Onze kerngezonde Pano-reporter Peter Brems nam de proef op de som en slikte een zware kuur. Hij is niet alleen, wij Belgen zijn met z'n allen koplopers in het slikken van deze krachtige medicijnen. "De gevolgen op lange termijn worden ook stilaan duidelijk ... astma, obesitas, diabetes en voedselallergieën zitten duidelijk in de lift", bevestigt de befaamde Amerikaanse microbioloog en antibiotica-expert Martin Blaser. Kan de schade door zware antibiotica, o.m. in onze darmen, worden hersteld bij onze reporter? We zetten een uniek, medisch experiment op. Ja, zeg maar gerust een medische wereldprimeur, een verhaal met een geurtje aan.
In Vlaanderen sturen we instappertjes - kleutertjes van 2,5 jaar - al massaal naar de kleuterklas en dat is een goeie zaak voor de latere schoolresultaten. Maar die bengeltjes hebben ook nog veel zorg nodig: ze moeten soms nog slapen overdag. En vooral: ze zijn steeds later zindelijk. En daar is ons kleuteronderwijs niet op voorbereid. Niet alle scholen hebben een slaapplek, en er is veel te weinig personeel om al die plassende kleuters goed op te vangen. En dat is natuurlijk ook niet de bedoeling. Pano onderzoekt de constructiefout in ons kleuteronderwijs en de soms pijnlijke gevolgen voor kleuters en juffen. We filmen dagenlang in twee instapklassen, één in de stad en één op het platteland. We luisteren naar de zorgen van juffen, kinderverzorgsters en directeurs. We peilen naar de verwachtingen van de ouders. We zoeken naar oplossingen bij pedagogen en andere specialisten. En we vragen aan minister van onderwijs Hilde Crevits om eens mee te draaien in zo'n instapklas.
Hoewel iedereen terreuraanslagen verwachtte, was de impact van de aanslag in Parijs (13 november 2015) erg groot, zeker ook in ons land, te meer omdat het aandeel van Belgische terroristen aanzienlijk was. Die impact werd zo mogelijk nog groter toen terroristen van diezelfde groep de aanslagen pleegden in Brussel (22 maart 2016). Wie zijn die Belgische terroristen? Hoe zit dat netwerk in elkaar? En kon men deze aanslagen voorkomen? Heeft België als overheid gefaald in haar anti-terreuraanpak? En zo ja, hoe kan de strijd tegen terreur dan wel efficiënt gevoerd worden? Een terugblik op een jaar waarin ondanks de beste bedoelingen niet is verhinderd wat zich liet voorspellen.
Het is beslist: we moeten met zijn allen langer werken. Maar zijn we daartoe wel in staat? Pano kijkt naar enkele bedrijven die het roer drastisch hebben omgegooid. Leidinggevenden durven er loslaten en zelfsturing toelaten. Hoe diep is het water tussen de overheid, de werkgevers en de vakbonden? Is het Belgische bedrijfsleven klaar voor een andere manier van werken?
Elke week belanden er in Vlaanderen twintig 17-jarigen op spoed omdat ze te veel alcohol hebben gedronken. Hersenspecialisten waarschuwen voor permanente hersenschade op lange termijn. Moeten we ons zorgen maken? Alcohol maakt deel uit van het normale uitgaansleven van de meeste jongeren. En hoewel de meest recente cijfers van de VAD bevestigen dat jongeren later beginnen met drinken, blijkt ook dat ze vanaf 16 massaal en vaak ook mateloos drinken. Heel wat jongeren drinken zich in voordat ze uitgaan en gebruiken dan redelijk wat sterke drank op relatief korte tijd. Driekwart fles wodka op een half uur tijd, bijvoorbeeld. 10% van de 17-18-jarigen zou wekelijks bingedrinken. Het is ook heel gemakkelijk om aan alcohol te geraken. Cafés en nachtwinkels nemen het niet altijd erg nauw met de verkoop aan minderjarigen. Dat stellen we vast als controleurs van de FOD Volksgezondheid ons op sleeptouw nemen. We trekken ook naar Nederland waar kinderarts Nico van der Lely al jaren strijdt tegen overmatig alcoholgebruik bij jongeren. En we stellen de vraag of het beleid in België ver genoeg gaat. Of is er meer nodig dan preventie en sensibilisering?
Waar zijn ze heen, de naar schatting tienduizend bewoners van de 'jungle'? En de meer dan duizend niet-begeleide minderjarigen? Goed een maand geleden, op 24 oktober, startte de ontruiming het vluchtelingenkamp in Calais. Wim Van den Eynde en Guy de Troyer, twee Pano-reporters, sloegen er hun tenten op en filmden met kleine camera's. Niet makkelijk, want wie toont graag zijn miserie?
