niger en door het dicht woud van Kameroen. We spreken er slachtoffers, overlevenden en vluchtelingen en trekken op met de internationale coalitie in hun strijd tegen Boko Haram. ('Boko Haram: Terror in Africa' - Spicee, 2016)
Het Koning Boudewijnstadion voldoet niet eens aan de veiligheidsnormen van de UEFA. Maar het kan anders. Kijk naar de Gentse Ghelamco Arena. Zulke voetbaltempels met internationale uitstraling moeten vervallen sites, steden in de buurt én het aangetaste gemeenschapsgevoel doen heropleven. Tenminste, dat is de goed-nieuws-show bij de officiële (overheids)instanties. Panorama onderzoekt hoe in ons land voetbalstadions worden gebouwd, en of dat een taak kan/moet zijn van de overheid.
Het is een omstreden product. Aan de oppervlakte is het een basisproduct voor een bijzonder efficiënte onkruidverdelger, levensnoodzakelijk voor de landbouw en een zegen voor de onbezorgde amateurtuinier. Maar over glyfosaat doen ook andere verhalen de ronde. Wetenschappelijk onderzoek geeft reden te denken dat er meer aan de hand is, en dat de impact van glyfosaat verder gaat dan onkruid alleen. Vorige week stelde de Europese Commissie voor om het gebruik van glyfosaat met anderhalf jaar te verlengen. Die vergunning loopt eind deze maand af. Ondertussen zou dan verder onderzocht worden of het product inderdaad kankerverwekkend is. Maar de lidstaten geraken het voorlopig niet eens over een verlenging. En daar zijn goede redenen voor. ('Poisened Fields' - ADR, 2016)
Het was feest in Teheran, vorig jaar op 14 juni. De nucleaire deal tussen Iran en het Westen was rond. Gedaan met de economische sancties, hoop fonkelde in de ogen van de Iraniërs. Tien maanden later volgen er parlementsverkiezingen in het land. En plots zaten er meer vrouwen dan religieuze vertegenwoordigers in het parlement. Panorama kampeert een jaar lang in Teheran, na het tekenen van de deal.
Na elke schietpartij in de Verenigde Staten, volgt de roep om meer wapenwetten. Dat is niet onlogisch: er gaat iets fout en we vragen de overheid om dat te reguleren. Maar Amerika heeft wapenwetten. Zo moet een wapenhandelaar eerst een achtergrondcheck doen van de klant die zijn winkel binnenstapt voor een wapen. Maar dat hoeft niet op de zogenaamde gun shows. Tussen de ballistische nieuwigheden en overbodige gadgets, liggen daar wapens te koop voor wie ze wil. No questions asked.
Het taboe zit echt betrouwbare cijfers in de weg, maar 1 op de 7 Belgen heeft het afgelopen jaar af te rekenen gehad met geweld binnen de relatie. Meestal zijn vrouwen het slachtoffer. Wat als de liefde geen vlinders maar een vuist in je maag plant? Drie Britse vrouwen rapen de moed bij elkaar, verbreken het taboe en zetten de deur wagenwijd open.
Aan de hand van pakkende verhalen onderzoekt Panorama de impact van verkrachtingen, want die impact is gigantisch. Zo doen veel slachtoffers zelfs geen aangifte bij politie of justitie, uit schaamte of angst niet geloofd te worden. Er zijn daders die zeggen: "Ik probeerde iets en er kwam geen verzet. Geen verzet is toestemming". Dat is slechts een van de verontrustende vaststellingen in het Panorama-onderzoek naar verkrachting.
IS is niet geboren onder de brug in Vilvoorde, maar is het geesteskind van een geradicaliseerde crimineel Abu Musab al-Zarqawi. En gek genoeg kreeg hij zijn faam pas toen het Witte Huis hem aanwees als de link tussen al Qaida, de aanslagen van 11 september en toenmalig Iraaks dictator Sadam Hoessein. Een link die niet bestond, maar wel de Amerikaanse inval in Irak moest rechtvaardigen. Panorama gaat op zoek naar de ontstaansgeschiedenis van terreurgroep IS en met name hoe beslissingen van de Amerikaanse regering, om dingen te doen of te laten, gemaakt hebben dat ISIS kunnen worden is zoals we haar nu kennen. "De beslissingen hielden toen misschien steek, maar waren ze niet genomen, zou niemand ooit van IS gehoord hebben." - Richard Clarke, voormalig coördinator nationale veiligheid. ('The Secret History of ISIS' - PBS Fronline, 2016)
Met sloophamers gingen ze te keer in musea. Beelden die met de grootste zorg omringd en tentoon gesteld werden, werden tot stof herleid. Eeuwenoude tombes verdwenen in een gigantische stofwolk. Boeken werden verzameld en verbrand. Bruggen werden opgeblazen. De meest recente gevallen van culturele verwoesting zijn wellicht toe te schrijven aan IS en de Taliban. Maar het is iets van alle eeuwen, al lijkt het de laatste decennia toe te nemen. "Het is de identiteit van de andere verwoesten. Dat is gevaarlijk en het wordt steeds belangrijker." - Bert Koenders, speciale gezant VN voor Mali.
Het is een feest en het brengt mensen samen, maar het brengt anderen ook op slechte ideeën. De wereld van de sport is vergeven van corruptie en bedrog. We willen de feestvreugde na het EK en bij het begin van de Olympische Spelen niet temperen, maar elke medaille heeft zijn keerzijde.