22 maart 2016, een datum die in ons land geen verdere uitleg behoeft. In Pano tonen we u wat gebeurde na de horror. Walter (47), een zaakvoerder wilde die dag naar zijn dochter in Tel Aviv. Laurens (22) wou vliegen naar zijn vriendin, die studeert in Zweden. En Margaux (33), een Poolse mama van een zoontje van 6 stapte zoals elke dag uit de metro in Maalbeek om te gaan werken. Alle drie raken ze zwaargewond. Bij alle drie staat 2016 in het teken van hun revalidatie. Weken, maanden in het ziekenhuis, leren stappen met een prothese, leren leven met een verbrand gezicht, leren leven met littekens.
Pups uit Oost-Europa blijven een slechte reputatie hebben. Pano infiltreert maandenlang in de internationale hondenhandel om zelf te zien hoe de pups verhandeld worden, en ook of de wettelijke regels er worden nageleefd. Sinds 2015 is de import uit Oost-Europa verstrengd, maar schiet die wet zijn doel niet voorbij? Pups in Slovakije worden manifest te vroeg op transport gezet, de wettelijke 15-weken regel wordt nauwelijks gerespecteerd. Daarenboven merken verschillende dierenartsen in België op dat honden met een Belgisch paspoort een Oost-Europees profiel hebben. Pano praat daarom ook uitgebreid met hobbyfokkers, professionele kwekers en 2 klokkenluiders uit het wereldje.
42% van de Vlamingen is niet tevreden over zijn of haar slaap. We slapen alsmaar minder en ook onze slaapkwaliteit gaat achteruit. Pano-reporter Chris Michel bijvoorbeeld, worstelt al jaren met een chronisch slaapprobleem. Neurologe Ilse De Volder onderzoekt Chris in het slaaplabo van het UZA. Zijn slaapprobleem blijkt een verrassende oorzaak te hebben. Net als veel Vlamingen werkt Chris overdag binnen en kijkt hij tot 's avonds laat op zijn laptop en zijn smartphone.
In Vlaanderen verblijven 17 000 jongeren in een pleeggezin of een voorziening. Elk jaar zijn er zo'n 1000 jongeren die de jeugdzorg verlaten. Ze worden voorbereid met kamertraining of begeleid zelfstandig wonen, maar daarna stopt het. Het is voor vele instellingskinderen een moeilijke overgang. Pano laat vier jongeren vertellen over de stap van de voorziening naar een zelfstandig leven, over de hindernissen op die weg en wat er beter zou kunnen. Een indringend portret van een wereld die weinig mensen kennen.
"Ik wil later succesvol én rijk worden", een opvallende, vaak gehoorde uitspraak bij Vlaamse jongeren, als Pano vraagt naar hun toekomst. De druk om te presteren is navenant, op sociale media lijkt de zoektocht naar likes en followers een dagelijkse zorg. Er is stress, veel stress en de cijfers liegen er niet om. Bijna 4 op de 10 Vlaamse jongeren kampen met psychische problemen. Reporter Nic Balthazar vraagt zich af of de zaden van die stress en onhoudbare druk al niet vroeger worden gezaaid dan we doorgaans durven denken. VRT-sportcommentator Karl Vannieuwkerke probeert bij KSV Diksmuide alleszins om voor zijn eigen kinderen een minder prestatiegerichte jeugdvoetbalopleiding uit te bouwen.
Boris is 18, en hij is een van de tientallen jongeren die vanuit Macedonië mee nepnieuws en clickbaits helpen verspreiden. Voor Pano trok Tim Verheyden naar Macedonië, op zoek naar de wortels van nepnieuws. Maar Pano wil de Vlaamse media ook eens onder de loep nemen. Ook hier gebeurt het dat niet-gecheckt nieuws door politici wordt gebruikt om de media als ongeloofwaardig te bestempelen, net nu het vertrouwen in de media zo laag is. Wie of wat mag je nog geloven? Pano doet de test en factcheckt 1 nieuwsdag met 4 deskundigen, onder hen Carl Devos, Michael Opgenhaffen en Christophe Deborsu. Onze deskundigen krijgen daarvoor ook hulp van 15 factcheckers van de Erasmushogeschool en de KULeuven, onder leiding van comedian Michael Van Peel.
Pano streek tien dagen neer in Beringen, de tweede grootste Turkse gemeenschap van België, waar de moskee momenteel ter discussie staat. Tegen de achtergrond van de mijn, in het theehuis van de moskee vroeg Pano wie ja (eyet) of nee (hayir) stemde. Want vorige zondag, op Pasen, stemde Turkije over een mogelijke uitbreiding van de macht van president Recep Tayyip Erdogan. De Turken in ons land hadden zich dan al uitgesproken: zowel in Brussel als in Antwerpen stempelden 6 op de 10 Belgische Turken hun biljet af. Zelfs al wonen de meesten al 50 jaar in Beringen-Mijn, de band met hun thuisland blijft zeer intens. Pano zat vorige zondag samen met de Turken in Beringen-Mijn voor de buis gekluisterd om de uitslag te volgen en vooral te zien wat het in 'Klein Turkije' teweegbracht.
Je bent gezond en je wil een kind. Het advies van de Hoge Gezondheidsraad is om een genetische screening aan te bieden. Zo zullen er minder kinderen met een erfelijke aandoening geboren worden. Willen we dat? En wat zijn dan de gevolgen? Hoever moeten we gaan? Hebben kinderen met een aandoening of erfelijke ziekte dan geen recht meer op leven? In IJsland stelt Pano vast hoe groot de impact van screenen kan zijn als de medische en politieke overheid die aanbeveelt. De bewoners hebben hun genetisch materiaal afgestaan en de laatste tien jaar werden er quasi geen kinderen met het downsyndroom meer geboren. Een zwangerschap met zo'n genetische afwijking eindigt steeds in abortus, maar daar staat niet iedereen achter.
"Politiek is te belangrijk om aan politici over te laten. We doen het vanaf nu gewoon zélf", dacht Peter Macfadyen in 2011 na het zoveelste botte antwoord van het stadsbestuur. Voor de lokale verkiezingen in Frome, een provinciestadje in Zuidwest-Engeland, dienden ze een burgerlijst in. Ze veroverden de absolute meerderheid. Pano trok naar Frome én naar Kopenhagen. In de Deense hoofdstad heeft The Alternative in 2015 tien zetels in het parlement veroverd. Iedereen die wil kan doorlopend zijn of haar ideeën kwijt en een bijdrage leveren aan het programma. Ook in Antwerpen en Gent zijn mensen bezig met burgerparticipatie. Maar eerst de Franse presidentsverkiezingen, ook daar lijken de traditionele politici van aan de zijlijn te moeten toekijken. Breken er nieuwe tijden aan?
Hoe voelt het om elke dag te wachten op een bericht van het uitzendkantoor: heb ik een job morgen of niet? En wat doet dat met jonge mensen? Pano stuurde zijn jongste reporter Michael Dilissen undercover op onderzoek. Een aantal weken nachtwerk met dagcontracten als lader-losser bij DHL Aviation, de pakjesdienst van uw onlinebestelling. Ziek zijn is er geen optie, klagen ook niet. "Sociale dumping op Belgische niveau", zoals de arbeidsinspectie het omschrijft. Interimarbeid is soms broodnodig en volledig wettelijk. Maar er zijn ook jongeren die vastzitten in het interim-systeem. Pano sprak er tientallen. Klopt het dat er sprake is van praktijken die tegen de arbeidswet ingaan, zonder een vakbond die opkomt voor de rechten van deze uitzendkrachten?
Twee jaar geleden sterft de moeder van Pano-reporter Ilse Van Lysebeth aan longvlieskanker. Een kanker die je krijgt door het inademen van asbestvezels. Christiane was leerkracht en heeft nooit in de asbestindustrie gewerkt. De diagnose kwam voor iedereen als een verrassing. "Achteraf zijn we te weten gekomen dat ze de dodelijke asbestvezels heeft ingeademd in een klaslokaal waar ze lang heeft lesgegeven", legt Ilse uit. Leerkrachten, schoolkinderen en doe-het-zelvers behoren volgens een Europese studie zelfs tot de nieuwe risicogroepen. Het kankerverwekkend spul is nog altijd massaal in Vlaanderen aanwezig is, nog zo'n 4 miljoen ton moet worden gesaneerd. Het beleid loopt schromelijk achter de feiten aan. En het ergste is, de doorsnee Vlaming weet gewoon niet waar asbest overal is in verwerkt.
Reporters Machteld Libert en Bart Aerts hebben al jaren contact met de twee langstzittende gedetineerden van ons land en brengen deze week in Pano een portret van hen. Staf Van Eyken zit 45 jaar in de cel. Freddy Horion kreeg net als Van Eyken levenslang. Hij zit al 38 jaar in de cel. Wat betekent het in de praktijk om levenslang gestraft te worden? Pano deed ook onderzoek naar levenslang gestraften. In een unieke bevraging bij de 106 levenslang gestraften in Vlaanderen, krijgt Pano een inkijk in hun dagelijkse bezigheden, hun spijt, hun beeld op de toekomst.
Hoe komt het dat we blijven kiezen voor onze auto, ook al pieken de files? Wat heeft de Vlaming eigenlijk nodig om zijn brood bij de bakker met de fiets te halen? Reporter en Radio 2-presentator Sven Pichal test het uit, samen met een jonge friturist uit Mariakerke en een gezin uit Boom. Hun wagen kreeg 30 dagen een wielklem. Mobiliteitsdokter Delphine Eeckhout van Traject helpt hen letterlijk op weg.
Sexting: het doorsturen van seksueel getinte teksten, foto's en filmpjes via sociale media. Lekker spannend, al loopt het soms ook grondig mis. Als wat tussen twee liefjes gedeeld wordt, plots open en bloot de school of de vriendenkring rondgaat. Een snel groeiend probleem, zeggen specialisten. Pano-reporter Sara Van Boxstael gaat op onderzoek en spreekt met slachtoffers van dit onderschat fenomeen.
De #MeToo die op sociale media de wereld verovert na de affaire Weinstein, maakt duidelijk dat seksuele intimidatie en seksueel misbruik overal in onze samenleving woekert en wordt doodgezwegen. Zelfs in de (amateur)sport - een wereld van plezier en gezondheid - wordt 1 op de 5 minderjarigen slachtoffer van seksueel geweld, bevestigt criminologe Tine Vertommen. Drie moedige sporters doorbreken in Pano de omerta. Leen (34) werd 6 jaar misbruikt door haar judocoach, Jolien (18) werd verkracht door haar zwemtrainer, Julie (28) werd aangerand door haar atletiekcoach.
"Trek de stekker eruit en begin opnieuw!", zegt de Vlaamse Bouwmeester Leo Van Broeck, over het nieuwe Casino van Middelkerke. Het gaat om een belangrijk, duur, iconisch gebouw, maar het project lijkt te baden in een sfeer van gesjoemel, vriendjespolitiek, belangenvermenging. Ook de gerechtelijke politie onderzoekt de zaak. Burgemeester Janna Rommel-Opstaele verzekert Pano nochtans dat de procedure volgens het boekje verliep. Is een lokaal bestuur neutraal en onafhankelijk genoeg om hierover te beslissen? Pano-reporter Wim Van den Eynde gaat ook in Knokke en Koksijde op onderzoek. In Knokke is de familie van burgemeester Leopold Lippens al generaties lang actief in zowel lokale politiek als vastgoedontwikkeling. En ook in Koksijde is de burgemeester actief in het vastgoed. Jaren heeft Marc Vanden Bussche zijn burgemeesterschap gecombineerd met een bloeiend notariaat.
Op vijf jaar tijd is het aantal patiënten dat een maagoperatie ondergaat om te vermageren verdubbeld. De gastric bypass is momenteel de meest populaire ingreep. Gespecialiseerde dokters krijgen alsmaar meer twintigers en dertigers over de vloer. Ook het aantal kinderen stijgt. Pas vanaf de leeftijd van 18 jaar komt iemand in aanmerking voor de terugbetaling, zonder kost zo'n bariatrische ingreep tussen de 7000 en de 9000 euro. Sommige artsen willen graag een aanpassing van de wet zodat hij meer kinderen met extreem overgewicht kan opereren. Een discussie waar ook onze minister van Volksgezondheid, Maggie De Block zich in mengt.
Sinterklaastijd. De reclamefolders vallen weer massaal in de bus. Maar waarom is speelgoed voor jongens meer dan ooit gericht op techniek en ontwikkeling, en voor meisjes op zorg en mooi zijn? Tim Verheyden legt de kinderen uit het tweede studiejaar van Juf Nancy in Diepenbeek enkele proeven en testjes voor. Ongelooflijk hoe we van jongs af aan heel erg stereotiep denken! "Nochtans worden jongens en meisjes redelijk hetzelfde geboren", zegt Prof. Dr. Paul Parizal van het UZA. "Er zijn verschillen in de hersenen, maar wie we zijn wordt vooral bepaald door de omgeving waarin we leven. Dat is aangeleerd gedrag". Tim trekt ook naar Zweden, hij gaat er op bezoek in kinderdagverblijf Egalia, waar alles erop gericht is de kinderen zo genderbewust mogelijk op te voeden. "We denken teveel in hokjes en dat stereotiepe denken ontneemt jongens en meisjes en mannen en vrouwen kansen. Die mechanismen zijn subtiel, maar hebben een verpletterende impact op onze maatschappij", aldus Els Consuegra van de VUB. "We moeten durven inzien dat er een probleem is". Waarom roze en blauw geen onschuldige clichés zijn...
Reporters Machteld Libert, Sara Van Boxstael en Linde De Ceuster gaan op zoek naar het vergeten leed van de Bende Van Nijvel-moordpartij in Aalst in '85. Het was een schok, enkele weken geleden. En niet in het minst voor Aalstenaars. Want de zogenaamde 'Reus' van de Bende van Nijvel leek eindelijk een gezicht te krijgen. 'Iemand van ons' nog wel. Op 11 december geven de speurders tekst en uitleg aan de slachtoffers, en weten we misschien of dit écht het juiste spoor is. Of toch weer een dwaalspoor. Maar één ding is zeker: oude wonden zijn in het Aalsterse keihard opengereten. Nu pas komen sommige verhalen naar boven. De Pano-reporters vonden mensen die het meegemaakt hebben en er 32 jaar niet over gepraat hebben. Uit schrik. Ook nu pas komt bij velen het besef dat ze toen niet de juiste zorg kregen.
Pano-reporter Stef Meerbergen spreekt in Antwerpen met radeloze ouders en met jongeren. Over zwijgplicht, angst en geweld, de maffiatechnieken van de Antwerpse drugscriminaliteit. Over de illegale economie waarin jongeren -vaak met Marokkaanse roots- het grote geld ruiken, maar dan niet meer uit het criminele web geraken. Ook Bart De Wever doet een boekje open over zijn 'war on drugs'. De kopstukken van de bendes worden schatrijk. De haven van Antwerpen is een economische zegen, maar ook een criminele aantrekkingspool. Antwerpen is dé draaischijf voor de Europese cocaïnehandel geworden.
Pups uit Oost-Europa blijven een slechte reputatie hebben. Pano infiltreert maandenlang in de internationale hondenhandel om zelf te zien hoe de pups verhandeld worden, en ook of de wettelijke regels er worden nageleefd. Sinds 2015 is de import uit Oost-Europa verstrengd, maar schiet die wet zijn doel niet voorbij? Pups in Slovakije worden manifest te vroeg op transport gezet, de wettelijke 15-weken regel wordt nauwelijks gerespecteerd. Daarenboven merken verschillende dierenartsen in België op dat honden met een Belgisch paspoort een Oost-Europees profiel hebben. Pano praat daarom ook uitgebreid met hobbyfokkers, professionele kwekers en 2 klokkenluiders uit het wereldje.
Vier kinderen en meer dan 40 000 euro aan schulden. Dat is waar Barbara mee achterblijft op het moment dat haar man verdwijnt met de noorderzon. Ook al heeft hij de financiële put gegraven, getrouwd is getrouwd. En dus komt de hele puinhoop terecht op haar tengere schouders. Met haar fabrieksloon probeert ze de rekeningen te betalen. Ook die van de school. Tot de gerechtsdeurwaarder toch aanbelt. En daar komen nog eens zoveel kosten bovenop... Dat ervaart ook Jan, een verarmde zelfstandige en zelfverklaard deurwaarder-ervaringsdeskundige, die op amper twaalf jaar tijd 22 000 euro extra heeft moeten betalen. Het systeem van schulden innen is helemaal dolgedraaid. Dat vindt Patrick Van Buggenhout, zelf een gerechtsdeurwaarder nota bene. Hij heeft een probleem met de overmatige kosten die al heel snel bovenop een schuldbedrag komen. Van Buggenhout heeft zijn twijfels of al zijn collega deurwaarders bereid zijn om al te veel te sleutelen aan de huidige lucratieve manier van schulden innen.
Is de lucht op het platteland beter dan in de stad? Pano-reporter Ilse Van Lysebeth is enkele weken geleden verhuisd van Molenbeek naar Opwijk. Om verschillende redenen, maar ook op zoek naar schonere lucht voor haar vijfjarig zoontje Arno. Of is dat maar een naïeve gedachte van bezorgde ouders? De bewijzen dat luchtverontreiniging nefast is voor onze gezondheid stapelen zich op: van longaandoeningen zoals astma tot hart- en vaatziekten en zelfs de ontwikkeling van de hersenen. Zou verhuizen naar het platteland echt een effect hebben op een kind, en zouden we dat kunnen testen?
Twee jaar na de aanslagen van 22 maart onderzoekt Pano PTSS, de Posttraumatische StressStoornis, en de impact ervan. PTSS, u kent dat misschien van soldaten die terugkeren uit oorlogsgebied? Zeker is dat de aandoening een lijdensweg veroorzaakt. Mensen die het hebben meegemaakt, en die geen lichamelijke letsels hebben, worstelen nog elke dag met dit onderbelicht fenomeen. Om nog maar van de Kafka te zwijgen als je op eigen houtje op zoek moet naar hulp. Angsten, nachtmerries, vereenzaming. In de vele verhalen konden we vaststellen dat het slachtoffers bijzonder veel energie kost. Pano praat met verschillende slachtoffers van de aanslagen van 22 maart.
Het is het ultieme cliché over leerkrachten: drie maanden vakantie, elke woensdagnamiddag vrij, en om 4 uur naar huis. Maar klopt dat eigenlijk wel? Pano wilde het zelf zien en ging kijken in drie basisscholen in Vlaanderen: 't Kofschip in Edegem (GO!), de stedelijke basisschool Windekind in Ninove en basisschool De Zeppelin in Geraardsbergen (KOV). Confronterend, die nieuwe realiteit: heel diverse klassen met veel kinderen afkomstig uit een andere cultuur. En sinds de komst van het M-decreet twee jaar geleden ook meer en meer kinderen met speciale zorgnoden die vroeger naar het buitengewoon onderwijs gingen. Werkt ons dertig jaar oude model nog van 1 leerkracht alleen voor 1 klas? Volgens professor Martin Valcke van de UGent niet. "Het model kraakt en is eigenlijk stuk. We zullen de scholen ingrijpend moeten helpen te verpoppen naar de school 5.0, 6.0." En ook de leerkrachten kraken. De ziektecijfers zijn dramatisch, vooral in het basisonderwijs vallen meer en meer leerkrachten uit door stress en burn-out. Pano vond na veel bellen uiteindelijk 2 jonge leerkrachten die voor de camera willen getuigen hoe moeilijk ze het hebben, ook al doen ze hun job met hart en ziel.
Een recordaantal reizigers op Zaventem vliegen deze vakantie goedkoper dan ooit. En door die lage prijzen zal het aantal Europeanen dat in 2018 het vliegtuig neemt voor het eerst meer dan 1 miljard bedragen. Lagekostenmaatschappijen hebben de luchtvaartwereld drastisch veranderd. Pano toont hoe die maatschappijen erin slaagden om de ticketprijzen laag te houden, terwijl ze toch elk jaar hoge winstcijfers behalen. Hun voorbeeld dwong de traditionele maatschappijen mee te evolueren. Toch heeft die groei in de luchtvaartsector een keerzijde. De uitdagingen voor milieu en omgeving zijn enorm en ook de luchthavens en luchtverkeersleiders moeten de aanhoudende groei aankunnen.
Checkt u het dit weekend eens, hoeveel van de prijs op uw supermarktticket gaat naar groenten en fruit? Het is amper wat we uitgeven aan ons mobieltje en doorgaans veel minder dan de boer investeert om de nodige kwaliteit te leveren, merkte Pano-reporter Greet Pluymers. Nee, het wordt geen klaagzang van de boer. Maar hij heeft nochtans reden tot klagen, want Belgische boeren leveren topkwaliteit zonder dat ze er een eerlijke prijs voor krijgen. Pano zocht uit hoe dat komt. Van op het veld, langs de veiling, naar de supermarkt tot op uw bord.
Pano opent het seizoen met een reportage over de Vlaamse jongerenbeweging 'Schild & Vrienden'. Identitaire bewegingen zijn aan een opmars bezig, dat merken we in heel Europa. Schild & Vrienden pleit voor een Vlaamse identiteit en - bijvoorbeeld - traditionele familiewaarden. Een positief alternatief willen ze voor de maatschappij van vandaag, én eerlijke media.
5 jaar geleden maakte Panorama een portret van kinderen die onder de armoedegrens leven. Drie gezinnen hebben we, 5 jaar later, opnieuw opgezocht. Hoe is het met Mika, Akira, Sean en Jason? Zijn ze erop vooruitgegaan? Hebben ze baat gehad bij maatregelen die de federale of Vlaamse overheid genomen heeft? De cijfers liegen er niet om. De kansarmoede-index van Kind en Gezin geeft aan hoeveel procent van de kinderen tussen 0 en 3 jaar opgroeit in kansarmoede. In 2017 bedraagt de index voor het Vlaams gewest 13,76%, alweer een stijging. Pano toont de verhalen achter de cijfers.
Elke dag haalt een nieuwe toepassing van artificiële intelligentie (AI) de internationale media: van geautomatiseerde beïnvloeding van de Amerikaanse verkiezingen tot zelfrijdende wagens. Pano onderzoekt in welke mate AI een bedreiging vormt voor onze jobs. Daarvoor zette de redactie zelfs een experiment op met pianist Jef Neve, nochtans actief in een van de meest creatieve sectoren.
U bouwt of renoveert? Dan heeft u het misschien zelf meegemaakt: de aannemer van uw verbouwing vraagt een stevig voorschot voor hij met de werken wil beginnen. De verbouwingswerken beginnen goed, maar dan gaat het fout en volgt het nieuws: het is afgelopen, de aannemer is failliet. Wég voorschot. Het aantal faillissementen in de bouwsector neemt toe, in ons land gaan er elk jaar 11 000 bedrijven failliet. Sommige daarvan zijn bonafide ondernemers, maar zij zien zich uit de markt geprijsd door collega's die vrolijk van het ene faillissement naar het andere wandelen. Raakt onze economie verziekt door het fenomeen van de faillissementsfraude?
Onderzoek in de luchthavens van Parijs, Zürich en Genève heeft aangetoond dat jaarlijks tientallen tonnen 'bushmeat' wordt ingevoerd in Europa. 'Bushmeat' is vlees van wilde dieren, vooral uit het regenwoud in Afrika. De helft van het vlees dat in Zwitserland wordt gevonden, zou via de luchthaven van Zaventem zijn ingevlogen. Vaak gaat het om beschermde diersoorten, zelfs chimpansee. Is onze nationale luchthaven een draaischijf in Europa? Pano zocht het uit en deed onderzoek naar de gevolgen van die illegale handel.
Waarom moeten we tegenwoordig overal betalen om te parkeren? Waar mogen we nog parkeren? Hoeveel kost het en wat brengt het op, parkeren op straat? Met die vragen trekt Pano door Vlaanderen, op zoek naar de logica achter het parkeerbeleid. In zoverre die logica er al is. Leuven is de eerste stad in Vlaanderen die eind jaren 70 al de auto's uit de stad probeerde te bannen. Ondertussen zijn alle centrumsteden in Vlaanderen autoluw geworden. Het maakt de binnenstad aantrekkelijker, maar parkeren des te moeilijker. En wie niet betaalt of te laat bij de auto is, vliegt op de bon. De parkeerwachters staan trouwens onder druk om zoveel mogelijk geld naar de stadskas te doen vloeien.
Het PFOS-dossier in Zwijndrecht en de vergiftiging met de 'forever chemicals' staan al maanden hoog op de politieke agenda. Pano zoemt uit, en bekijkt deze en andere historische milieuvervuilingen met de vraag: hoe is dat eigenlijk zover kunnen komen? We gaan op zoek naar de fouten in het systeem. Hebben onze politici en anderen wel voldoende inspanningen geleverd om ons leefmilieu te beschermen? Is Vlaanderen voorzichtig genoeg omgesprongen met milieuovertredingen door grote bedrijven? Reportage: Fabian Lefevere, Jan Konings, Hans Bontinck en Vincent Merckx.
Kan je als persoon zonder papieren een identiteit huren en daarmee legaal een job vinden? Dat is de vraag waar Pano mee aan de slag is gegaan voor de unieke reportage Identiteit gehuurd.Het antwoord op die vraag komt na maanden undercover-onderzoek en is zonder meer: ja.Alles begint met het verhaal van John, een Afrikaan zonder papieren die naar de Pano-reporters Wim Van den Eynde en Laura Niclaes is gestapt. Met een verborgen camera kan hij drie maanden lang registreren wat niemand op een andere manier had kunnen vaststellen.Pano toont zo een clandestiene markt waar mensen zonder papieren zich uit de naad werken, hoe ze worden betaald en vaak uitgebuit, in ruil voor een bestaan in de schaduw, zonder rechten, zonder zekerheid, zonder toekomst.(Europese) Identiteitsfraude is - volgens het Pano-onderzoek - niet moeilijk én het is wijdverspreid.
Mensen zonder papieren uitwijzen is een bijzonder complexe gebeurtenis. Daartegenover staan vaak ronkende politieke verklaringen, zeker in een verkiezingsjaar. Hoe verloopt dat proces nu precies? Pano trok op onderzoek en kreeg de unieke toegang om enkele dagen te filmen in het gesloten asielcentrum van Merksplas. In Merksplas wachten mensen zonder papieren op hun uitwijzing. "Hier is het einde verhaal", zegt een personeelslid. Onze reporters Fabian Lefevere, Lara Richier en Stef Meerbergen brengen daarnaast de hele procedure in kaart. Van de politieacties in Brussel tot de effectieve gedwongen uitwijzing via bus of vliegtuig. Pano zoekt uit waarom gedwongen uitwijzingen niet evident zijn. Herkomstlanden werken vaak niet mee, de procedures zijn complex, het aantal mensen zonder papieren is groot, met 100.000 en meer. "We moeten een systeem hebben om legaal naar de EU te komen om te werken, maar zij die geen papieren hebben moeten terugkeren", benadrukt EU-Commissaris voor Migratie Ylva
“Pijn, een struggle, uitputtend, messteken bijna in uw buik.” Minstens 1 op de 10 vrouwen in ons land lijdt aan endometriose. En toch is er bitter weinig geweten over deze chronische gynaecologische aandoening. Een diagnose laat jaren op zich wachten, de oorzaak is onbekend en dus blijven een gepaste behandeling en zicht op geneeskansen ook uit. Pano onderzoekt hoe het komt dat deze aandoening al zo lang onder de radar blijft. Volgens experts werd de research onvoldoende gedaan omdat het niet nodig werd geacht. “De klachten waar vrouwen mee kampen, werden niet aanzien als gezondheidsklachten. Ze maakten gewoon deel uit van de zwakte van de vrouw.” Zou het waar zijn wat KU Leuven-gynaecologe Carla Tomassetti zegt in Pano: “Als het een piemelprobleem was, dan was het misschien al opgelost.” Ondertussen lijden vrouwen, naar schatting 190 miljoen wereldwijd. Zoals Wendy. Ze heeft al meer dan 20 operaties achter de rug en antwoordt op de vraag: ‘Waar droom je nog van?” “1 dag zonder pijn
‘Sociaal wonen geeft financiële en mentale ruimte”, vertelt Nancy. Zij en haar dochter huren voor 560 euro een sociale woning in Vorselaar. Maar sociale huurders moeten in Vlaanderen wél geduld hebben. 176.026 mensen staan er op de wachtlijst, gemiddeld is de wachttijd 4 jaar, maar tot 10 jaar is geen uitzondering. De lange wachtlijst veronderstelt dat we versneld sociale woningen bijbouwen. Maar voorlopig blijft het bij een cijfer van ongeveer 2.000 woningen per jaar die worden bijgebouwd of gerenoveerd. Daarnaast staan er ook 15.000 sociale woningen leeg, die wachten op renovatie of afbraak. Pano onderzoekt hoe dat komt, nu de woningnood zo hoog is. Wie wacht op een sociale woning kan meestal niet terecht op de private huurmarkt. De prijzen zijn er te hoog, zoals bij het gepensioneerde koppel Jef en Lia. Zij betalen nu 650 euro voor een sociale woning in Antwerpen, terwijl de gemiddelde huurprijs op de private huurmarkt bijna 900 euro is. “Dat kunnen wij niet betalen met ons pen
Begin dit jaar was het opnieuw zo ver: overstromingen in de Dendervallei. Volgens Patrick Willems, hydroloog aan de KU Leuven, is het vijf vóór twaalf: ‘De waterbom die Wallonië drie jaar geleden trof, mocht die in Vlaanderen voorkomen, dan zou er 8 miljard euro schade zijn , waarvan 1 miljard euro in de Dendervallei’. Met archiefbeeld uit 2010 – toen we ook al een Panorama maakten over de zware overstromingen van de Dender- kijken we wat Vlaanderen doet om zich te wapenen tegen het water. Het contrast tussen de hypermoderne stuwen in Wallonië en de verouderde infrastructuur in Vlaanderen is groot. Pano onderzoekt ook waarom lokale besturen in het brede Denderbekken tegen alle negatieve adviezen in bouwvergunningen blijven verlenen in overstromingsgevoelig gebied. Door de klimaatverandering verhoogt het risico dat die woningen overspoeld geraken. Maar mensen een vergunning weigeren, betekent betalen en dat zien veel burgemeesters niet zitten
Pano brengt verhalen van Vlaamse oud-voetballers die overleden aan de gevolgen van dementie. Eén ding valt op: ze waren allen kopbalsterk. Zoals Staf Vanhoudt, een verdediger die in de jaren ‘60 en ‘70 voor Beringen en Sint-Truiden speelde. Voor zijn vrouw Diane is het duidelijk: “Staf kreeg zijn ziekte omdat hij zoveel gekopt heeft tijdens zijn voetbalcarrière”. In Schotland doet prof. William Stewart al langer onderzoek naar de hersenen van overleden voetballers. Zijn vaststellingen leidden de voorbije jaren tot verschillende maatregelen in het Britse en Schotse voetbal. Zo mag er in Schotland de dag voor en na de match niet gekopt worden. Maar hoe zit het bij ons? Voetbal Vlaanderen besliste onlangs dat vanaf volgend seizoen koppen verboden wordt voor voetballers onder 9 jaar. Experts zijn kritisch voor die leeftijdsgrens. “Als je zegt dat koppen niet veilig is voor kinderen, dan is het misschien niet veilig op élke leeftijd”, zegt neurowetenschapper Magdalena Ietswaart.